عصب روان شناسی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

تدوین و اعتباریابی بسته توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه و اثربخشی آن بر آگاهی واجی کودکان دارای اختلالات یادگیری خاص با مشخصه خواندن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

3 استادیار گروه سنجش و اندازه گیری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف از این پژوهش تدوین و اعتباریابی بسته توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه و اثربخشی آن بر آگاهی واجی کودکان دارای اختلالات یادگیری خاص با مشخصه خواندن بود.  روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها از نوع ترکیبی (کیفی-کمی) بود. در مرحله کیفی طی مرور نظام‌مند برنامه فست‌فورورد بررسی شد و بر اساس آن برنامه در 10 تمرین طراحی و در مرحله کمی روی نمونه اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دوره ابتدایی 7 تا 10 ساله شهرستان شادگان با تشخیص اختلال یادگیری خواندن بود که 30نفر از این دانش‌آموزان (15نفر گروه آزمایش و 15نفر گروه کنترل) به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. در مرحله پیش‌آزمون افراد نمونه به آزمون تشخیص آگاهی واجی دستجردی کاظمی و سلیمانی (1384) پاسخ دادند. جهت آزمون فرضیه‌ها از روش تحلیل واریانس آمیخته در نرم‌افزار آماری spss23 استفاده شد.  یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد برنامه توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه بر مؤلفه تشخیص تجانس، تشخیص قافیه، ترکیب واجی، شناسایی کلمات واج آغازین یکسان،شناسایی کلمات واج پایانی یکسان، تقطیع واجی، نامیدن و حذف واج پایانی، حذف واج میانی و نامیدن و حذف واج آغازین در سطوح مختلف آن اثرگذار است. به منظور پایداری تغییرات از آزمون زوجی بونفرونی استفاده شد و نتایج نشان داد مؤلفه شناسایی کلمات واج پایانی یکسان و تقطیع واجی تغییرات تا مرحله پیگیری حفظ شد. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصله می‌توان گفت که برنامه شناختی یافتن سریع کلمه می‌تواند در ارتقای آگاهی واجی و نهایتاً کاهش اختلالات یادگیری اثرگذار باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Develop and Validate the Quick Word Finding Cognitive Rehabilitation Package and its Effectiveness on Phonological Awareness of Children with Special Learning Disorders Characterized by Reading

نویسندگان [English]

  • hossein akbarifar 1
  • rezayi rezayi 2
  • Mehdi Dastjerdi Kazemi 2
  • Enayatolah Zamanpour 3

1 Ph D. Student in Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.

2 Associate Prof. Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran. E-mail: rezayi.saeed10@gmail.com*, 09124546499.

3 Assistant Prof. Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Introduction: The purpose of this research was to develop and validate the quick word finding cognitive rehabilitation package and its effectiveness on phonological awareness of children with special learning disorders characterized by reading. Methodology: This research was applied in terms of purpose and in terms of data collection method it was of mixed type (qualitative-quantitative). The statistical population of this research included all 7-10 year old elementary school students in Shadgan city with a diagnosis of reading learning disorder, 30 of these students (15 experimental group and 15 control group) were selected by available sampling method. In the pre-test phase, the sample answered the phonological awareness test by Kazemi and Soleimani (2004). In order to test the hypotheses, the mixed variance analysis method was used in SPSS23 statistical software.  Result: Findings: The results of the research showed that the cognitive rehabilitation program for quick word finding is based on the components of homogeneity detection, rhyme detection, phonological combination, identification of words with the same initial phoneme, identification of words with the same final phoneme, phonetic intersection, naming and deletion of the final phoneme, deletion of the middle phoneme and Naming and removing the initial phoneme is effective at different levels. The results showed that the changes were maintained until the follow-up stage. Conclusion: Based on the results, it can be said that the quick word finding cognitive program can be effective in improving phonemic awareness and ultimately reducing learning disorders.
Keywords: rapid word finding cognitive program, auditory sensitivity, auditory memory,

کلیدواژه‌ها [English]

