با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم شناختی، پژوهشکده علوم شناختی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران،

2 کارشناس ارشد روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور مرکز فردوس، خراسان جنوبی، ایران،

3 عضوهیئت علمی، دانشگاه جیرفت، کرمان، ایران

4 کارشناسی ارشد مدیریت وبرنامه ریزی آ موزشی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان،زاهدان، ایران

5 استادیار دانشگاه پیام نور ، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم فراقشری مغز بر بهبودسرعت پردازش در توجه افراد مبتلا به بیش فعالی و نقص توجه شهر تهران صورت گرفته است. روش: این پژوهش شبه آزمایشی و به صورت پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه افراد مبتلا به بیش فعالی و نقص توجه بین سنین 15 تا 18 سال شهر تهران در سال 1396 تشکیل می­دادند که تعداد 30 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. از جامعه آماری تعداد 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر کنترل  با روش نمونه ­گیری در دسترس و به صورت تصادفی انتخاب و گمارش شدند. برای گروه آزمایش مداخله تحریک الکتریکی مستقیم فراقشری مغز انجام شد.  ابزار جمع‌آوری اطلاعات شامل پرسشنامه وندریوتا و تکلیف کامپیوتری اجرای همزمان دیداری و شنیداری (IVA) بود. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون کوواریانس تک متغیره استفاده شد. یافته ­ها: نتایج تحقیق پس از مداخله نشان داد بین گروه­ های آزمایش و کنترل در متغیر سرعت پردازش توجه (دیداری و شنیداری) تفاوت معنی­داری وجود دارد. نتیجه­ گیری: بنابراین می­ توان گفت تحریک الکتریکی مستقیم فراقشری مغز در بر بهبود سرعت پردازش توجه در افراد مبتلا به بیش فعالی و نقص توجه مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Brain Electric Brain Stimulation on Improving the Cognitive Speed of Attention in People with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • abdolvahed narmashiri 1
  • Hamidreza Ashrafi 2
  • Zeynab Rostami 3
  • Ali Bagherifar 4
  • giti hemati rad 5

1 Ph.D. Student of Cognitive Science, Cognitive Sciences Research Center, Shahid Beheshti University

2 MA in Psychology, Payame Noor University, Ferdows Center, South Khorasan, Iran

3 Academic Committees, Jiroft University, Kerman, Iran

4 MA in Management and Programming, Faculty of Educational Sciences, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran

5 Assistant Professor, Payame Noor University, Iran.

چکیده [English]

Introduction: The aim of this study was to determine the effect of cerebellar direct electrical stimulation on the speed of processing in the attention of people with hyperactivity and attention deficit disorder in Tehran. Method:. This quasi-experimental research was carried out in a pre-test and post-test with control group. The statistical population of the study consisted of all individuals with hyperactivity and attention deficit disorder between the ages of 15 and 18 years in Tehran in 1396, of which 30 were selected as sample size. From the statistical population, 30 subjects in the experimental group and 30 controls were selected by random sampling and randomly selected. For the experimental group, direct brain electric stimulation was performed. Data collection tools consisted of the Vendriota questionnaire and the computer-aided computer visual and audio performance (IVA). To analyze the data, one-variable covariance test was used. Results: The results of the post-intervention research showed that there is a significant difference between the experimental and control groups in the variable of attention processing speed (visual and auditory). Conclusion: Therefore, it can be said that direct brain electric stimulation is effective in improving the speed of attention processing in people with hyperactivity and attention deficit.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Brain transcranial direct electrical stimulation
  • Processing Speed
  • Attention
  • People with hyperactivity and attention deficit
ـ سلطانی نژاد، زهرا.؛ نجاتی، وحید و اختیاری، حامد (1393). «اثر تحریک الکتریکی مستقیم شکنج پیشانی تحتانی راست مغز بر بهبود بازداری در افراد دارای نشانگان نقص توجه و بیش فعالی». فصلنامهعلمیپژوهشیطبتوانبخشی، 4(2).
ـ علیزاده، حمید (1386). اختلال نارسایی توجه و فزون جنبشی. ویژگی ها، ارزیابی و درمان. تهران: انتشارات رشد.
ـ فرمند، آ (1385). سودمندی درمان ترکیبی: برنامه گروهی فرزند پروری مثبت و دارودرمانی ، بر علائم و شیوه های تربیتی کودکان 12-3 ساله مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی در مقایسه با هر یک از این درمانها به تنهایی. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. گروه روان پزشکی.
ـ فریدمن، رونالد. جی. و دویال، گانی. تی. (1381). شیوه رفتار با کودکان و نوجوانان دچار اختلال نقص توجه-بیش فعالی. ترجمه صدرالسادات، سید جلال، محمدی، محمدرضا و صدرالسادات، لیلا. انتشارات اسپندهنر. تهران
ـ کاکاوند، علیرضا (1385). اختلال نقص توجه- بیش فعالی (نظریه و درمان). انتشارات سرافراز. تهران.
ـ وردی ، مینا (1380) «رابطه کمال گرایی وسرسختی روانشناختی با سالمت روانی وعملکرد تحصیلی در دانش آموزان دختر مرکز پیش دانشگاهی اهواز»، پایان­نامه کارشناسی ارشد     روان­شناسی عمومی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی وروانشناختی.
 
