عصب روان شناسی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

تأثیر آموزش حافظه فعال بر برنامه ریزی و انعطاف پذیری شناختی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص (نارساخوان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روانشناسی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.

2 دانشجو دکتری روانشناسی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر،‌ ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش حافظه فعال بر      برنامه­ ریزی و انعطاف­ پذیری شناختی دانش­ آموزان دارای اختلال یادگیری نارساخوان صورت گرفت. روش: این پژوهش به صورت نیمه­ آزمایشی با طرح پیش­ آزمون-  پس­ آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل 380 دانش‌آموز با اختلال یادگیری خواندن پایه سوم، چهارم و پنجم ابتدایی ارجاع داده‌شده از سوی مدارس به مرکز اختلال یادگیری آموزش و پرورش بوشهر بود که از بین آن‌ها به ­روش نمونه‌گیری در دسترس، 62 نفر که ویژگی‌های لازم از نظر ملاک‌های ورود را داشتند فهرست و سپس ۴۰ دانش‌آموز پس از تشخیص اختلال یادگیری خواندن، انتخاب و به‌شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه در هر گروه ۲۰ نفر گمارش شدند. ابزارهای سنجش شامل چک­ لیست نشانگان نارساخوانی، مصاحبه بالینی ساختاریافته، مقیاس هوش تجدیدنظر شده وکسلر کودکان، آزمون برج لندن و آزمون ویسکانسین بود. گروه آزمایش تحت آموزش حافظه فعال، طی ۱۸ جلسه ۴۵ دقیقه­ ای قرار گرفت و گروه گواه، هیچ­ گونه آموزشی دریافت نکرد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده­ ها از روش تحلیل واریانس با اندازه­ گیری مکرر استفاده شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد آموزش حافظه فعال بر برنامه­ ریزی و انعطاف­ پذیری­ شناختی دانش­ آموزان نارساخوان اثر داشته(۰۰۱/0˂ P) و این تاثیر در مرحله پیگیری دو ماهه پایدار ماند(۰۰۱/0˂ P). نتیجه­ گیری: در مجموع می­ توان بیان کرد که از آموزش حافظه کاری می­ توان به عنوان مداخله­ کاربردی و موثر به خصوص برای بهبود برنامه­ ریزی و         انعطاف­ پذیری­شناختی دانش­ آموزان نارساخوان استفاده گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Working Memory Training on Planning and Flexibility of Students with Specific Learning Disability (Dyslexia)

نویسندگان [English]

  • yousef dehghani 1
  • nozhatozaman moradi 2

1 Assistant Professor of Psychology, Persian Gulf University, Bushehr, Iran.

2 Ph.D Student in Psychology of Psychology, Persian Gulf University, Bushehr, Iran.

چکیده [English]

Aim: Decision-making is part of the cognitive control that plays a key role in the evaluation of desires. The present study was performed to investigate the effects of tDCS on the left hemisphere DLPFC brain region in high-risk decision making and risk-taking. Method: The study was a single-blind experimental study performed on 30 healthy adults. In this study, subjects were randomly divided into two experimental and sham groups. In the experimental group, anodal stimulation over the right hemisphere OFC and cathodal stimulation over the left DLPFC was performed at 2 mA. The tasks used were computer versions of Balloon Analogue Risk Task(BART) and Iowa Gambling Task(IGT) for evaluating high-risk decision making and risk-taking. Data were analyzed using a one-way ANCOVA test. Results: Results showed a significant difference between the experimental and control groups in the Bart test(P <0.05) and the impact of the intervention in reducing risky decision making, and also no significant difference between the two groups in the Iowa test(P <0.05). Conclusion: Based on the results, it can be said that tDCS anodic stimulation can be effective in reducing risky decision making.

کلیدواژه‌ها [English]

