با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 دانشیار روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

3 استاد روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

مقدمه: در پژوهش حاضر اثربخشی آموزش مهارت‌های عصب روان‌شناختی بر بریل‌نویسی و بریل‌خوانی دانش-آموزانِ با نقص بینایی دوره ابتدایی مدرسه شقایق شهر یاسوج مورد بررسی قرار گرفت. روش: طرح پژوهش نیمه-آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش شامل تمام دانش‌آموزانِ با نقص بینایی پایه اول تا ششم ابتدایی است. نمونه پژوهش نیز شامل 24 نفر دانش‌آموز با نقص بینایی (12 نفر مورد آموزش عصب روان‌شناختی قرار گرفتند و 12 نفر دانش‌آموز که هیچ مداخله‌ای روی آن‌ها صورت نگرفت) به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب گردیدند. ابزار به کار رفته در این پژوهش آموزش مداخلات عصب روان‌شناختی و آزمون محقق‌ساخته بریل‌نویسی و بریل‌خوانی بود. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS21‌و آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد نمرات مولفه‌های سرعت نوشتن، سرعت خواندن، درک خواندن و درست‌خوانی دانش‌آموزان نابینایی که در گروه آزمایش شرکت داشتند، نسبت به آن‌هایی که در گروه کنترل جایگزین شده بودند افزایش معناداری دارد (001/0 ≥ P). اما نمرات مولفه‌ی نادرست‌نویسی دانش‌آموزان نابینایی که در گروه آزمایش شرکت داشتند، نسبت به آن‌هایی که در گروه کنترل جایگزین شده بودند کاهش معناداری دارد (001/0 ≥ P). نتیجه‌گیری: آموزش مهارت‌های عصب روان‌شناختی می‌تواند رویکردی موثر در بریل‌نویسی و بریل‌خوانی باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Neuropsychological Skills Training on Brail Reading and writing (Case study: Elementary Blind Students in City of Yasuj)

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Najafi 1
  • salar faramarzi 2
  • Mokhtar Malek Poor 3

1 Ph.D student in Psychology and Education of Children with Special Needs , University of Isfahan, Isfahan, Iran.

2 Associate Professor of Psychology and Education of Children with Special Needs, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

3 Professor of Psychology of Children with Special Needs, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

چکیده [English]

