با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری، رشته روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران .

3 دانشیار، روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر تعیین تفاوت اثربخشی درمان توانبخشی شناختی با روان درمانی مثبت بر کارکردهای اجرایی در بیماران مبتلا به آسیب مغزی خفیف بود. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دوره پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمام افراد با آسیب مغزی خفیف مراجعه کننده به بیمارستان‌های شهدای هفتم تیر و بقیه اله تهران در سال 1399 بودند. از میان آنها تعداد 30 نفر به صورت هدفمند انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در سه گروه درمان توانبخشی شناختی، روان درمانی مثبت گرا و گروه گواه قرار گرفتند. آزمون ویسکانسین روی هر کدام از گروه‌ها اجرا شد. گروه آزمایش اول درمان توانبخشی شناختی و گروه آزمایش دوم روان درمانی مثبت گرا را دریافت کردند. افراد گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکردند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد هر دو مداخله بر افزایش کارکردهای اجرایی تاثیر دارند اما اثربخشی درمان توانبخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی بیشتر است (05/0<P). براین اساس، به متخصصان مغز و اعصاب و روان درمان گران پیشنهاد می‌شود به‌منظور کاهش عوارض آسیب مغزی علاوه بر درمان‌های پزشکی از درمان توانبخشی شناختی به عنوان یک روش مکمل استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Cognitive Rehabilitation Training with Positive Psychotherapy Intervention on Executive Functions in Mild Bbrain Injury Patients

نویسندگان [English]

  • Hosain Zare 1
  • Bizhan Alipour 2
  • Nila Elmy Manesh 3

1 Professor, Department of Educational Psychology, faculty of Education and Psychology, Alzahra University, Thehran, Iran.

2 Ph.D. Student in Payam E Noor university, Tehran, Iran.

3 Associate Prof. in Payam E Noor university, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The aim of the research was to determine the difference in the effectiveness of cognitive therapy with positive psychotherapy on executive functions in patients with mild brain damage. Method: The present research method was a semi-experimental type with a pre-test and post-test design with a follow-up period. The statistical population of this research included all people with mild brain damage who referred to Shahada Haftam Tir and Baqity Elah Hospitals in Tehran in 2019. Among them, 30 people were purposefully selected and randomly assigned to three groups of cognitive rehabilitation treatment, positive psychotherapy and control group. The Wisconsin test was performed on each of the groups. The first experimental group received cognitive rehabilitation therapy and the second experimental group received positive psychotherapy. People in the control group did not receive any intervention. Analysis of variance with repeated measurements was used to analyze the data. The results showed that both interventions have an effect on increasing executive functions. But the effectiveness of cognitive rehabilitation treatment is more on executive functions(P05/0<). Therefore, it is recommended to neurologists and psychotherapists in order to reduce the complications of brain damage, in addition to medical treatments, cognitive rehabilitation treatment should be used as a complementary method

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Rehabilitation
  • Positive Psychotherapy
  • Executive Function
  • Patients with Mild Brain Injury
پاول، ترور.(1400). کتاب کار آسیب مغزی تمرینهایی برای توانبخشی شناختی. ویراست سوم. ترجمه حسین زارع و شکوفه موسوی. تهران: ارجمند.
زارع، سمیه. زارع، حسین. علیپور، احمد. فرزاد، ولی اله. (1400). اثربخشی توان بخشی شناختی در ارتقای کارکردهای شناختی مبتلایان به اختلال استرس پس از سانحه: مرور نظام‌مند. فصلنامه علمی ـ پژوهشی عصب روانشناسی، 7(2).93-110.
زارع، حسین. نجفی، آزاده. شریفی ،علی اکبر. شریف الحسینی، مهدی.(1397). اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر توجه و حل مسئله کودکان با آسیب مغزی تروماتیک. فصلنامه روانشناسی شناختی. ۶ (۴) :۵۸-۴۷.
صالحیان بروجردی، حانیه. عشایری. حسن. مهریار، امیرهوشنگ. (1399). اثربخشی ‏ توانبخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی و شدت اختلال ناروانی گفتار در کودکان مبتلا به اختلال ‏ناروانی گفتار.  فصلنامه علمی- پژوهشی علوم پیراپزشکی وتوانبخشی.9(4).16-26.
صحراگرد، مهدی. علی پور، احمد.زارع، حسین. روشن، رسول. (1399). بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی پاول بر بهبود کارکرد های اجرایی، حافظه و توجه جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه. فصلنامه علمی ـ پژوهشی عصب روانشناسی.6(2).9-26.
عاشوری, محمد. تاج ور رستمی, اشکان. (1399). تأثیر برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان با آسیب شنوایی. دوماهنامه علمی - پژوهشی طب توانبخشی.9(1).226-232.
عباسی فشمی، نازنین. اکبری، بهمن. حسین خانزاده، عباسعلی.(1399)مقایسه اثربخشی توانبخشی شناختی و نوروفیدبک بر بهبود کنش های اجرایی کودکان مبتلا به نارساخوانی. فصلنامه سلامت روان کودک. ۷ (۲) :۳۱۱-۲۹۴.
عنبرا, سیامک, & فتاحی اندبیل. (2018). اثربخشی آموزش مداخله روان‌شناسی مثبت‌گرا بر ارتقاء عملکرد کارکردهای اجرایی (انعطاف‌پذیری، بازداری و حافظه فعال) دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز. مجله پیشرفت های نوین در علوم رفتاری3(24), 13-30.‎
فرجی، رضا. اورکی، محمد. زارع ،حسین. نجاتی، وحید.(1399). بررسی اثربخشی توان بخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی در افراد مبتلا به آسیب های ناشی از جنگ و استرس پس از سانحه. علوم اعصاب شفای خاتم, 8(4 ), 20-28.
مظفری، محدثه. مهری نژاد، سید ابوالقاسم. پیوسته‌گر، مهرانگیز.سلطانی، سیامک. (1399). مقایسه اختلال شناختی در افراد با یا بدون پیشینه آسیب مغزی تروماتیک شدید. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 29(3), 22-33.
قدیری، فاطمه. جزایری، علیرضا. عشایری، حسن. قاضی طباطبایی، سیدمحمود. (1385). نقش توانبخشی شناختی در کاهش نقایص کارکردهای اجرایی و نشانه های وسواسی– اجباری بیماران اسکیزو– وسواسی. آرشیو توانبخشی (توانبخشی), 7(4 (مسلسل 27)), 15-24.
وارتائیان, ‌مغدی. حاتمی, ‌جواد. خزایی, ‌اسد. بهرامی، احسان هادی.(2016). تأثیر گروه‌درمانی مبتنی بر توانبخشی شناختی بر حافظه و کارکرد‌های اجرایی افراد دچار آسیب مغزی. پژوهش های کاربردی روان شناختی24(7), 105-126.‎
Anderson, S. W., Damasio, H., Jones, R. D., & Tranel, D. (1991). Wisconsin Card Sorting Test performance as a measure of frontal lobe damage. Journal of clinical and experimental neuropsychology, 13(6), 909-922.
Armstrong, T. & Murtaugh, B. M. (2020). Hope after TBI begins with rehabilitation. Journal of Christian nursing, 37(3), 144-152.
Barceló, F. (2001).Does the Wisconsin Card Sorting Test (WCST) Measure Prefrontal Function? The Spanish Journal of Psychology 1, 79-100.
Caplain, S. Chenuc, G. Blancho, S. Marque, S. & Aghakhani, N. (2019). Efficacy of psychoeducation and cognitive rehabilitation after mild traumatic brain injury for preventing post-concussional syndrome in individuals with high risk of poor prognosis: a randomized clinical trial. Frontiers in neurology, 10, 929.
Chakhssi, F. Kraiss, J.T. Sommers-Spijkerman, M. & Bohlmeijer, E.T. (2018). The effect of positive psychology interventions on well-being and distress in clinical samples with psychiatric or somatic disorders: a systematic review and metaanalysis. BMC Psychiatry, 18(1), 211-221.
Cicerone, K. D. Dahlberg, C. Malec,J. F. Langenbahn,D. M. Felicetti,T., Kneipp, S. &Laatsch, L.(2005). Evidence-based cognitive rehabilitation: updated review of the literature from 1998 through 2002. Archives of physical medicine and rehabilitation, 86(8), 1681-1692.
Cicerone, K. D. Goldin, Y. Ganci, K. Rosenbaum, A. Wethe, J. V. Langenbahn, D. M. & Harley, J. P. (2019). Evidence-based cognitive rehabilitation: systematic review of the literature from 2009 through 2014. Archives of physical medicine and rehabilitation, 100(8), 1515-1533.
Cisneros, E., Beauséjour, V. De Guise, E. Belleville, S. & McKerral, M. (2021). The impact of multimodal cognitive rehabilitation on executive functions in older adults with traumatic brain injury. Annals of physical and rehabilitation medicine, 64(5), 101559.
Díez‐Cirarda, M. Ojeda, N., Peña, J. Cabrera‐Zubizarreta, A. Lucas‐Jiménez, O, Gómez‐Esteban, J. C. & Ibarretxe‐Bilbao, N. (2018). Long‐term effects of cognitive rehabilitation on brain, functional outcome and cognition in Parkinson's disease. European journal of neurology, 25(1), 5-12.
Eling, P. Derckx, K. & Maes, R. (2008). On the historical and conceptual background of the Wisconsin Card Sorting Test. Brain and Cognition, 67(3), 247-253.
Evans, J. J. & Cullen, B. (2020). Positive psychotherapy for neurological conditions. In G. N. Yeates & F. Ashworth (Eds.), Psychological therapies in acquired brain injury (pp. 95–108). Routledge/Taylor & Francis Group.
Evran, S., Calis, F., Akkaya, E., Baran, O., Cevik, S., Katar, S. & Kaynar, M. Y. (2020). The effect of high mobility group box-1 protein on cerebral edema, blood-brain barrier, oxidative stress and apoptosis in an experimental traumatic brain injury model. Brain Research Bulletin, 154, 68-80.
Furchtlehner, L. M. Schuster, R. & Laireiter, A. R. (2020). A comparative study of the efficacy of group positive psychotherapy and group cognitive behavioral therapy in the treatment of depressive disorders: a randomized controlled trial. The Journal of Positive Psychology, 15(6), 832-845.
‎ Irazoki, E. Sánchez-Gómez, M. Contreras-Somoza, L. M. Toribio-Guzmán, J. M., Martín-Cilleros, M. Verdugo-Castro, S. & Franco-Martín, M. A. (2021). A Qualitative Study of the Cognitive Rehabilitation Program GRADIOR for People with Cognitive Impairment: Outcomes of the Focus Group Methodology. Journal of Clinical Medicine, 10(4), 859.
Lindqvist, S. Bergman Nutley, S.Bohlin,G. Klingberg, T. (2009). Training and transfer effects of executive functions in preschool children. Journal of Developmental Science, 12(1), 106-113.
Ochoa, C. Casellas-Grau, A. Vives, J. Font, A. & Borràs, J.M. (2017). Positive psychotherapy for distressed cancer survivors: Posttraumatic growth facilitation reduces posttraumatic stress. International Journal of Clinical and Health Psychology, 17(1), 28-37.
Seligman, M. E. P. Rashid, T. & Parks, A. C. (2006). Positive psychotherapy. American Psychologist, 61(8), 774-778.
Spreen, O. Strauss E. (1991). A compendium of neuropsychological tests. Oxford University Press 219-227.
Zelazo, P. D. Muller, U. marcovitch, S. Argitis, G.r Sultherland, A. (2002). The development of Executive Functions in early chidhood. J of Learing Disabilities. 36 (3): 230-46.
Zhang, L. Sun, J. Richards, B. Davidson, K. & Rao, N. (2018). Motor skills and executive function contribute to early achievement in east Asia and the pacific. Early Education and Development, 29(8), 1061-1080.