با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تمام روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری روانشناسی، پیام نور، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی

چکیده

مقدمه: جانبی شدن مغز با کارکردهای شناختی در ارتباط است. لذا انتظار می‌رود که دست برتری به‌عنوان یکی از نتایج جانبی شدن با عملکرد شناخت خلاق در ارتباط باشد. این پژوهش به‌منظور مقایسه مؤلفه‌های خلاقیت بین دانش‌آموزان راست‌دست، چپ‌دست و دوسو توان انجام شد. روش: در این مطالعه علی- مقایسه‌ای، جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دبیرستانی شهرستان لامرد و مهر در نیم سال دوم سال تحصیلی 1393-1392 می‌باشند. برای انتخاب گروه‌های هدف از دو شیوه نمونه‌گیری استفاده شد. گروه راست‌دست‌ها 40 دانش‌آموز به شیوه تصادفی چندمرحله‌ای و گروه چپ‌دست‌ها و دوسو توان‌ها هرکدام جداگانه 40 دانش‌آموز به شیوه در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی‌ها در این پژوهش به دو پرسشنامه ادینبورگ و خلاقیت پاسخ دادند. یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل مانوا بر روی میانگین نمره‌های خلاقیت و مؤلفه‌های آن در دانش‌آموزان نشان داد که میانگین خلاقیت و مؤلفه‌های سیالی و ابتکار دانش‌آموزان راست‌دست به‌طور معناداری پایین‌تر از دانش‌آموزان چپ‌دست است و همچنین میانگین خلاقیت و مؤلفه‌های سیالی، ابتکار و انعطاف‌پذیری دانش‌آموزان راست‌دست به‌طور معناداری پایین‌تر از دانش‌آموزان دوسو توان است. نتیجه‌گیری: خلاقیت و مؤلفه‌های آن در افراد دوسو توان و چپ‌دست نسبت به راست‌دست‌ها بالاتر است، لذا می‌توان گفت که تحریک نیمکره راست و تعامل بیشتر دو نیمکره در خلاقیت افراد تأثیرگذارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the components of creativity among right-handed, left-handed and mixed handed students

نویسندگان [English]

  • Ahmad Alipour 1
  • Fatemeh Amini 2
  • Hasan Zekavati 3

چکیده [English]