- American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition (DSM-5) Diagnostic Stat. Man. Ment. Disord. 4th Ed. TR. 280, doi: 10.1176/appi.books. 9780890425596.744053.
- Andrade A. C., Magnavita G. M., Allegro J. V., Neto C. E., Lucena Rde C., Fregni F. (2014). “Feasibility of transcranial direct current stimulation use in children aged 5 to 12 years”. J. Child Neurol. 29 1360–1365. 10.1177/0883073813503710
- Bandeira, I. D., Guimarães, R. S. Q., Jagersbacher, J. G., Barretto, T. L., de Jesus-Silva, J. R., Santos, S. N., ... & Lucena, R. (2016). “Transcranial Direct Current Stimulation in Children and Adolescents With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) A Pilot Study”. Journal of child neurology31(7), 918-924.
- Barabasz, A., & Barabasz, M. (1996). “Attention deficit hyperactivity disorder: Neurological basis and treatment alternatives”. Journal of Neurotherapy, 1(1), 1-10.
- Barkley, R. A. (1997). “Behavioral inhibition, sustained attention, and executive functions: Constructing a unifying theory of ADHD”. Psychological Bulletin, 121, 65-94.
- Breitling, C., Zaehle, T., Dannhauer, M., Bonath, B., Tegelbeckers, J., Flechtner, H.-H., & Krauel, K. (2016). “Improving Interference Control in ADHD Patients with Transcranial Direct Current Stimulation (tDCS)”. Frontiers in Cellular Neuroscience10, 72. “http://doi.org/10. 3389/fncel.2016.00072
- Brunelin J., Mondino M., Gassab L., Haesebaert F., Gaha L., Suaud-Chagny M. F., et al. (2012). Examining transcranial direct-current stimulation (tDCS) as a treatment for hallucinations in schizophrenia”. Am. J. Psychiatry 169 719 –724. 10.1176/appi.ajp. 2012.11071091
- Castellanos F. X., Proal E. (2012). “Large-scale brain systems in ADHD: beyond the prefrontal-striatal model”. Trends Cogn. Sci. 16 17–26. 10.1016/j.tics.2011.11.007
- Chang M. C., Kim D. Y., Park D. H. (2015). “Enhancement of cortical excitability and lower limb motor function in patients with stroke by transcranial direct current stimulation”. Brain Stimul. 8 561–566. 10.1016/j.brs.2015.01.411
- Chronis A. M., Pelham W. E., Jr., Gnagy E. M., Roberts J. E., Aronoff H. R. (2003). “The impact of late-afternoon stimulant dosing for children with ADHD on parent and parent-child domains”. J. Clin. Child Adolesc. Psychol. 32 118–126. 10.1207/S15374424JCCP3201_11
- Cormier, E. (2008). “Attention deficit/hyperactivity disorder: a review and update”. Journal of pediatric nursing23(5), 345-357.
- Cosmo, C., Ferreira, C., Miranda, J. G. V., do Rosário, R. S., Baptista, A. F., Montoya, P., & de Sena, E. P. (2015). “Spreading effect of tDCS in individuals with attention-deficit/hyperactivity disorder as shown by functional cortical networks: a randomized, double-blind, sham-controlled trial”. Frontiers in psychiatry6.
 
- Davidson, M. a., (2008). “ADHD in adults: a review of the literature”. J. Atten. Disord. 11, 628–641.  http://dx.doi.org/10. 1177/1087054707310878.
- Denckla, M. B. (1996). “Biological correlates of learning and attention: what is relevant to learning disabilities and attention deficit hyperactivity disorder? Journal of Developmental and Behavioral Pediatrics, 17, 114-119.disorder to a level comparable to healthy controls”. Brain Stimul. 2014;7:793-799. doi:10.1016/j. brs.2014.07.036.
- Ditye, T., Jacobson, L., Walsh, V., & Lavidor, M. (2012). “Modulating behavioral inhibition by tDCS combined with cognitive training”. Experimental brain research219 (3), 363-368.
- Faraone, S. V., & Glatt, S. J. (2010). “A comparison of the efficacy of medications for adult attention-deficit/hyperactivity disorder using meta-analysis of effect sizes”. Journal of Clinical Psychiatry71(6), 754.
- Fisher, B. C. (1998). Attention deficit disorder misdiagnosis. London : CRC Press.
- Fregni, F., Boggio, P. S., Nitsche, M., Bermpohl, F., Antal, A., Feredoes, E., ... & Pascual-Leone, A. (2005). “Anodal transcranial direct current stimulation of prefrontal cortex enhances working memory”. Experimental brain research, 166 (1), 23-30.
 
