با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر پسادکتری عصب روان شناسی بالینی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استاد گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد روان شناسی، دانشگاه پیام نور، بناب، ایران

چکیده

هدف: هدف این پژوهش، تعیین اثر خالص و اثر ترکیبی دو تکنیک تن آرامی و تنفس آگاهی مبتنی بر ذهن اگاهی (MBMR) و تکنیک تحریک الکتریکی فراجمجمه ای (CES) بر بهبود کیفیت خواب بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بود. روش: مطالعه حاضر، یک کــارآزمــایی بــالینی تصــادفی سه گروهـــی دو ســر کور و از نوع طرح بین-درون آزمودنی های آمیخته است. نمونه این پژوهش، شامل 30 بیمار دیابت نوع 2 بود که به روش هدفمند از انجمن دیابت شهرستان بناب انتخاب شدند و به طور تصادفی در سه گروه 10 نفره MBMR، CES، و گروه MBMR+CES جایگزین شدند و در 10 جلسه انفرادی، مداخلات مربوط به گروه خود را اخذ کردند. کیفیت خواب بیماران، در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون، و پیگیری یکماهه، با پرسشنامه استاندارد سنجش کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های گردآوری شده با آزمون SPANOVA، تحلیل کواریانس و آزمون تعقیبی بن فرونی، تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: هرسه مداخله ی به کار رفته برای کاهش مشکلات خواب در روند زمان، مؤثر بودند. فوری ترین اثر با کمترین پایداری برای درمان MBMR، و بیشترین اثر و پایداری اثر برای درمان ترکیبی MBMR+CES رخ داده بود. نتیجه گیری: این مطالعه، کاربرد ترکیبی دو تکنیک MBMR و CES (20 دقیقه، 100 µA and 0.5 Hz) را برای بهبود سریع و پایدار کیفیت خواب بیماران دیابت نوع 2، موثر و ایمن دید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Synergistic Effect of Mindful Breath awareness and Muscle Relaxation (MBMR) and Cranio-Electro Stimulation (CES) on Improving Sleep Quality in Patients with Type 2 Diabetes

نویسندگان [English]

  • rogayeh mohammadi 1
  • ahmad alipour 2
  • Kazem Hajihaji 3

1 Postdoctoral researcher in clinical neuropsychology, Payam Noor University, Tehran, Iran

2 Professor, Department of Psychology, Payam Noor University, Tehran, Iran

3 Master of Psychology, Payam Noor University, Bonab, Iran

چکیده [English]