  • rapid word finding cognitive program
  • auditory sensitivity
  • auditory memory
  • phonological awareness
  • specific learning disorders
مراجع
دستجردی کاظمی، مهدی؛ سلیمانی، زهرا. (1384). تعیین روایی و اعتبار آزمون اگاهی واج شناختی. مجله روانشناسی، (9)1، 100-82.
دلاور، علی. (1398). مبانی نظری و علمی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: انتشارات رشد.
رضایی، محمدرضا؛ علیزاده، حمید؛ دستجردی کاظمی، مهدی و طاهایی، سیدعلی اکبر. (1400). تدوین برنامه توان‌بخشی رایانه‌یار اختلال پردازش شنیداری مرکزی و بررسی اثربخشی آن بر آگاهی واج‌شناختی و حافظه‌ کاری شنیداری دانش‌آموزان دارای اختلال خواندن. دوماهنامه علمی - پژوهشی طب توانبخشی، 3(4), 16-23.
زارع، حسین؛ شریفی، علی اکبر و نعامی، اشواق. (1398). اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی توجه و حافظه بر فراخنای حافظه کاری واجی و رشد زبان بیانی و دریافتی کودکان کاشت حلزون شده. مجله روانشناسی، (23)3، 268-254.
هاشمی، تورج؛ بیرامی، منصور؛ اسماعیل پور، خلیل؛ نعمتی سوگلی تپه، فاطمه؛ و خوش اقبال، مرجان. (1398). مقایسه اثربخشی بازتوانی شناختی متمرکز بر آگاهی واج شناختی و توانبخشی شناختی متمرکز بر حافظه فعال در بهبود نشانه های اختلال خواندن در دانش آموزان دوره ابتدایی. ناتوانی های یادگیری، 9(1 )، 137-156.
Clearinghouse, W. W. (2007). Beginning reading. Washington, DC: US Department of Education, Institute of Education Sciences. Retrieved March, 17, 2008. ‏
Cohen, W., Hodson, A., O'Hare, A., Boyle, J., Durrani, T., McCartney, E., ... & Watson, J. (2005). Effects of Computer-Based Intervention Through Acoustically Modified Speech (Fast ForWord) in Severe Mixed Receptive—Expressive Language Impairment. ‏
Da Silva, P. B., Engel de Abreu, P. M., Laurence, P. G., Nico, M. Â. N., Simi, L. G. V., Tomás, R. C., & Macedo, E. C. (2020). Rapid automatized naming and explicit phonological processing in children with Developmental Dyslexia: a study with Portuguese-Speaking children in Brazil. Frontiers in Psychology, 11, 928.
Duff, D. M., Hendricks, A. E., Fitton, L., & Adlof, S. M. (2023). Reading and math achievement in children with dyslexia, developmental language disorder, or typical development: Achievement gaps persist from second through fourth grades. Journal of Learning Disabilities, 56(5), 371-391.
Ehri, L. C. (2020). The science of learning to read words: A case for systematic phonics instruction. Reading Research Quarterly, 55, S45-S60.
Fernández-Otoya, F. A. Raposo-Rivas, M. & Halabi-Echeverry, A. X. (2022). A Qualitative Systematic Literature Review on Phonological Awareness in Preschoolers Supported by Information and Communication Technologies. Education Sciences, 12(6), 382. ‏
Furlong, L. M., & Serry, T. A. (2022). An exploratory study of speech-language pathologists’ clinical practice in the literacy domain: Comparing onsite practices with telepractice services during COVID-19. International Journal of Speech-Language Pathology, 1-13.
Hendershot, H. C. (2022). Evaluating the Effectiveness of Fast ForWord in Developing Phonemic Awareness Skills in Kindergarten Students At-Risk for Reading Difficulties (Doctoral dissertation, Manhattanville College).
JothiPrabha, A. Bhargavi, R. & Rani, B. D. (2023). Prediction of dyslexia severity levels from fixation and saccadic eye movement using machine learning. Biomedical Signal Processing and Control, 79, 104094. ‏
Justi, C. N. G. Henriques, F. G. & Justi, F. R. D. R. (2021). The dimensionality of phonological awareness among Brazilian Portuguese-speaking children: a longitudinal study. Psicologia: Reflexão e Crítica, 34. ‏
Loo, J. H. Y., Bamiou, D. E., Campbell, N., & Luxon, L. M. (2010). Computer‐based auditory training (CBAT): benefits for children with language‐and reading‐related learning difficulties. Developmental Medicine & Child Neurology, 52(8), 708-717. ‏
Mattison, R. E., Woods, A. D., Morgan, P. L., Farkas, G., & Hillemeier, M. M. (2023). Longitudinal trajectories of reading and mathematics achievement for students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 56(2), 132-144.
Mittag, M. Larson, E. Clarke, M. Taulu, S. & Kuhl, P. K. (2021). Auditory deficits in infants at risk for dyslexia during a linguistic sensitive period predict future language. NeuroImage: Clinical, 30, 102578. ‏
Mocan, S. B., & Leacock, T. L. (2009, October). Using Fast ForWord® to Support Learning to Read: A Review of the Literature. In E-Learn: World Conference on E-Learning in Corporate, Government, Healthcare, and Higher Education (pp. 989-997). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
Montry, K. M. Simmonite, M. Steele, V. R. Brook, M. A. Kiehl, K. A. & Kosson, D. S. (2021). Phonological processing in psychopathic offenders. International Journal of Psychophysiology, 168, 43-51. ‏
Peters, L. de Beeck, H. O. & De Smedt, B. (2020). Cognitive correlates of dyslexia, dyscalculia and comorbid dyslexia/dyscalculia: Effects of numerical magnitude processing and phonological processing. Research in Developmental Disabilities, 107, 103806. ‏
Shaywitz, B. A. & Shaywitz, S. E. (2020). The American experience: Towards a 21st century definition of dyslexia. Oxford Review of Education, 46(4), 454-471. ‏
Strong, G. K., Torgerson, C. J., Torgerson, D., & Hulme, C. (2011). A systematic meta‐analytic review of evidence for the effectiveness of the ‘Fast ForWord’language intervention program. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 52(3), 224-235.
Swanson, H. L., Arizmendi, G. D., & Li, J. T. (2021). The stability of learning disabilities among emergent bilingual children: A latent transition analysis. Journal of Educational Psychology, 113(6), 1244.
Tallal, P., Miller, S. L., Bedi, G., Byma, G., Wang, X., Nagarajan, S. S., ... & Merzenich, M. M. (1996). Language comprehension in language-learning impaired children improved with acoustically modified speech. Science, 271(5245), 81-84. ‏
Witton, C. Swoboda, K. Shapiro, L. R. & Talcott, J. B. (2020). Auditory frequency discrimination in developmental dyslexia: A meta‐analysis. Dyslexia, 26(1), 36-51. ‏
عصب روان شناسی
دوره 9، شماره 34 - شماره پیاپی 34
آبان 1402
صفحه 68-80
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار