Document Type : Original article
Authors
1 Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Science Islamic Azad University of Isfahan. khorasgan. Isfahan.Iran
2 Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Science Islamic Azad University of Isfahan(khorasgan). Isfahan.Iran
Abstract
The aim of the present study was to examine the “effectiveness of Captain's Log Cognitive Rehabilitation Program on Visual Working Memory, Attention Skills, Processing Speed and Fluid Reasoning of Students ages 8-12 years in Isfahan”. The research method was a randomized controlled trial design with pretest-posttest, follow-up, and control group. The research population consisted of 8-12-year-old students in the 2019-2020 academic years. 30 students were selected by the available sampling method, were randomly assigned to experimental and control groups (n=15). For collecting data, the Wechsler Intelligence Scale for Children-Fifth Ed. (2014) (WISC-V) was used. Fifteen 30- minute sessions were performed individually on experimental group members while the control group did not receive any intervention. Data were analyzed using SPSS23 and repeated measures analysis of variance. Findings indicated a significant difference among posttest scores of the two groups (p < 0.05). Results also remained constant after one- month follow-up stage. According to the results, it can be concluded that the Captain’s Log program might be an effective intervention to improve visual working memory, attention skills, processing speed, and fluid reasoning.
Keywords
اتکینسون، ر.؛ هوکسما، س.؛ نولن، ب.؛ داریل، ا. ا. و اتکینسون، ر (1396). زمینه روانشناسی هیلگارد. ترجمه براهنی، محمدنقی. زمانی، رضا. بیک، مهرداد. بیرشک، بهروز. تهران: رشد.
ارجمندنیا، ع. ا. (1395). حافظه کاری (از سنجش تا درمان در محیط‌های بالینی و آموزشی). تهران: رشد فرهنگ.
ارجمندنیا، ع. ا. و شکوهی‌یکتا، م (1398). بهبود حافظه کاری. تهران: تیمورزاده (طبیب).
آب‌باریکی، ا.؛ یزدانبخش، ک. و مؤمنی، خ. م. (1396). «اثربخشی توان‌بخشی شناختی رایانه‌ای بر کاهش نارسایی شناختی دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری». فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی. 7(26)، 127-157.
آب‌باریکی، ا.؛ یزدانبخش، ک. و مؤمنی، خ. م. (1398). «اثربخشی توان‌بخشی شناختی رایانه‌ای بر کاهش اجتناب شناختی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خاص». فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی. 9(33) 69-96.
افشاری، ع. و رضایی، ر. (1398). «اثربخشی نرم‌افزار ساند اسمارت بر کارکردهای اجرایی (توجه متمرکز، توانایی سازماندهی و برنامه‌ریزی و حافظه کاری شنیداری و دیداری) دانش‌آموزان مبتلا به نارساخوانی». ناتوانی‌های یادگیری. 8 (3)، 26-48.
آگاهی، ع.؛ شاره، ح.؛ توزنده جانی، ح (1397). «نقش میانجی سرعت پردازش در رابطه بین استدلال سیال و حافظه کاری کودکان نارساخوان». روانشناسی افراد استثنایی، (32).
پرهون، ک.؛ علیزاده، ح.؛ حسن آبادی، ح. ر. و دستجردی کاظمی، م (1398). «تمایز شناختی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه و مشکل یادگیری: نقش حافظه کاری، سرعت پردازش و حل مسئله». تازه‌های علوم شناختی. ۲۱ (۳): ۱۸-۳۰.
تاکی، ف.؛ شریفی، م. و توکلی، م (1398). «فرا تحلیل بررسی اثربخشی مداخلات حافظه کاری در کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه ـ بیش‌فعالی و مقایسه حافظه کاری آن‌ها با کودکان عادی». فصلنامه علمی ـ پژوهشی عصب روانشناسی. 5(17)،141-160.
حبیبی کلیبر، ر.؛ بهادری خسروشاهی، ج (1398) «اثربخشی توان‌بخشی شناختی رایانه‌ای بر شناخت اجتماعی، کنترل مهاری و اجتناب شناختی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی». فصلنامه علمی- پژوهشی عصب روانشناسی. 5 (2)، (پیاپی 17):89-108.
حسینی دشت بیاض، غ. ح.؛ حنا آبادی، ح. و فرنام، ع (1398). «اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد استدلال کمی، دانش و استدلال سیال در دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری پایه‌های اول و دوم ابتدایی». راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 12(6): 28-35.
خاکسار بلداجی، م. ع.؛ عبدالهی، م. ح.؛ کدیور، پ.؛ حسن آبادی، ح. ر. و ارجمندنیا، ع. ا. (۱۳۹۷). «اثربخشی مداخلات آموزشی شناختی، رایانه‌ای حافظه کاری بر توجه، کنترل پاسخ و مؤلفه مجری مرکزی حافظه کاری در دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خاص». نشریه شناخت اجتماعی. ۷ (۱۴): ۱۷۳-۱۸۶.
دانا، ا. و شمس، ا. (1398). «اثربخشی مداخلات توان‌بخشی شناختی مغز بر کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به نقص توجه و بیش‌فعالی». فصلنامه علمی ـ پژوهشی عصب روانشناسی. 5(18)،131-140.
دهقانی، ی. و مرادی، ن. ا (۱۳۹۹). «تأثیر آموزش حافظه کاری بر برنامه‌ریزی و انعطاف‌پذیری شناختی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خاص (نارساخوان)». نشریه عصب روانشناسی. 20(6).
رادفر، ف.؛ نجاتی، و. و فتح آبادی، ج. (۱۳۹۵). «تأثیر توان‌بخشی شناختی بر حافظه کاری و روانی کلامی دانش‌آموزان نارساخوان یک مطالعه تک موردی». فصلنامه اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی.11(40):17-26.
رضایی، م. (1396). تأثیر بازی درمانی بر جرئت ورزی و پرخاشگری کودکان دارای هراس از مدرسه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
رویتوند غیاثوند، ن. و امیری مجد، م. (1398). «اثربخشی نرم‌افزار شناختی کاپیتان لاگ بر ادراک دیداری ـ فضایی دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های یادگیری». کودکان استثنایی (پژوهش در حیطه کودکان استثنایی). 19، 5-14.
رئوف، س. (1397). حافظه جادویی کودکان. تهران: نوآوران سینا.
زینالی، ش. و میرزاده، ش. (1398). «اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر حافظه کاری و سرعت پردازش کودکان اختلال نقص توجه/ بیش فعالی». پژوهش‌های نوین روان‌شناختی (روانشناسی دانشگاه تبریز). (56)، 213-232.
سلیمیان، ر (1396). طراحی وسیله‌های جهت نگهداری کتاب و ترغیب کودکان دبستانی به مطالعه با بهره‌مندی از بازی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه هنر اسلامی تبریز، دانشکده طراحی اسلامی.
شاه‌محمدی، م.؛ انتصارفونی، غ. ح.؛ حجازی، م. و اسد‌زاده، ح (1398). «تأثیر برنامه آموزشی توان‌بخشی شناختی بر هوش غیرکلامی،توجه و تمرکز، و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ریاضی». فصلنامه سلامت روان کودک، 6(2)، 93-106.
شریفی، آ.؛ یزدانبخش، ک. و مؤمنی، خ. م. (1399). «اثربخشی توان‌بخشی شناختی رایانه‌ای بر سرعت پردازش اطلاعات بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس». فصلنامه علمی ـ پژوهشی عصب روانشناسی. 6(3):41-56.
شریفی، آ (1396). اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی و سرعت پردازش اطلاعات در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه رازی، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی.
شهابی، ر. ا.؛ کاوسیان،ج.؛ اکبری زردخانه، س. و رضایی، ن (1397) «تغییرهای تحولی در ظرفیت و مؤلفه‌های حافظه کاری بر اساس الگوی بدلی». مجله روانشناسی شناختی. 6 (1):11-20.
صادقی، ج. و چراغ پور خنکدار، ر (1397). «اثربخشی بازی درمانی با نرم‌افزار کاپیتان لاگ بر نقص توجه و تمرکز دانش‌آموزان شهرستان قایمشهر». کنفرانس ملی دستاوردهای نوین جهان در تعلیم و تربیت، روانشناسی، حقوق و مطالعات فرهنگی ـ اجتماعی. خوى.
عبدی،ا.؛ عربانی دانا، ع.؛ حاتمی، ج. و پرند، ا (1393). «اثر بخشی بازی‌های رایانه‌ای شناختی بر بهبود حافظۀ کاری، توجه و انعطاف‌پذیری شناختی در کودکان مبتلا به ADHD ». فصلنامه کودکان استثنایی. 1۴ (۱): 1۹-۳۴.
