با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام‌نور، ایران.

2 استادیار روانشناسی، دانشگاه پیام‌نور، ایران.

چکیده

مقدمه: حافظه برای ذخیره و کدگذاری اطلاعات، تفکر، استدلال، سازمان‌دهی، ارزیابی و سایر فعالیت‌های شناختی و فراشناختی ضروری است، لیکن راهکارهای ارتقاء این سازه در بزرگسالان کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تمرین‌های مبتنی بر مهارت‌های عصب روان شناختی در نرم‌افزار کاپیتان لاگ بر بهبود عملکرد حافظه بزرگسالان بود. روش: این پژوهش به روش نیمه‌آزمایشی (از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه کنترل) انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل بزرگسالان 30 تا 60 سال با مشکل در حافظه بودند که به کلینیک‌های روانشناختی شهر اصفهان، در نیمه اول سال 1398 مراجعه نموده بودند. نمونه پژوهش شامل 30 نفر از جامعه مذکور بودند که به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. پیش آزمون از طریق آزمون حافظه (وکسلر، 1974) انجام شد. تمرین‌های مبتنی بر مهارت‌های عصب روانشناختی با استفاده از نسخه 2014 نرم‌افزار کاپیتان لاگ، طی 15 جلسه 60 دقیقه‌ای بر روی گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل در لیست انتظار ماندند. سپس پس آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد تمرین‌های مبتنی بر مهارت‌های عصب روان‌شناختی در نرم‌افزار کاپیتان لاگ بر بهبود حافظه و ابعاد آن شامل آگاهی شخصی در مورد مسائل روزمره وشخصی، کنترل ذهنی، حافظه منطقی، تکرار ارقام رو به جلو و معکوس، حافظه بینایی و یادگیری تداعی‌ها تاثیر دارد (05/0>p). این روش بر آگاهی نسبت به زمان و مکان (جهت یابی) بزرگسالان تاثیر نداشته است. نتایج: بنابراین به منظور بهبود عملکرد حافظه بزرگسالان می‌توان از نرم‌افزار کاپیتان لاگ استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigate the Effectiveness of Neuropsychological Exercises in Captain Log's Software on Improving Memory Performance of Adults

نویسندگان [English]

  • Maryam Ebrahimpour Broujeni 1
  • Sedigheh Rezaei Dehnavi 2

1 MA Student in Psychology, Payame Noor University, Iran.

2 Assistant Professor of Psychology, Payame Noor University, Iran.

چکیده [English]

