Document Type : Original article
Authors
1 Ph.D Student of Psychology in Payam Noor University, Iran.
2 Associate Professor in Payam Noor University, Iran.
3 Professor in Payam Noor University, Iran.
4 Associate Professor in Beheshti University, Tehran, Iran
Abstract
Introduction: This survey was done in order to consider the impact of transcranial direct current stimulation on the visual/spatial working memory in the area of dorsolateral prefrontal cortex. Methods: This survey plan was experimental in the kind of pretest/after test together placebo group and arbitrary selection. The study sample contains 20 boy students with dyslexia with 8 to 10 years old that have inclusion criteria in this study. Two kinds of anode and sham stimulation, with 1.5 mA circuitry for 20 minutes and 15 minutes phonological awareness training on 20 participants in 10 sessions were presented. The participants before and after stimulation with N- Beck task, Shirazi and Nilipour reading test were tested. Findings: The covariance results showed that anode stimulation has a significant impact on improving performance in the visual/spatial aspect of the working memory compared to the sham stimulation. Conclusion: Overall, this study showed that the anode stimulation increased and improved individual performance on tasks involving visual working memory and has led to improved dyslexia in children.
Keywords
آذری پشتکناری، ل (1390). «تأثیر ناحیۀ میانی قشر پیش‌پیشانی بر قضاوت زیبایی‌شناختی با استفاده از روش تحریک الکتریکی مستقیم مغز از روی جمجمه (tDCS)». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد در رشتۀ علوم شناختی (با تأکید بر روانشناسی شناختی)، پژوهشکدۀ علوم شناختی.
اختیاری، ح.؛ پرهیزگار، س.ا (1387). «تحریک مغز از روی جمجمه با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی یاtDCS: ابزاری کارآمد در انجام مداخلات غیرتهاجمی در اعتیاد و بیماری‌های مختلف مغزی». فصلنامه اعتیاد،1(6)،22-16.
ارجمندنیا، ع.ا.؛ سیف نراقی، م (1392). «تأثیر راهبرد مرور ذهنی بر عملکرد حافظه فعال دانش‌آموزان نارساخوان». مجله علوم رفتاری، 3(3)، 173-178.
اشتری، ع.؛ شیرازی، ط.س (1383). «بررسی و مقایسه مهارت‌های آگاهی واجی و سرعت نامیدن در کودکان نارساخوان و عادی». مجله توان‌بخشی، 5(3)، 49-54.
اکبری، ف.؛ طالبی، م.؛ فتحی آشتیانی، ع (1394). «اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم مغز (tDCS) در کاهش نشانه‌های افسردگی افراد مبتلا به اختلال افسردگی». مجله علوم رفتاری، 19(1)، 95-101.
الهی، ط (1390). «بررسی نقش مؤلفه‌های حافظه کاری در عملکرد ریاضی کودکان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد روانشناسی. دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه زنجان. زنجان، ایران.
پهلوان نشان، س.؛ پهلوان نشان، ا.؛ رستمی راوری، م.ع (1395). «اثربخشی آموزش آگاهی واج‌شناختی بر دقت خواندن دانش‌آموزان نارساخوان پسر». مجله روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، 3(2)،107-94.
پیرزادی، ح.؛ غباری بناب، ب.؛ شکوهی یکتا، م.؛ یاریاری، ف.؛ حسین زاده، س.؛ شریفی، ا (1391). «تأثیر آموزش مستقیم آگاهی واجی بر پیشرفت مهارت خواندن دانش‌آموزان مبتلا به اختلال خواندن». مجله شنوایی‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 21(1)، 83-93.
دستجردی کاظمی، ز.؛ سلیمانی، ز (1385). آگاهی واج‌شناختی چیست؟ پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 6(4)، 931-954.
زارع بهرام‌آبادی، م.؛ گنجی، ک (1393). «بررسی شیوع اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی و همبودی آن با اختلال یادگیری در دانش‌آموزان دبستانی». مجله ناتوانی‌های یادگیری، 3(4)، 25-43.
سادوک، بی.جی.؛ سادوک، آی.ای، (2007). خلاصه روان‌پزشکی (1391): علوم رفتاری و روان‌پزشکی بالینی، جلد سوم، ویرایش دهم، ترجمه فرزین رضاعی. تهران: ارجمند.
سلیمانی، ز (1389). «آزمون آگاهی واج‌شناختی و ویژگی‌های روان‌سنجی آن». تهران: پژوهشکده کودکان استثنائی، 5(2)، 58-65.