عیوضی، س.؛ یزدانبخش، ک. و مرادی، آ (1397). «اثربخشی توان‌بخشی شناختی رایانه‌یار بر بهبود کارکرد اجرایی بازداری پاسخ در کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی». فصلنامه علمی ـ پژوهشی عصب روانشناسی. 4(14): 9-22.
عیوضی، س.؛ یزدانبخش، ک. و مرادی، آ (1398). «اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر بهبود حافظه کاری در کودکان مبتلا به نارسایی توجه/بیش فعالی». فصلنامه علمی ـ پژوهشی عصب روانشناسی، 5(16): 117-130.
قائدی، غ. ح.؛ خلیلی، م.؛ افشین مجد، س.؛ رحمتی، ب. و کرمی، م (1396). «اثربخشی مداخله آموزشی شناختی کامپیوتری، در بهبود و ارتقاء حافظه، توجه و کارکردهای اجرایی در فرزندان جانبازان در حال تحصیل در دانشگاه شاهد». دانشور پزشکی.25(131):31-44.
قربانیان، ا.؛ علیوندی وفا، م.؛ فرهودی، م. و نظری، م. ع (1399). «اثربخشی مداخله توان‌بخشی شناختی رایانه ـ محور بر بهبود توجه انتخابی، توجه مداوم و توجه تقسیم شده در بیماران مبتلا به سکته مغزی در شهر تبریز». فصلنامه عصب روانشناسی. 5(16): 163-178.
کرمپور محمدآبادی، ح؛ زارکوئی پور، ا. و فرنام، ع (1398). «مقایسه عملکردهای حافظه کاری شنیداری، دیداری ـ فضایی و بلندمدت در دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی و بهنجار». ناتوانی‌های یادگیری. 8(4)، 55-74.
گراث مارنات، گ (1396). راهنمای کاربردی و تفسیر بالینی مقیاس‌های هوشی وکسلر. ترجمه کرمی، ابوالفضل.؛ کرمی، رعنا. تهران: روان‌سنجی. (2016).
میرزایی خلیل‌آبادی، م (1398). «اثربخشی توان‌بخشی تسهیل کننده ـ مهارکننده‌های شناختی (توجه، حافظه کاری و سرعت پردازش) بر ادراک دیداری و کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال یادگیری». پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید باهنر کرمان. دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
ناجی، ا. س.؛ حسن زاده، س.؛ شکوهی یکتا، م.؛ حجازی موغاری، ا. و اژه‌ای، ج (1398). «اثربخشی برنامه حافظه کاری واج محور بر حافظه کاری شنیداری و دیداری در دانش‌آموزان نارساخوان». مطالعات روانشناسی بالینی. (35)، 173-194.
یارمحمدیان، ا.؛ قمرانی، ا.؛ سیفی، ز. و ارفع، م (1394). «اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی بر حافظه، عملکرد خواندن و سرعت پردازش اطلاعات دانش‌آموزان نارساخوان». مجله علمی پژوهشی ناتوانی‌های یادگیری. 4 (4)، 110-117.
Alloway, T. P. (2019). HOW CAN I REMEMBER ALL THAT? Jessica Kingsley Publishers.
Baddeley, A. (2003). Working memory: looking back and looking forward. Nature Reviews Neuroscience volume.
Braaten, E. B.; Ward, A. K.; Forchelli, G.; Vuijk, P. J.; Cook, N. E.; McGuinness, P.; Lee, B. A.; Samkavitz, A.; Lind, H.; O'Keefe, S. M. & Doyle, A. E. (2020). “Characteristics of child psychiatric outpatients with slow processing speed and potential mechanisms of academic impact”. Eur Child Adolesc Psychiatry. https://doi.org/10.1007/s00787-019-01455-w.
Buss, A. T.; Ross-Sheehy, S. & Reynolds, G. D. (2018). “Visual working memory in early development: a developmental cognitive neuroscience perspective”. Journal of Neurophysiology, 120(4), 1472-1483. https://doi.org/10.1152/jn. 00087.2018
Donders, J. & Hunter, S. J. (2018). Neuropsychological Conditions Across the Lifespan.