Aim: Memory is essential for storing and coding of information, thinking, reasoning, analysis and organization, evaluation and retrieval, other cognitive and metacognitive activities, but strategies for improving this structure have received less attention in adults; Therefore, the aim of the present study was to investigate the effectiveness of exercises based on neuropsychological skills in Captain Log's software on improving adult memory function. Method: This study was conducted by quasi-experimental method (pretest-posttest and control group). The statistical population of the study included all adults aged 30 to 60 with memory problems who had referred to psychological clinics in Isfahan in the first half of 2019. The research sample consisted of 30 people from the mentioned community who were selected as available and randomly divided into two experimental (15 people) and control (15 people) groups. The pre-test was performed through a memory test (Wechsler, 1974). Exercises based on neuropsychological skills were performed on Captain Lag during 15 sessions of 60 minutes using the 2014 version of Captain Log's software, and the control group remained on the waiting list. The post-test was then performed for both groups. Results: The results of covariance analysis showed that exercises based on neuropsychological skills in Captain Log's software on memory improvement and its dimensions include personal awareness of daily and personal issues, mental control, logical memory, repetition of forward and reverse numbers, visual memory and memory. Associations have an effect (p <0.05). This method did not affect the awareness of the time and place (orientation) of adults. Conclusion: So in order to improve the performance of adult memory, you can use Captain Log software.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adults
  • memory
  • Captain Log software
آبیاریکی، ا؛ یزدانبخش، ک و مومنی، خ.(1396). اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه‌ای بر کاهش نارسایی شناختی در دانش آموزان با اختلال یادگیری. فصلنامه روان شناسی افراد استثنایی، 7(46): 127-157.
آقایوسفی، ع؛ زارع، ح؛ محمدی قره قوزلو، ر.(1396). تاثیر برنامه‌ی تمرین رایانه‌ای شناختی بر عملکرد حافظه و توجه دانش‌آموزان مبتلا به دیابت. فصلنامه علمی ـ پژوهشی روانشناسی سلامت، 6(4): 179-162.
ارجمندنیا، ع؛ شریفی، ع و رستمی،ر.(1393). اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌ی تمرین راﻳﺎﻧﻪ‌ای ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻌﺎل دﻳﺪاری- ﻓﻀﺎﻳﻲداﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺎ رﻳﺎﺿﻲ. مجله ناتوانی یادگیری، 3(4): 6-24.
اورکی، م؛ زارع، ح و عطار قصبه، ز.(1396). تأثیر توانبخشی شناختی بر حافظه کاری و پیشرفت تحصیلی کودکان با اختلال ریاضی. شناخت اجتماعی، 6(2): 167-183.
اورکی، م؛ رحمانیان، م؛ تهرانی، ن و حیدری، ش.(1394). تأثیر آموزش نوروفیدبک بر بهبود حافظه فعال کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی - نقص توجه. عصب روانشناسی، 1(1): 41-51.
دلاور، ع. (1396). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی(ویراست چهارم). تهران:  نشر ویرایش.
رویت وند غیاثوند، ن و امیری مجد، م.(1397). اثربخشی نرم افزار شناختی کاپیتان لاگ بر حافظه فعال دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری. نشریه تونامندسازی کودکان استثنایی، 9(3): 15-5.
جعفری سروجهانی، ز؛ امیری، م و جعفری، ا.(1394). تاثیر برنامه آموزش رایانه ای در بهبود حافظه کوتاه مدت کودکان دارای ناتوانی یادگیری. فصلنامه توانمندسازی کودکان استثنایی، 6(2): 38-43.
چهره نگار، ن؛ شمس، ف؛ زرشناس، س؛ نیک سرشت، ع.(1391). ارتباط بین حافظه کاری و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس. دوماه نامه علمی ـ پژوهشی فیض، ۱۶ (۴) :۳۳۷-۳۴۵
خسروتاش، پ؛ ابوالمعانی الحسینی، خ و هاشمیان، ک.(1396). مقایسه اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی و آموزش اجتماعی- هیجانی بر بهبود عملکرد توجه مداوم در دانش آموزان با اختلال ریاضی. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی، 7(27): 79-113.
شریفی، ع؛ زارع، ح و حاتمی، ج.(1394). ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻮانﺑﺨﺸﯽﺷﻨﺎﺧﺘﯽ راﯾﺎﻧﻪای ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺣﺎﻓﻈﻪی ﻓﻌﺎل ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﺳﯿﺐﻣﻐﺰی ﺗﺮوﻣﺎﺗﯿﮏ. فصلنامه تازه های علوم شناختی، 17(4): 78-71.
صنیعی نیا، ف.(1394). بررسی عملکرد کارکردهای اجرایی و حافظه کاری در بزرگسالان 20 تا 80 سال شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران. 