Aim: The aim of this study was to determining the net effect and combined effect of two Mindful Breath awareness and Muscle Relaxation (MBMR) and Cranio-Electro Stimulation (CES) techniques on improving the sleep quality of patients with type 2 diabetes mellitus. Method: The present study is a randomized, three-group, double-blind, clinical trial of mixed inter-intra-subject design. The sample of the study included 30 patients with type 2 diabetes who were purposefully selected from Bonab Diabetes Association and were randomly assigned to three groups of 10 people of MBMR, CES, and MBMR+CES and in 10 single sessions, they received their group related interventions. Patients sleep quality were evaluated in three stages: pre-test, post-test, and one-month follow-up, with Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). The collected data were analyzed by SPANOVA test, analysis of covariance and Bonferroni's post hoc test. Results: According to the results, all three interventions used were effective in reducing sleep problems over time. The most immediate effect occurred with the lowest stability for MBMR treatment, and the highest effect and stability of the effect occurred for MBMR+CES combined therapy. Conclusion: Therefore, the study found the combined application of two techniques, MBMR and CES (20 minutes, 100 µA and 0.5 Hz), to be effective and safe for rapid and stable sleep quality improvement in patients with type 2 diabetes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sleep Quality
  • Mindful Breath awareness and Muscle Relaxation (MBMR)
  • Transcranial Electrical Stimulation (CES)
  • Type 2 Diabetes Mellitus
احمدوند، م.ع. (1386). بهداشت روانی. تهران: دانشگاه پیام نور.
رسول زاده، م.، احمدی زاده، ز.، قربانی، ر.، ایوبی آواز، ک.، مودی، ح.، و برودتی، م. (1396). بررسی ارتباط کیفیت خواب با تعادل در دانشجویان در معرض محرومیت از خواب. مجله کومش؛ 19(4): 812-818.
علی پور، الف.، محمدی، ر. (1397). تاثیر توانبخشی شناختی رایانه یار بر کارکردهای اجرایی و توانایی های شناختی دانش آموزان مبتلا به دیابت. فصلنامه عصب روانشناسی؛ 4(3، 15): 74-55.
محمدی، ر.، جوانمرد، غ.، علیپور، الف.، زارع، ح. (1399). اثر افزایشی ترکیب تمرینات تن آرامی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBR)  و تحریک الکتریکی فرامغزی (CES) بر کاهش افسردگی، اضطراب و استرس مبتلایان به دیابت نوع 2. فصلنامه پژوهش های نوین روان شناختی (دانشگاه تبریز)؛ 15(59): 109-126. 
محمدی، ر.، و علی پور، الف. (1399). راهنمای گام به گام تکنیک تن آرامی و تنفس آگاهی مبتنی بر ذهن آگاهی- MBMR. تهران: نشر ساوالان.
مهدیلو، الف.، محب، ن.، طباطبایی، م.، و علیوندی وفا، م. (1399). مقایسه اثربخشی شناخت درمانی گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی و تحریک الکتریکی مستقیم مغز از روی جمجمه بر کاهش افسردگی در جمعیت غیربالینی. فصلنامه عصب- روانشناسی؛ 6(2، 21): 98-81.
AlDabal, L., & BaHammam, A.S. (2011). Metabolic, endocrine, and immune consequences of sleep deprivation. Open Respiratory Medicine Journal; 5: 31.
Almendros, I., & Garcia-Rio, F. (2017). Sleep apnea, insulin resistance and diabetes: The first step is in the fat. European Respiratory Journal; 49: 1700179
American Diabetes Association. (2014). Depression. http://www.diabetes.org
Amit, A. (2015). The effect of exercise combined with meditation on blood pressure. Published M.A. Theses, Ithaca College Theses. Paper 250.
Barone, M.T., & Menna-Barreto, L. (2011). Diabetes and sleep: A complex cause-and-effect relationship. diabetes research and clinical practice; 91: 129–137.
Berbudi, A., Rahmadika, N., Cahyadi, A. I., & Ruslami, R. (2019). Type 2 Diabetes and its Impact on the Immune System. Current Diabetes Reviews. doi: 10.2174/1573399815666191024085838
Chattu, V. K., Chattu, S. K., Burman, D., Spence, D. W., & Pandi-Perumal, S. R. (2019). The Interlinked Rising Epidemic of Insufficient Sleep and Diabetes Mellitus. Healthcare (Basel, Switzerland)7(1): 37.
Creswell, J.D., & Lindsay, E.K. (2014). How does mindfulness training affect health? A mindfulness- stress- buffering account. Current Directions in Psychological Science: 1-7.
Creswell, J.D., & Lindsay, E.K. (2014). How does mindfulness training affect health? A mindfulness- stress- buffering account. Current Directions in Psychological Science: 1-7.
Davison, R., Chensney, M., William, D., & Shapiro, A. (2005). Relaxation therapy: design effects and treatment effects. Annals of Behavioral Medicine; 13(47): 135-42.
Davoudi, M., Taheri, A. A., Foroughi, A. A., Ahmadi, S. M., & Heshmati, K. (2020). Effectiveness of acceptance and commitment therapy (ACT) on depression and sleep quality in painful diabetic neuropathy: A randomized clinical trial. Journal of Diabetes & Metabolic Disorders, https://doi.org/10.1007/s40200-020-0609-x
Doumit, J., & Prasad B. (2016). Sleep apnea in type 2 diabetes. Diabetes Spectrum; 29:14–19.