Introduction: Lateralization of the brain associated with cognitive functions. It is suggested that handedness is related to creative cognitive function as one of the lateralization results. This study aimed to compare the components of creativity among right-handed, left-handed and ambidexterity students. Methods: This study is an ex post facto research. The statistical population in this study consists of all high school students at Lamerd and Mohr cities in the second semester of the academic year 2013-14. To select target groups, two sampling methods were used. Group of 40 right handed students in the available method and ambidexterity and left-handed group are each separately 40 students in multi-stage random method, were selected. The subjects in this study responded to Edinburgh Questionnaire and the creativity test. Findings: The results of MANOVA analysis on average creativity scores and its components of students showed that the average of creativity and components of fluency and originality in right handed students are significantly lower than left-handed students, and the average of creativity and components of fluency, originality and flexibility in right-handed students are significantly lower than students who are ambidexterity. Conclusion: creativity and its components in ambidexterity and left-handed students are higher than those of right-handed students, it can be said that the right hemisphere stimulation and interaction in the two hemispheres may affect people's creativity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Creativity
  • Handedness
  • right-handed
  • left-handed
  • ambidexterity
تورنس، ا.پ (1372). «استعدادها و مهارت‌های خلاقیت و راه‌های آزمون و پرورش آن‌ها». ترجمه حسن قاسم‌زاده. تهران: نشر دنیای نو.##دائمی، ح و مقیمی بارفروش، ف (1383). «هنجاریابی آزمون خلاقیت». مجله تازه‌های علوم شناختی، سال 6، 3 و 4، 8-1.##دلاور، ع (1393). «آمار و احتمالات کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی». تهران: انتشارات رشد.##علی پور، ا و آگاه هریس، م (1386). «بررسی قابلیت اعتماد و اعتبار پرسشنامه دست برتری ادینبورگ در ایران». مجله علوم روان‌شناختی، 117، 22-133.##منطقی، م (1391). «بررسی تأثیر آموزش خلاقیت بر دانش‌آموزان پیش‌دبستان و دبستانی». مجله پژوهش‌های انجمن مطالعات برنامه‌ی درسی ایران، 2 (1)، 1-28.##
Auzmendi, E.; Villa, A. & Abedi, J. (1996). “Reliability and validity of a newly-constructed multiple-choice creativity instrument”. Creativity Research Journal. 9 (1), 89-95.##Barnett, K. J. & Corballis, M. C. (2002). “Ambidexterity and magical ideation”. Journal of Laterality: Asymmetries of Body, Brain, and Cognition. 7, 75–84.##Barron, F. (1968). “Creativity and personal freedom”. New York: Van Nostrand.##Barron, F. (1969). “Creative person and Creative process”. New York: Holt, Rinehart & Winstone.##Barron, F. (1978). “An eye more fantastical”. In G. A. Davis & J. A. Scott (Eds.), “Training creative thinking (pp. 181-193)”. Melbourne, FL: Krieger##Beeman, M.J., & Bowden, E. (2000). “The right hemisphere maintains solution-related activation for yet-to-be solved insight problems”. Memory and Cognition 28, 1231–1241.##Benbow, C. (1988). “Sex differences in mathematical reasoning ability in intellectually talented preadolescents: Their nature, effects, and possible causes”. Behavioral and Brain Sciences. 11(2), 169–232.##Bishop, D. V. M.; Ross, V. A.; Daniels, M. S. & Bright, P. (1996). “The measurement of hand preference: A validation study comparing three groups of right-handers”. British Journal of Psychology. 67,269285.##Bowden, E. M. & Beeman, M. J. (2003). “Aha! Insight experience correlates with solution activation in the right hemisphere”. Psychonomic Bulletin and Review. 10, 730–737.##Bryden, M. & Steenhuis, R. E. (1991). “Issues in the assessment of handedness”. In F. L. Kitterle (Ed.), “Cerebral laterality: Theory and research (pp. 35–51)”. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.##Carlsson, I.; Wendt, P. E. & Risberg, J. (2000). “On the neurobiology of creativity: Differences in frontal activity between high and low creative subjects”. Neuropsychologia. 38, 873–885.##Chiarello, C., & Richards, L. (1992). “Another look at categorical priming in the cerebral hemispheres”. Neuropsychologia. 30, 381–392.##Chiarello, C.; Richards, L. & Pollock, A. (1992). “Semantic additivity and semantic inhibition: Dissociable processes in the cerebral hemispheres”? Brain and Language. 