شریفی، ع.ا.؛ زارع، ح.؛ حیدری، م (1392). «مقایسه حافظه فعال بین دانش‌آموزان نارساخوان و دانش‌آموزان عادی». مجله ناتوانی‌های یادگیری، 2(1)، 6-17.
شیرازی، ط.س.؛ نیلی‌پور، ر (1383). «طراحی و معیاریابی آزمون تشخیصی خواندن». فصلنامه علمی پژوهشی توان‌بخشی، 5(1)، 7-11.
فصیحانی فرد، س (1389). «اثربخشی سه روش آموزشی ـ اصلاحی مبتنی بر مدل پردازش واج‌شناختی بر سرعت و صحت خواندن دانش‌آموزان نارساخوان مقطع ابتدای». مجله کودکان استثنایی، 10(3) 269-282.
فهیمی، ح (1388). «تأثیر بستۀ آموزش آگاهی واج‌شناختی (PA) بر تقویت آگاهی واجی و کارآمدی خواندن دانش‌آموزان مبتلا به نارساخوانی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی.
فیاضی، ل (1388). «اجرای آزمون آگاهی واج‌شناختی و آموزش مهارت آگاهی واج‌شناختی در دانش‌آموزان دبستانی دارای آسیب شنوایی باغچهبان 1 تهران». مجله تعلیم و تربیت استثنایی، 95(96)،32-39.
قدیری، ف.؛ جزایری، ع.ر.؛ عشایری، ح.؛ قاضی طباطبایی، م (1385). «نقش توان‌بخشی شناختی در کاهش نقایص کارکردهای اجرایی و نشانه‌های وسواسی ـ اجباری بیماران اسکیزو ـ وسواسی». مجله توان‌بخشی، 4(7)، 24-15.
کرمی، ا (1379). اندازه‌گیری هوش کودک، تهران.
کریمی، س.؛ عسکری، س (1392). «اثربخشی آموزش راهبردهای حافظۀ فعال بر بهبود عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان». مجله ناتوانی‌های یادگیری، 3(1)، 79-90.
کسائیان، ک.؛ کیامنش، ع.ر.؛ بهرامی، ه (1393). «مقایسه عملکرد حافظۀ فعال و نگهداری توجه دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی‌های یادگیری». مجله ناتوانی‌های یادگیری، 2(4)،123-112.
کلانی، س.؛ اصغری نکاح، س.م.؛ غنایی چمن آباد، ع (1394). «اثربخشی برنامه مبتنی بر بازی‌های نرم‌افزاری با رویکرد شناختی بر دقت خواندن و درک مطلب دانش‌آموزان با اختلال خواندن». فصلنامه ناتوانی‌های یادگیری، 4(4)، 66-84.
مستقیم زاده، ا.؛ سلیمانی، ز (1384). «تأثیر آموزش آگاهی واج‌شناختی بر توانایی خواندن دختران کم‌توان ذهنی پایه دوم دبستان». مجله تازه‌های علوم شناختی،7(2)،22-28.
میرمهدی، س.ر.؛ علیزاده، ح.؛ سیف نراقی، م (1388). «تأثیر آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد ریاضیات و خواندن دانش‌آموزان دبستانی با ناتوان یادگیری ویژه». مجله پژوهش در حیطۀ کودکان استثنایی، 9(1)،12-1.
میکائیلی، ف.؛ فراهانی، م.ت (1384). «بررسی مدل واج‌شناختی خواندن در دانش‌آموزان پسر عادی و نارساخوان دبستانی». مجله پژوهش در حیطۀ کودکان استثنائی، 5(4)، 380-416.
نجاتی و.؛ بهرامی، ه.؛ آبروان، م.؛ روبن زاده، ش.؛ مطیعی، ح (1392). «عملکردهای اجرایی و حافظه کاری در کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی/بیشفعالی و سالم». مجله دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 15(3)،76-69.
نجارزادگان، م.؛ نجاتی و.؛ امیری، ن (1395). «حافظه کاری شاخصی مؤثر در خطرپذیری کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی». دوماهنامه علمی پژوهشی فیض، 19(6)، 510-504.
Andrews, S.C., Hoy, K.E., Enticott, P.G., Daskalakis, Z.J. & Fitzgerald, P.B. (2011). "Improving working memory: the effect of combining cognitive activity and anodal transcranial direct current stimulation to the left dorsolateral prefrontal cortex". Brain stimulation, 4(2), 84-89.