- Gladwin, T. E., den Uyl, T. E., Fregni, F. F., & Wiers, R. W. (2012). “Enhancement of selective attention by tDCS: interaction with interference in a Sternberg task”. Neuroscience letters512(1), 33-37.‏
- Goldstein, S., & Naglieri, J. A. (2008). “The school neuropsychology of ADHD: Theory, assessment, and interve-ntion”. Psychology in the Schools45(9), 859-874.‏
- Gomez, R., & Hafetz, N. (2011). “DSM-IV ADHD: Prevalence based on parent and teacher ratings of Malaysian primary school children”. Asian Journal of Psychiatry4(1), 41-44.‏
- Halperin J. M., Healey D. M. (2011). “The influences of environmental enrichment, cognitive enhancement, and physical exercise on brain development: can we alter the developmental trajectory of ADHD?”  Neurosci. Biobehav. Rev. 35 621–634. 10.1016/j.neubiorev. 2010.07.006 
- Hart, H., Radua, J., Nakao, T., Mataix-Cols, D., & Rubia, K. (2013). “Meta-analysis of functional magnetic resonance imaging studies of inhibition and attention in attention-deficit/hyperactivity disorder: exploring task-specific, stimulant medication, and age effects”. JAMA psychiatry70(2), 185-198.
- Heth I., Lavidor M. (2015). “Improved reading measures in adults with dyslexia following transcranial direct current stimulation treatment”. Neuropsychologia 70 107–113. 10.1016/j.neuropsychologia.2015.02.022 
- Hughes, L., & Cooper, P. (2007). Understanding and supporting children with ADHD: Strategies for teachers, parents and other professionals. London: Paul Chapman.
- Kalu U. G., Sexton C. E., Loo C. K., Ebmeier K. P. (2012). “Transcranial direct current stimulation in the treatment of major depression: a meta-analysis”. Psychol. Med. 42 1791–1800. 10.1017/S0033291711003059.
- Leffa, D.T., de Souza, A., Scarabelot, V.L., Medeiros, L.F., de Oliveira, C., Grevet, E.H., Caumo, W., de Souza, D.O., Rohde, L.A.P., Torres, I.L.S., (2015). “Transcranial direct current stimulation improves short-term memory in an animal model of attentiondeficit/ hyperactivity disorder”. Eur. Neuropsychopharmacol.. http://dx.doi.org/10.1016/j.euroneuro.2015.11.012.
- Loo, S. K. & Barkley, R. A. (2005). “Clinical utility of EEG in attention deficit hyperactivity disorder”. Applied Neuropsychology, 12, 64-76.
- Lou, H.C., Henriksen, I., Bruhn, P., Bomer, H., & Nielsen, J. (1989) “Striatal dysfunction in attention deficit and hyperkinetic disorder”. Archives ofNeurology, 46, 28-52.
- Lubar, J. F. (2003). Neurofeedback for the management of attention deficit disorders. In M. S. Schwartz & F. Andrasik (Eds.), Biofeedback: A Practitioner’s Guide (3rd ed.; pp. 409-437), New York: Guilford Press.
- Lubar, J.F. (2004). Quantitative Electroencephalographic Analysis (QEEG) Databases for Neurotherapy: Description, Validation, and Application. Informa Healthcare press.
- Lubar, J.F. , Swartwood, M.O., Swartwood, J.N, & Donnell, P.H. (1995) “Evaluation of the effectiveness of EEG neurofeedback training for ADHD in a clinical setting as measured by changes in TOVA scores, behavioral ratings, and WISC-R performance”. Biofeedback and Self Regulation,20,211-218.
- Lubar,J.F. (1991) “Discourse on the development of EEG diagnostics and biofeedback treatment for attention-deficit/hyperactivity disorders”. Biofeedbackand Self Regulation, 16, 201-225.
- Luman, M., Tripp, G., & Scheres, A. (2010). “Identifying the neurobiology of altered reinforcement sensitivity in ADHD: a review and research agenda”. Neuroscience & Biobehavioral Reviews34(5), 744-754.‏
 