Aim:In the present study, the ffectiveness of teaching neuropsychological skills on Braille writing and Braille reading of students with visual impairment in Shaghayegh elementary school of Yasuj was examined. Method: The study ueses a semi-experimental design and pre-test-post-test with control group. The statistical population includes all first to the sixth grade students with visual impairment. The sample included 24 students with visual impairment (12 students recieved neuropsychological training and 12 students recieved no intervention) by available sampling method. The instrument used in this study was neuropsychological interventions and a researcher-made test of Braille writing and Braille reading. Data were analyzed using SPSS21 software and covariance analysis. Findings: Results showed that the scores of experimental group students in writing speed, reading speed, reading comprehension, and accurate reading were significantly higher than those of the control group students (P ≤ 0.001). However, the scores of the experimental group students in the incorrect writing were significantly lower than those of the control group (P ≤ 0.001). Conclusion: Neuropsychological skills training can be an effective approach in Braille writing and Braille reading.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Neuropsychological
  • Braille writing
  • Braille reading
  • visual impairment
  • students
بیرامی،م؛ نظری،م ع؛هاشمی،ت؛موحدی، ی (1395) اثربخشی درمان توانبخشی عصب_روانشناختی بر عملکرد توجه مستمر در دانش­آموزان با اختلال ریاضی شهر تبریز،سلامت جامعه،10(3)، 45-52.
جدیدی فیقان، م؛عابدی، ا؛جمالی­پاقلعه،س؛ صفری، س؛ جدیدی فیقان، م.(1393). اثربخشی مداخلات عصب روان­شناختی بر مولفه­های خواندن(سرعت، دقت و درک خواندن)      دانش­آموزان نارساخوان، پژوهش­های روان­شناسی بالینی و مشاوره، 4(1)، 1115-134.
دهقانی،ی؛افشین،س؛کیخسروانی،م.(1395).تأثیر درمان عصب­روانشناختی بر کنش­های اجرایی و عملکرد درسی دانش­آموزان مبتلا به حساب نارسایی،فصلنامه­سلامت­روانی کودک،3(4)،25_14.
سرابندی، ا؛ کمالی، م؛ مبارکی،ح.(1391).بررسی رابطه بین نقص عملکردهای بینایی و کیفیت زندگی نابینایان، پژوهش در علوم توانبخشی، 8(6)، 1015-1023.
سلامت­نیوز.(1396).کد خبر 227594، http://www.salamatnews.com/news/227594/
سمرود گلیکمن، م؛ الیسون، آ ت. (1395). عصب روان­شناختی کودک، ارزیابی و مداخلات اختلالات عصب رشدی، ترجمه­ سالا فرامرزی،شیلا خیرزاده و محمدرضا عابد، اصفهان، انتشارات جهاد دانشگاهی.
سوری،ح؛ جوادی، م ع؛رفعتی،ن؛ربانیخواه،ز؛دلاوری، ع؛پارسی­کیا، ا.(1384). شیوع و علل نابینایی و کم­بینایی در استان تهران، مجله چشم­پزشکی بینا، 11­(2)، 163-151.
علیزاده، ح؛ صابری، ه­؛ هاشمی، ژ؛ محی­الدین، م. (1395)، دانش­آموزان استثنایی (مقدمه­ای بر­ آموزش ویژه)، تهران: انتشارات ویرایش.
قره­خانی، ا؛ اکبری، ح؛ اکبرنیا، م. (1392)، اختلال نارساخوانی بریل در دانش­آموزان دارای آسیب بینایی، تعلیم و تربیت استثنایی، سال سیزدهم، شماره8، 49-55.
کاکاوند، ع. (1393)، روان­شناسی و آموزش کودکان استثنایی، تهران: نشر روان.
کاکوجویباری، ع ا؛ شبیری، م؛ شعاعی، ه؛ محتشمی، ط. (1392). مقایسۀ سواد خواندن دانش‌آموزان مبتلا به آسیب بینایی و دانش‌آموزان با بینایی هنجار، مجله توانبخشی، ۱۴­(۴)، 65-58.
 موحدی، ی؛ بیرامی، م؛ اسماعیلی، س؛ ذوالرحیم، ر.(1395).اثربخشی درمان نوروسایکولوژیکی بر سرعت، صحت و درک خواندن در دانش­آموزان مبتلا به نارساخوانی، پژوهش توانبخشی در پرستاری، 2(3) ، 77-69.
مومنی، ف؛ ملک­پور، م؛ عابدی، ا؛ فرامرزی، س.(1396) مقایسه اثربخشی مداخلات عصب روان­شناختی و روش دیویس بر عملکرد خواندن دانش­آموزان نارساخوان پایه اول و دوم ابتدایی،فصلنامه علمی_پژوهشی عصب­روان­شناسی،4(1)،174-153.
میرمهدی ، ر ؛ شجاعی، س.(1395).بررسی و مقایسه نیمرخ مهارت­های عصب­ روانشناختی دانش­آموزان دارای اختلال یادگیری خاص، دانش­آموزان با  نقص­ توجه-بیش­فعالی و دانش­آموزان عادی، فصلنامه­ علمی ­پژوهشی­ عصب­روانشناسی، 2(3)، 105-89.
میلانی­فر، ب. (1396). روانشناسی کودکان و نوجوانان استثنائی، تهران: انتشارات قومس.
Copeland,D.(1992).Neuropsychological and psychosocial effects of childhood cancer and its treatment.CAA Cancer J Clinicians.42:283–295.
Cousens, P. Waters, B. Said, J. et al. (1988). Cognitive effects of cranial irradiation in leukemia: A survey and meta-analysis. J Child Psychol Psychiatr. 29:839–852.
Geary,D.C.(2010).Mathematical disabilities:Reflections on cognitive,neuropsychological,and genetic components.Learning and Individual Differences,20(2),130-133.
Gizewski,ER.Timmann,D.Forsting,M.(2004).Specific Cerebellar Activation During Braille Reading in Blind Subjects. Human Brain Mapping. 22:229–235.
Mulhern, RK.Daniel Armstrong,F. Thompson, SJ.(1998).Function-Specific Neuropsychological Assessment.Medical and Pediatric Oncology Supplement.1:34–40.
Mulhern,RK.(1994).Neuropsychological late effects.In Bearison,DJ. Mulhern, RK.(eds):‘Pediatric Psychooncology.’ New York: Oxford University Press. 99–121.
Posner,M.I.;Digirolamo,G.J.(2000)."Cognitive neuroscience:Origins and promise". Psychological Bulletin. 126 (6): 873–889. doi10.1037/0033-2909.126.6.873.PMID 11107880.Pring,L.(1994).Touch and go:learning to read Braille. Reading Research Quarterly. 29, 66–74.
Ris,MD.Noll,RB(1994).Long-term neurobehavioral outcome in pediatric brain tumor patients:Review and methodological critique.J Clin Exp Neuropsychol.16:21–42.
Sadato,N.PascualLeone,A.Grafman,J.Deiber,MP.Ibanez, V. Hallett, M. (1998). Neural networks for Braille reading by the blind. Brain. 121:1213_1229.
Tobin, M.J. (1998). Is blindness a handicap? British Journal of Special Education. 25, 107–113.
 Weronika, D. Tomasz, W. Anna, N. Anna, K. Marcin, S. Malgorzata, K. (2016). Functional and Structural Neuroplasticity Induced by Short-Term Tactile Training Based on Braille Reading. Front Neurosci.10:460.