Baddeley, A. (2000). "The episodic buffer: a new component of working memory"? Trends in cognitive sciences, 4(11), 417-423.
Bastani, A, & Jaberzadeh, S. (2012). "Does anodal transcranial direct current stimulation enhance excitability of the motor cortex and motor function in healthy individuals and subjects with stroke: a systematic review and meta-analysis". Clinical Neurophysiology, 123(4), 644-657.
Boehringer, A., Macher, K., Dukart, J., Villringer, A. & Pleger, B. (2013). "Cerebellar transcranial direct current stimulation modulates verbal working memory". Brain stimulation, 6(4), 649-653.
Boggio, P.S., Ferrucci, R., Rigonatti, S.P., Covre, P., Nitsche, M., Pascual-Leone, A. & Fregni, F. (2006). "Effects of transcranial direct current stimulation on working memory in patients with Parkinson's disease". Journal of the neurological sciences, 249(1), 31-38.
Boggio, P.S., Khoury, L.P., Martins, D.C.S., Martins, O.E.M.S., De Macedo, E.C. & Fregni, F. (2009). "Temporal cortex direct current stimulation enhances performance on a visual recognition memory task in Alzheimer disease". Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, 80(4), 444-447.
Brooks, A.D., Berninger, V.W. & Abbott, R.D. (2011). "Letter naming and letter writing reversals in children with dyslexia: Momentary inefficiency in the phonological and orthographic loops of working memory". Developmental neuropsychology, 36(7), 847-868.
DeStefano, D. & LeFevre, J. (2004). "The role of working memory in mental arithmetic". European Journal of Cognitive Psychology, 16(3), 353-386.
Ferrucci, R., Mameli, F., Guidi, I., Mrakic-Sposta, S., Vergari, M., Marceglia, S. … & Priori, A. (2008). "Transcranial direct current stimulation improves recognition memory in Alzheimer disease". Neurology, 71(7), 493-498.
Fregni, F., Boggio, P.S., Lima, M.C., Ferreira, M.J.L., Wagner, T., Rigonatti, S.P. ... & Freedman, S.D. (2006). "A sham-controlled, phase II trial of transcranial direct current stimulation for the treatment of central pain in traumatic spinal cord injury". Pain, 122(1), 197-209.
Fregni, F., Boggio, P.S., Nitsche, M., Bermpohl, F., Antal, A., Feredoes, E. ... & Paulus, W. (2005). "Anodal transcranial direct current stimulation of prefrontal cortex enhances working memory". Experimental brain research, 166(1), 23-30.
Gathercole, S.E., Alloway, T.P., Willis, C. & Adams, A.M. (2006). "Working memory in children with reading disabilities". Journal of experimental child psychology, 93(3), 265-281.
Imbo, I & Vandierendonck, A. (2007). "The development of strategy use in elementary school children: Working memory and individual differences". Journal of Experimental Child Psychology, 96(4), 284-309.
Jacobson, L., Ezra, A., Berger, U. & Lavidor, M. (2012). "Modulating oscillatory brain activity correlates of behavioral inhibition using transcranial direct current stimulation". Clinical neurophysiology, 123(5), 979-984.
Jo, J.M., Kim, Y.H., Ko, M.H., Ohn, S.H., Joen, B. & Lee, K.H. (2009). "Enhancing the working memory of stroke patients using tDCS". American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation, 88(5), 404-409.
Kincses, T.Z., Antal, A. Nitsche, M.A., Bártfai, O. & Paulus, W. (2004). "Facilitation of probabilistic classification learning by transcranial direct current stimulation of the prefrontal cortex in the human". Neuropsychologia, 42(1), 113-117.
Krause, B. & Kadosh, R.C. (2013). "Can transcranial electrical stimulation improve learning difficulties in atypical brain development? A future possibility for cognitive training". Developmental cognitive neuroscience, 6, 176-194.
Lyon, G.R., Shaywitz, S.E. & Shaywitz, B.A. (2003). "A definition of dyslexia". Annals of dyslexia, 53(1), 1-14.
Mabbott, D.J. & Bisanz, J. (2008). "Computational skills, working memory, and conceptual knowledge in older children with mathematics learning disabilities". Journal of Learning Disabilities, 41(1), 15-28.
Martin, A., Schurz, M., Kronbichler, M. & Richlan, F. (2015). "Reading in the brain of children and adults: A meta-analysis of 40 functional magnetic resonance imaging studies". Human brain mapping, 36(5), 1963-1981.