Ellsworth, R. (2012). FDA clears CES for the treatment of Depression. FDA- Cleared Medical Device.www.downloads.imune.net.
Feusner, J. D., Madsen, S., Moody, T. D., Bohon, C., Hembacher, E., Bookheimer, S. Y., & Bystritsky, A. (2012). Effects of cranial electrotherapy stimulation on resting state brain activity. Brain Behavior; 2(3): 211–220.
Gong, B. Y., Ma, H. M., Zang, X. Y., Wang, S. Y., Zhang, Y., Jiang, N., Zhang, X. P., & Zhao, Y. (2016). Efficacy of Cranial Electrotherapy Stimulation Combined with Biofeedback Therapy in Patients with Functional Constipation. Journal of neurogastroenterology and motility; 22(3): 497-508.
Guidry, M.A., Blanchard, B.E., Thompson, P.D., Maresh, C.M., Seip, R.L., et al. (2006). The influence of short and long duration on the Blood pressure response to an acute bout of dynamic exercise. American Heart Journal; 51:1322.
Hernandez, A., Philippe, J., & Jornayvaz, F. (2012). Sleep and diabetes. Rev. Med. Suisse; 8:1198–1200.
Herrero, J. L., Khuvis, S., Yeagle, E., Cerf, M., & Mehta, A. D. (2018). Breathing above the brain stem: volitional control and attentional modulation in humans. Journal of neurophysiology; 119(1): 145–159.
Ho, J., Lee, M. B., Chen, R.Y., Chen, C. J., Chang, W. P., Yeh, C. Y., & Lyu, S. Y. (2013). Work-related fatigue among medical personnel in Taiwan. Journal of the Formosan Medical Association; 112: 608-615.
 Holliday, E.G., Magee, C.A., Kritharides, L., Banks, E., Attia, J. (2013). Short sleep duration is associated with risk of future diabetes but not cardiovascular disease: A prospective study and meta-analysis. PLoS ONE; 8: e82305.
Kennerly, R. C. (2006). Changes in quantitative EEG and low resolution tomography following cranial electrotherapy stimulation. Published Ph. D. Dissertation.
Leproult, R., Deliens, G., Gilson, M., & Peigneux, P. (2015). Beneficial impact of sleep extension on fasting insulin sensitivity in adults with habitual sleep restriction. Sleep; 38: 707–715.
 McCallion, E. A. (2017). Mindfulness-Based Stress Reduction and Transcranial Direct Current Stimulation as an Intervention for Chronic Pain Management. Published Ph.D.
McMullan, C.J., Schernhammer, E.S., Rimm, E.B., Hu, F.B., & Forman, J.P. (2013). Melatonin secretion and the incidence of type 2 diabetes. JAMA., 309:1388–1396.
Munkhaugen, J., Hjelmesæth, J., Otterstad, J.E., Helseth, R., Sollid, S.T., Gjertsen, E., Gullestad, L., Perk, J., Moum, T., Husebye, E., et al. (2018). Managing patients with prediabetes and type 2 diabetes after coronary events: Individual tailoring needed—A cross-sectional study. BMC Cardiovasc. Disord., 18:160.
Novakovic, V., Sher, L., Lapidus, K. A. B., Mindes, J., Golier, J. A., & Yehuda, R. (2011). Brain stimulation in posttraumatic stress disorder. European Journal of Psychotraumatology; 2(1): 1-12.
 Philip, N. S., Nelson, B. G., Frohlich, F., Lim, K. O., Widge, A. S., & Carpenter,  L. L. (2017). Low- Intensity Trans cranial Current Stimulation in Psychiatry. American Journal of Psychiatry; 174(7): 628-639.
Rosenzweig, S., Reibel, D. K., Greeson, J. M., Edman, J. S., Jasser, S. A., McMearty, K. D., & Goldstein, B. J. (2007).  Mindfulness-based stress reduction is associated with improved glycemic control in type 2 diabetes mellitus: A pilot study. Alternative Therapies; 13(5): 36–38.
Schroeder, M. J., & Barr, R. E. (2001). Quantitative analysis of the electroencephalogram during cranial electrotherapy stimulation. Clinical Neurophysiology Journal; 112: 2075–2083.
Spiegel, K., Knutson, K., Leproult, R., Tasali, E., & Cauter, E.V. (2005). Sleep loss: A novel risk factor for insulin resistance and Type 2 diabetes.  Journal of Applied Physiology; 99: 2008–2019.
Taub, L.F., & Redeker, N.S. (2008). Sleep disorders, glucose regulation, and type 2 diabetes. Biol. Res. Nurs., 9:231–243.
Thorp, A.A., & Schlaich, M.P. (2015). Relevance of sympathetic nervous system activation in obesity and metabolic syndrome. J. Diabetes Res., 2015:341583.
Utpat, K., Desai, U., & Joshi, J.M. (2018). Obstructive sleep apnea and diabetes mellitus: A bitter combo. Indian J. Sleep Med., 13:48–52.
Varghese, R., Balakrishnan, R., & Pailoor, S. (2020). Association between a guided meditation practice, sleep and psychological well-being in type 2 diabetes mellitus patients. Journal of Complementary and Integrative Medicine 15(4), DOI: 10.1515/jcim-2015-0026.
Zaghi, S., Acar, M., Hultgren, B., Boggio, P. S., & Fregni, F. (2009). Noninvasive brain stimulation with low-intensity electrical currents: putative mechanisms of action for direct and alternating current stimulation. The Neuroscientist; 16: 285–307.
Ziegler, M.G., & Milic, M. (2017). Sympathetic nerves and hypertension in stress, sleep apnea, and caregiving. Curr Opin Nephrol Hypertens; 26(1):26-30.