Ghazisaeedi, M.; Shahmoradi, L.; Niakan Kalhori, S. R. & Bashiri, A. (2018). “Management of Computerized Cognitive Training Programs in Children with ADHD: The Effective Role of Decision Support Systems”. Iranian journal of public health, 47(10), 1611–1612.
Green, C. T.; Bunge, S. A.; Chiongbian, V. B.; Barrow, M. & Ferrer5, E. (2017). “Fluid reasoning predicts future mathematics among children and adolescents”. https://doi.org/doi: 10.1016/j.jecp.2016.12.005
Guerin, J. M. & Sylvia, A. M. (2020). “The role of fluid reasoning in word recognition”. Journal of Research in Reading. https://doi.org/10.1111/1467-9817.12287
Kefalis, C.; Kontostavlou, E. Z. & Drigas, A. (2020). “The Effects of Video Games in Memory and Attention”. International Journal of Engineering Pedagogy (iJEP). 10. 51-60. 10.3991/ijep.v10i1. 11290.
Keogh R, P. J. (2011). “Mental Imagery and Visual Working Memory”. PLoS ONE 6(12): e29221. https://doi.org/doi: 10.1371/journal.pone.0029221
Kim, S. J. & Park, E. H. (2018). “Relationship of Working Memory, Processing Speed, and Fluid Reasoning in Psychiatric Patients”. Psychiatry Investig, 15(12), 1154-1161. https://doi. org/10.30773/pi.2018.10.10.2
Kramer, E.; Koo, B.; Restrepo, A.; Koyama, M.; Neuhaus, R.; Pugh, K.; Andreotti, C. & Milham, M. (2020). “Diagnostic Associations of Processing Speed in a Transdiagnostic, Pediatric Sample”. Scientific Reports, 10(1), 10114. https://doi.org/ 10.1038/s41598-0668926-0-z
Lampit, A.; Ebster, C. & Valenzuela, M. (2014). “Multi-domain computerized cognitive training program improves performance of bookkeeping tasks: a matched-sampling active-controlled trial”. Frontiers in psychology, 5, 794. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2014.00794.
Loughan, A. R.; Braun, S. E. & Lanoye, A. (2019). “Repeatable battery for the assessment of neuropsychological status (RBANS): preliminary utility in adult neuro-oncology”. Neuro-oncology practice, 6(4), 289-296.
Mukhopadhyay, P.; Saha, P.; Chakraborty, P.; Bandhopadhyay, D. & Ghosh, S. (2015). “Computer-Based Attention Training for treating a Child with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder: An Adjunct to Pharmacotherapy -A case report”. 99, 612-617.
Niklas, F.; Cohrssen, C. & Tayler, C. (2018). “Making a difference to children’s reasoning skills before school-entry: The contribution of the home learning environment”. Contemporary Educational Psychology, 54, 79-88. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2018.06.001
Oberauer, K. (2019). “Working Memory and Attention – A Conceptual Analysis and Review”. Journal of Cognition, 2. https://doi.org/10.5334/joc.58
Pumaccahua, T. T.; Wong, E. H. & Wiest, D. J. (2017). “Effects of computerized cognitive training on working memory in a school settings. International”. Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 16(3): 88-104.
Reynolds, G. D. & Romano, A. C. (2016). “The Development of Attention Systems and Working Memory in Infancy”. Frontiers in systems neuroscience, 10, 15-15. https://doi.org/10.3389/fnsys.2016.00015.
Sale, P. & Gentile, G. (2018). “Cognitive Rehabilitation Therapy for Neurologic Diseases. In S. Masiero & U. Carraro (Eds.)”, Rehabilitation Medicine for Elderly Patients (pp. 341-347). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-57406-6_34
Shiran, A. & Breznitz, Z. (2011). “The effect of cognitive training on recall range and speed of information processing in the working memory of dyslexic and skilled readers”. Journal of Neurolinguistics, 24(5), 524-537. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jneuroling.2010.12.001
Spruijt, A.; Ziermans, T. & Swaab, H. (2020). “Educating parents to enhance children's reasoning abilities: A focus on questioning style”. Journal of Applied Developmental Psycholog. https://doi.org/DOI: 10.1016/j.appdev.2019.101102
Wiest, D. J.; Wong, E. H.; Bacon, J. M.; Rosales, K. P. & Wiest, G. M. (2020). “The Effectiveness of Computerized Cognitive Training on Working Memory in a School Setting”. Applied Cognitive Psychology. https://doi.org/doi:10.1002/acp.3634
)