عابدی، ا. (1393). مداخلات عصب روانشناختی بر بهبود عملکرد تحصیلی کودکان دچار ناتوانی‌های یادگیری ریاضی. تازه های علوم شناختی، 12(1): 16-1.
عیوضی، س؛ یزدانبخش، ک و مرادی، ا.(1397). اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه‌یار بر بهبود کارکرد اجرایی بازداری پاسخ در کودکان مبتلا به اختلال نارسایی‌توجه/بیش‌فعالی. علوم تربیتی و روان شناسی، 4(14): 9-22.
قائدی، غ؛ خلیلی، م؛ افشین مجد، س؛ رحمتی، ب و کرمی، م.(1396). اثربخشی مداخله آموزش شناختی کامپیوتری در بهبود و ارتقاء حافظه، توجه و کارکردهای اجرایی در فرزندان جانبازان در حال تحصیل در دانشگاه شاهد. دوماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، 25(131): 31-45.
قمری گیوی، ح؛ نریمانی، م و محمودی، ه.(1391). اثربخشی نرم افزار پیشبرد شناختی بر کارکردهای اجرایی، بازداری پاسخ و حافظه کاری کودکان دچار نارساخوانی و نقص توجه/ بیش فعالی. ناتوانی های یادگیری، 1(2):98-115
Alloway, T. P. & Alloway, R. G. (2013). Investigating the predictive roles of working memory and IQ in academic attainment. Journal of Experimental Child Psychology, 106: 20-28.
Azouvi P, Vallat-Azouvi, C. & Belmont, A. (2014). Cognitive deficits after traumatic coma Progress in Brain Research, 177: 89-110.
Blakey, E & Carroll, D.(2015). A Short Executive Function Training Program Improves Preschoolers’ Working Memory. Front. Psychol, 24 https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.01827
Brocki, K. C., Eninger, L., Thorell, L. B., & Bohlin, G. (2010). Interrelations between executive function and symptoms of hyperactivity/impulsivity and inattention in preschoolers: A two-year longitudinal study. Journal of Abnormal Child Psychology, 38, 163–171.
Cortese, S., Ferrin, M., Brandeis, D., Buitelaar, J., David Dale, R et al. (2015). Cognitive training for attention-deficit/hyperactivity disorder: Meta-analysis of clinical and neuropsychological outcomes from randomized controlled trials. 10.1016/j.jaac.2014.
Engel, P. M. J., Heloisa Dos Santos, F., & Gathercole, S. E. (2008). Are working memory measures free of socio-economic influence? Journal of Speech, Language and Hearing Research, 51, 1580–1587.
Gaitán A, Garolera M, Cerulla N, Chico G, Rodriguez-Querol M & Canela-Soler J.(2013). Efficacy of an adjunctive computer-based cognitive training program in amnestic mild cognitive impairment and Alzheimer's disease: a single-blind, randomized clinical trial. Int J Geriatr Psychiatry, 28(1):91-9
Holzer L, Urben S, Passini CM, Jaugey L, Herzog MH, Halfon O & Pihet S.(2014). A randomized controlled trial of the effectiveness of computer-assisted cognitive remediation (CACR) in adolescents with psychosis or at high risk of psychosis. Behav Cogn Psychother,  42(4):421-34
Koen JD, Yonelinas AP. (2014). The effects of healthy aging, amnestic mild cognitive impairment, and Alzheimer’s disease on recollection and familiarity: a meta-analytic review. Neuropsychol Rev, 24:332–54.
Mhizha-Murira, J., Drummond, A & Klein, O. (2017). Reporting interventions in trials evaluating cognitive rehabilitation in people with multiple sclerosis: a systematic review. Clinical rehabilitation, 2: 1.
O’Connor, A.R. (2012) Book Review–Delete: The virtue of forgetting in the digital age. Memory Studies, (4): 504-506
Old SR, Naveh-Benjamin M. (2008). Differential effects of age on item and associative measures of memory: a meta-analysis. Psychol Aging, 23:104–18.
Takacs, Z. K., & Kassai, R. (2019). The efficacy of different interventions to foster children’s executive function skills: A series of meta-analyses. Psychological Bulletin, 145(7), 653-697.
Titz, C. & Karbach, J. (2014). Working memory and executive functions: Effects of training on academic abilities. Psychological Research, 78: 852-868
Van de Ven, R., Murre, J Veltman, D & Schmand, B.(2016). Computer-Based Cognitive Training for Executive Functions after Stroke: A Systematic Review. Front Hum Neurosci, 10: 150.
Wan YT, Chiang CS, Chen SC & Wuang YP. (2017). The effectiveness of the computerized visual perceptual training program on individuals with Down syndrome: An fMRI study. Res Dev Disabil, 66:1-15.
Zelazo PD, Muller U, Frye D, Marcovitch S, Argitis G, Bosveski, et al. (2003). The development of executive function in early childhood. Monographs of the Society for Research in Child Development, 68:138-51.
Zhang, J.(2019). Cognitive Functions of the Brain: Perception, Attention and Memory. Founder and Director Information Fusion and Mining Laboratory.