- Manley, T., Ward, S., & Robertson, I. (2002) Therehabilitation ofattention. In P.J. Eslinger(ed).Neuropsychological intervention: Clinicalresearch and practice. New York: Guilford Press
- Mann, C., Lubar. J., Zimmerman, A., Miller, C.,and r.Muenchen, R. (1992) “Quantitative analysis of EEG in boys with attention-deficit / hyperactivity disorder: A controlled study with clinical implication”. PediatricNeurology, 8, 30-36.
- Mattai A., Miller R., Weisinger B., Greenstein D., Bakalar J., Tossell J., et al. (2011). “Tolerability of transcranial direct current stimulation in childhood-onset schizophrenia”. Brain Stimul. 4 275–280. 10.1016/j.brs.2011.01.001
- Mirsky, A.F., Anthony, B.J., Duncan, C.C., Ahearn, M.B., & Kellam, S.C. (1991). “Analysis of the elements of attention: a neuropsychological approach”. Neuropsychology Review, 2, 109-145.
- Moliadze V., Schmanke T., Andreas S., Lyzhko E., Freitag C. M., Siniatchkin M. (2014). “Stimulation intensities of transcranial direct current stimulation have to be adjusted in children and adolescents”.Clin. Neurophysiol. 126 1392 –1399. 10.1016/j.clinph.2014.10.142.
 
- Monastra, V. J., Monastra, D. M., & George, S. (2002). “The effects of stimulant therapy , EEG biofeedback, and parenting style on the primary symptoms of attention ˚deficit / Hyperactivity disorder”. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 27(4), 231-249.
- Nitsche M. A.; Cohen L. G.; Wassermann E. M.; Priori A.; Lang N., Antal A. & et al. (2008). “Transcranial direct current stimulation: State of the art 2008”. Brain Stimul. 1 206–223. 10.1016 /j.brs.2008.06.004.
- Nitsche M. A., Paulus W. (2001). “Sustained excitability elevations induced by transcranial DC motor cortex stimulation in humans”. Neurology 57 1899–1901. 10.1212/WNL.57.10.1899
- Nitsche, M. A., & Paulus, W. (2000). Excitability changes induced in the human motor cortex by weak transcranial direct current stimulation. The Journal of physiology527(3), 633-639.
- Oliveira, J. F., Zanão, T. A., Valiengo, L., Lotufo, P. A., Benseñor, I. M., Fregni, F., & Brunoni, A. R. (2013). Acute working memory improvement after tDCS in antidepressant-free patients with major depressive disorder.Neuroscience letters537, 60-64.
- Prehn-Kristensen, A., Munz, M., Göder, R., Wilhelm, I., Korr, K., Vahl, W., ... & Baving, L. (2014). Transcranial oscillatory direct current stimulation during sleep improves declarative memory consolidation in children with attention-deficit/hyperactivity disorder to a level comparable to healthy controls. Brain stimulation7(6), 793-799.
- Rossiter, T. R. (2002). Neurofeedback for AD/HD: A ratio feedback case study and tutorial. Journal of Neurotherapy, 6(3), 9-35.
- Santosh, P. J., Sattar, S., & Canagaratnam, M. (2011). Efficacy and tolerability of pharmacotherapies for attention-deficit hyperactivity disorder in adults. CNS drugs25(9), 737-763.
- Smith, R. C., Boules, S., Mattiuz, S., Youssef, M., Tobe, R. H., Sershen, H., ... & Davis, J. M. (2015). Effects of transcranial direct current stimulation (tDCS) on cognition, symptoms, and smoking in schizophrenia: a randomized controlled study. Schizophrenia research168(1), 260-266.
- Stagg C. J., Nitsche M. A. (2011). Physiological basis of transcranial direct current stimulation.Neuroscientist 17 37–53. 10.1177/1073858410386614
   - Vance, A., Silk, T., Casey, M., Rinehart, N., Bradshaw, J., Prakash, C., Bellgrove, M., & Cunnington, R. (2007). Right parietal dysfunction in children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder, combined type: an fMRI study. Molecular Psychiatry, 12(9), 826-32.
- Voeller, K. K. S., & Heilman, K. (1988). Attention deficit disorder in children: A neglect syndrome? Neurology, 38, 806-808.
 - Zaehle, T., Sandmann, P., Thorne, J. D., Jäncke, L., & Herrmann, C. S. (2011). Transcranial direct current stimulation of the prefrontal cortex modulates working memory performance: combined behavioural and electrophysiological evidence. BMC neuroscience12(1), 2.