Masoura, E.V. (2006). "Establishing the link between working memory function and learning disabilities". Learning disabilities: A contemporary journal, 4(2), 29-41.
Matzen, L.E. & Trumbo, M.C. (2014). "Effects of Transcranial Direct Current Stimulation (tDCS) on Human Memory". Sandia National Laboratories (SNL-NM). Albuquerque, NM (United States).
Mulquiney, P.G., Hoy, K.E., Daskalakis, Z.J. & Fitzgerald, P.B. (2011). "Improving working memory: exploring the effect of transcranial random noise stimulation and transcranial direct current stimulation on the dorsolateral prefrontal cortex". Clinical Neurophysiology, 122(12), 2384-2389.
Nitsche, M.A., Lampe, C., Antal, A., Liebetanz, D., Lang, N., Tergau, F. & Paulus, W. (2006). "Dopaminergic modulation of long‐lasting direct current‐induced cortical excitability changes in the human motor cortex". European Journal of Neuroscience, 23(6), 1651-1657.
Nitsche, M.A., Seeber, A., Frommann, K., Klein, C.C., Rochford, C., Nitsche, M.S., Antal, A. & … (2005). "Modulating parameters of excitability during and after transcranial direct current stimulation of the human motor cortex". The Journal of physiology, 568(1), 291-303.
Ohn, S.H., Park, C., Yoo, W.K., Ko, M.H., Choi, K.P., Kim, G.M., Kim, Y.H. & … (2008). "Time-dependent effect of transcranial direct current stimulation on the enhancement of working memory". Neuroreport, 19(1), 43-47.
Oliveira, J.F., Zanão, T.A., Valiengo, L., Lotufo, P.A., Benseñor, I.M., Fregni, F. & Brunoni, A.R. (2013). "Acute working memory improvement after tDCS in antidepressant-free patients with major depressive disorder". Neuroscience letters, 537, 60-64.
Pickering, S.J. & Gathercole, S.E. (2004). "Distinctive working memory profiles in children with special educational needs". Educational Psychology, 24(3), 393-408.
Rumsey, J.M., Nace, K., Donohue, B., Wise, D., Maisog, J.M. & Andreason, P. (1997). "A positron emission tomographic study of impaired word recognition and phonological processing in dyslexic men". Archives of Neurology, 54(5), 562-573.
Spironelli, C., Penolazzi, B. & Angrilli, A. (2008). "Dysfunctional hemispheric asymmetry of theta and beta EEG activity during linguistic tasks in developmental dyslexia". Biological psychology, 77(2), 123-131.
Stagg, C.J., Jayaram, G., Pastor, D., Kincses, Z.T., Matthews, P.M. & Johansen-Berg, H. (2011). "Polarity and timing-dependent effects of transcranial direct current stimulation in explicit motor learning". Neuropsychologia, 49(5), 800-804.
Swanson, H.L. & Sachse-Lee, C. (2001). "Mathematical problem solving and working memory in children with learning disabilities: Both executive and phonological processes are important". Journal of experimental child psychology, 79(3), 294-321.
Swanson, H.L., Kehler, P. & Jerman, O. (2010). "Working memory, strategy knowledge, and strategy instruction in children with reading disabilities". Journal of Learning Disabilities, 43(1), 24-47.
Teixeira-Santos, A.C., Nafee, T., Sampaio, A., Leite, J. & Carvalho, S. (2015). "Effects of transcranial direct current stimulation on working memory in healthy older adults: a systematic review". Principles and Practice of Clinical Research, 1(3).
Teo, F., Hoy, K.E., Daskalakis, Z.J. & Fitzgerald, P.B. (2011). "Investigating the role of current strength in tDCS modulation of working memory performance in healthy controls". Frontiers in psychiatry, 2, 45.
Thomson, J.M., Doruk, D., Mascio, B., Fregni, F. & Cerruti, C. (2015). "Transcranial direct current stimulation modulates efficiency of reading processes". Frontiers in human neuroscience, 9.
Turkeltaub, P.E., Gareau, L., Flowers, D.L., Zeffiro, T.A. & Eden, G.F. (2003). "Development of neural mechanisms for reading". Nature neuroscience, 6(7), 767-773.
Vellutino, F.R., Fletcher, J.M., Snowling, M.J. & Scanlon, D.M. (2004). "Specific reading disability (dyslexia): what have we learned in the past four decades"? Journal of child psychology and psychiatry, 45(1), 2-40.
)