42, 52–76.##Christman, S. D. (1995). “Independence versus integration of right and left hemispheric processing: Effects of handedness”. In F. L. Kitterle (Ed.), “Hemispheric communication: Mechanisms and models (pp. 231–253)”. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.##Davis, G. A. (1973). “In frumious pursuit of the creative person”. Journal of Creative Behaviour. 9, 75-87.##Feist, G. J. (2010). “The Function of Personality in Creativity: The Nature and Nurture of the Creative Personality”. In J. C, Kaufman, & R. J, Sternberg. (Eds), “The Cambridge Handbook of Creativity (pp: 113-130)”. Cambridge University Press.##Ghayas, S. & Adil, A. (2007). “Effect of Handedness on Intelligence Level of Students”. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology. 33(1): 85-91.##Goel, V. & Vartanian, O. (2005). “Dissociating the roles of right ventral lateral and dorsal lateral prefrontal cortex in generation and maintenance of hypotheses in set-shift problems”. Cerebral Cortex. 15, 1170–1177.##Goldstein, A.; Revivo, K.; Kreitler, M.; & Metuki, N. (2010). “Unilateral muscle contractions enhance creative thinking”. Psychonomic Bulletin & Review. 17 (6): 895-899.##Guilford, J. P. (1968). “Intelligence, creativity, and their educational implications”. San Diego, CA: Robert R. Knapp Publisher.##Guilford, J. P. (1982). “Cognitive psychology’s ambiguities: Some suggested remedies”. Psychological Review. 89, 48–59.##Harmon-Jones, E. (2006). “Unilateral right-hand contractions cause contralateral alpha power suppression and approach motivational affective experience”. Psychophysiology. 43, 598-603.##Hellige, J. B. (1993). “Hemispheric asymmetry”. Cambridge, MA: Harvard University Press.##Ince, E., & Christman, S. (2002). “Semantic representations of word meanings by the cerebral hemispheres”. Brain and Language. 80, 3, 393–420.##Lyle, K. B.; McCabe, D. P. & Roediger, H. L. (2008). “Handedness is related to memory via hemispheric interaction: Evidence from paired associate recall and source memory tasks”. Neuropsychology. 22, 523–530.##Mackinon, D, W. (1976). “Architects, personality types, and creativity”. In A. Rothenberg & C. R. Hausman (Eds.), “The creativity question (pp. 175-179)”. Durham NC: Duke University Press.##Mackinon, D, W. (1978). “Educating for creativity: A moderm myth”? In G. A. Davis & Scott Scott (Eds.), “Training creative thinking (pp. 194-207)”. Melbourne, FL: Krieger.##Martindale, C. (1999). “Biological bases of creativity”. In R.J. Sternberg (Ed.), “Handbook of creativity (pp. 137–152)”. Cambridge, UK: Cambridge University Press.##Mihov, K. M., Denzler, M., & Foster, J. (2010). “Hemispheric specialization and creative thinking: A meta-analytic review of lateralization of creativity”. Brain and Cognition. 72, 442–448.##O’Neil, H.; Abedi, J. & Spielberger, C. (1994). “The measurement and teaching of creativity”. In H. O’Neil & M. Drillings (Eds.). “Motivation: Theory and research, (pp. 245263)”. Hillsdale, NJ: Erlbaum.##Preti, A. & Vellante, M. (2007). “Creativity and psychopathology: Higher rates of psychosis proneness and nonright-handedness among creative artists compared to same age and gender peers”. Journal of Nervous and Mental Disease. 195, 837–845.##Runco, M. A. (1985). “Reliability and comergent validity or ideational flexibility as a function of academic achievement”. Perceptual and Motor Skills. 61, 1075–1081.##Schiff, B. B., & Lamon, M. (1994). “Inducing emotion by unilateral contraction of hand muscles”. Cortex. 30, 247-254.##Shobe, E. R.; Ross, N. M.; & Fleck, J. I. (2009). “Influence of handedness and bilateral eye movements on creativity”. Brain and Cognition. 71, 204–214.##Shobe, E. R.; Ross, N. M. & Fleck, J. I. (2009). “Influence of handedness and bilateral eye movements on creativity”. Brain and Cognition. 71, 204–214.##Vartanian, O. & Goel, V. (2007). “Neural correlates of creative cognition”. In C. Martindale, P. Locher, & V.M. Petrov (Eds.), “Evolutionary and neurocognitive approaches to aesthetics, creativity and the arts (pp. 195–207)”. Amityville, NY: Baywood.##Weinstein, S. & Graves, R. E. (2001). “Creativity, schizotypy, and laterality”. Cognitive Neuropsychiatry. 6, 131–146.##Weisberg, R. W. & Alba, J. W. (1981). “An examination of the alleged role of ‘fixation’ in the solution of several ‘insight’ problems”. Journal of Experimental Psychology: General. 110, 169–192.##