نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا نوروزی همایون ¹
• محمد حاتمی نژاد ²
• اسماعیل صدری دمیرچی ³

¹ دانشجوی دکتری مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

² کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

³ استاد گروه مشاوره، دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان گروهی سایکودراما و بازی‌درمانی شناختی رفتاری بر روی کارکردهای اجرایی (حافظه فعال، بازداری پاسخ، انعطاف‌پذیری شناختی و خودتنظیمی هیجانی) در دانش آموزان دارای اختلال اضطراب اجتماعی انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با پیش‌آزمون - پس‌آزمون و گروه کنترل می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه‌ی دانش‌آموزان دارای اختلال اضطراب اجتماعی در شهر اردبیل در سال تحصیلی 1402-1401 را شامل شد. نمونه‌ی این پژوهش شامل 45 نفر از دانش‌آموزانی که دارای اختلال اضطراب اجتماعی بودند تشکیل می‌دهند که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و در 3 گروه قرار داده شدند که هر گروه شامل 15 آزمودنی بود (سایکودراما 15 نفر، بازی‌درمانی شناختی رفتاری 15 نفر و کنترل 15 نفر). هر آزمودنی به‌صورت تصادفی در 2 گروه‌ درمان (سایکودراما، بازی‌درمانی شناختی رفتاری) و کنترل قرارگرفته شدند. ابزار و پرسشنامه این پژوهش شامل آزمون دسته‌بندی کارت‌های ویسکانسین و پرسشنامه تنظیم هیجانی گراس و جان (2003) بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که درمان گروهی سایکودراما و بازی‌درمانی شناختی بر بهبود کارکردهای اجرایی و تنظیم هیجان دانش آموزان پسر مبتلا به اضطراب اجتماعی مؤثر می‌باشد در سطح معناداری (0.05)؛ در میان نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه کنترل تفاوت معناداری یافت نشد. نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نیز نشان داد که اثربخشی درمان سایکودراما در بهبود بخشیدن کارکردهای اجرایی و تنظیم هیجانی مؤثرتر می‌باشد. نتیجه‌گیری: با توجه به جلسات و نتایج به‌دست‌آمده درمان گروهی سایکودراما و بازی‌درمانی شناختی رفتاری در بهبود کارکردهای اجرایی تأثیر مثبت داشت.

کلیدواژه‌ها

• سایکودراما
• بازی‌درمانی شناختی رفتاری
• کارکردهای اجرایی
• خودتنظیمی هیجانی
• اختلال اضطراب اجتماعی

موضوعات

• عصب روانشناسی

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of psychodrama group therapy and cognitive behavioral play therapy on executive functions (working memory, response inhibition, cognitive flexibility and emotional self regulation) in male students with social anxiety disorder

نویسندگان [English]

• Mohammadreza Noroozi Homayoon ¹
• Mohamad Hatami Nejad ²
• Esmaeil Sadri Damichi ³

¹ PhD Student in Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

² Master's degree in General Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran.

³ Professor of Counseling Department, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of the effectiveness of psychodrama group therapy and cognitive behavioral play therapy on executive functions (working memory, response inhibition, cognitive flexibility and emotional self-regulation) in students with social anxiety disorder. Method: The current research is semi-experimental with pre-test-post-test and control group. The statistical population of this research included all students with social anxiety disorder in Ardabil city in the academic year of 1401-1402. The sample of this research consists of 45 students with social anxiety disorder who were selected by available sampling method and were placed in 3 groups, each group consisting of 15 subjects (psychodrama 15 people, cognitive behavioral play therapy 15 people and control 15 people). Each subject was randomly assigned to two treatment groups (psychodrama, cognitive behavioral play therapy) and control. The instrument and questionnaire of this research included the Wisconsin card classification test and the emotional regulation questionnaire of Gross and John (2003). Findings: The results showed that psychodrama group therapy and cognitive play therapy are effective in improving executive functions and emotional regulation of male students with social anxiety at a significant level (0.05); No significant difference was found between the pre-test and post-test scores of the control group. The results of Bonferroni's post hoc test also showed that the effectiveness of psychodrama treatment is more effective in improving executive functions and emotional regulation. Conclusion: According to the sessions and results obtained, psychodrama group therapy and cognitive behavioral therapy had a positive effect on improving executive functions.

کلیدواژه‌ها [English]

• psychodrama
• cognitive behavioral play therapy
• executive functions
• emotional self-regulation
• social anxiety disorder