  • tDCS
  • OFC
  • right hemisphere
  • high risk decision making
  • risk taking
مراجع
ارجمندنیا، علی­ اکبر؛ رفیع­خواه، محسن.(1393). نقش حافظه فعال در عملکرد کارکردهای اجرایی دانش­آموزان با ناتوانی یادگیری. مجله رواتشناسی و   روان­پزشکی شناخت، 1، 3، 43-31.
بهرامی، هاجر؛ نجاتی، وحید؛ پوراعتماد، حمیدرضا.(1391). مقایسه توجه انتخابی و انتقالی کودکان و نوجوانان دچار لکنت رشدی و همتایان سالم. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 6، 21، 35-23.
پاکدامن­ساوجی، آذر.(۱۳۸۱). تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی در دانش آموزان دارای مشکل درک خواندن. تعلیم و تربیت استثنائی ، 15، ۳۱-۲۰.
تقی­زاده، هادی؛ سلطانی، امان الله؛ منظری توکلی، حمدالله؛ زین­الدینی­میمند، زهرا.(1396). مقایسه کنش­های اجرایی حافظه کاری دیداری- فضایی، آزمون برج لندن و خطاهای محاسباتی در کودکان مبتلا به اختلال حساب تارسایی تحولی و کودکان بهنجار. فصلنامه کودکان استثنایی، 17، 3، 110-97.
ثقفی، مجید؛ استکی، مهناز؛ عشایری، حسن(1391). مقایسه انواع کارکردهای اجرایی دانش­آموزان با ناتوانی­های یادگیری غیرکلامی و نارسا خوان. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 12(2)، 36-28.
 حسین­خانزاده، عباسعلی؛ لطیف­زنجانی، مونا؛ طاهر، محبوبه.(1395). تاثیر توان­بخشی رایانه­یار بر بهبود کنش­های اجرایی و عملکرد خواندن دانش­آموزان مبتلا به نارسا­خوانی. فصلنامه عصب روانشناسی، 2(2)، 44-24.
حسینی، سیده­گلاله؛ اکبر­فهیمی، ملاحت؛ حسنی­مهربان، افسون.(1395). ارتباط اجرای مستمر آکوپیشن­های ورزش و مطالعه با کارکردهای اجرایی در سالمندان. طب توانبخشی، 5، 4، 22-10.
حمیدی، فریده؛ فیاض­بخش، مرضیه.(1395). اثربخشی آموزش حافظه فعال بر بهبود مهارت خواندن دانش­آموزان نارساخوان. فصلنامه آموزش و ارزیابی، 9، 35، 35-13.
سادوک، بنیامین ؛ سادوک، ویرجینیا؛ روئیز، پدرو.(1395). کاپلان و سادوک. خلاصه روانپزشکی(علوم رفتاری، روانپزشکی بالینی). جلد سوم. ترجمه فرزین رضاعی.انتشارات ارجمند.(تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2015).
 سلطانی­کوهبنانی، سکینه؛ علیزاده، حمید؛ هاشمی، ژانت؛ صرامی ، غلامرضا؛ سلطانی­کوهبانی، ساجده.(1392). اثر­بخشی آموزش رایانه یار بر حافظه کاری بر بهبود کارکردهای اجرایی و عملکرد ریاضیات دانش­آموزان با اختلال ریاضیات. فصلنامه افراد استثنایی، 3، 11، 20-1.
شریفی، طیبه؛ ربیعی، محمد.(1391). کاربرد چهارمین ویرایش آزمون هوشی وکسلر کودکان در تشخیص اختلال زبان نوشتاری و ریاضی. ناتوانی­های یادگیری، 2(2)، 75-59.
شریفی، علی­اکبر؛ داوری، رقیه.(1391). شیوع ناتوانایی­های یادگیری در دانش­آموزان پایه اول و دوم ابتدایی استان چهار محال و بختیاری. مجله ناتوانی­های یادگیری، 1، 2، 76- 63.
شیخ­الاسلامی، علی؛ بخشایش، علیرضا؛ برزگربفرویی، کاظم؛ مرادی­عجمی،‌ وجیهه.(۱۳۹۶). تأثیر آموزش حافظه فعال بر عملکرد خواندن و ظرفیت حافظه در دانش­آموزان دارای ناتوانی خواندن. مجله روانشناسی بالینی، 9، 2، 58-47.
عابدی، احمد؛ آقابابایی، سارا.(۱۳۸۹). اثربخشی آموزش حافظه‌ی فعال بر بهبود عملکرد تحصیلی کودکان با ناتوانی یادگیری ریاضی. روانشناسی بالینی، ۲(۴)،‌ 81-74.
عبدی، اکبر؛ عربانی­دانا، علی؛ حاتمی، جواد؛ پرند، اکرم.(1393). اثر بخشی بازی­های رایانه­ای شناختی بر بهبود حافظه کاری، توجه و انعطاف­پذیری شناختی در کودکان مبتلا به ADHD. فصلنامه کودکان استثنایی، 14، 1، 23-19.
علیزاده، حمید.(1385). رابطه کارکردهای اجرایی عصبی- شناختی با اختلال­های رشدی. فصلنامه تازه­های علوم شناختی، 8، 4، 70-57.
علی­پور، احمد؛ مهدوی­نجم­آبادی، زهرا.(1393). مقایسه انسجام مرکزی در کودکان با نارساخوانی، نارسانویسی، نارسایی در حساب و کودکان عادی. مجلةناتوانیهاییادگیری، ۳(4)، 98-80.
قلمزن، شیما؛ مرادی، محمدرضا؛ عابدی، احمد.(1393). مقایسه­ی نیمرخ کارکردهای اجرایی و توجه کودکان عادی و کودکان دچار ناتوانایی­های یادگیری. مجله ناتوانایی­های یادگیری، 3(111/4-99)، 145-99.
ملک­پور، مختار؛ آقابابایی، سارا؛ عابدی، احمد؛ شوشتری، مژگان.(1392). اثربخشی آموزش حافظه کاری بر کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی دانش­آموزان با نارسایی در املا. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی، 3(9)، 20-1.
میرمهدی، رضا؛ شجاعی، فهیمه.(1395). بررسی و مقایسه نیمرخ مهارت­های عصب روانشناختی دانش­آموزان دارای اختلال یادگیری خاص، دانش­آموزان با نقص توجه-بیش­فعالی و دانش­آموزان عادی. فصلنامه عصب روانشناسی. 2(3) ، 105-89.
نادری، نیما.(1373). بررسی پردازش اطلاعات و برخی از عملکردهای نوروپسیکولوژی مبتلایان به اختلال وسواس فکری عملی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه      علوم ­پزشکی ایران.
نریمانی، ‌محمد.(۱۳۹۱). اثر بخشی آموزش کنترل تکانه بر پردازش هیجانی، تکانشوری و حواس پرتی دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی. مجله ناتوانی یادگیری،‌ ۲(۲)،‌ ۱۲۲-۱۰۲.
American Psychiatric Association.(2013). American Psychiatric Association. DSM-5 Task Force. Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. 5th ed. Washington, D.C.: American Psychiatric Association.
 Bathelt, J., Holmes, J., & Astle, D. E.(2019). Data-driven subtyping of executive function–related behavioral problems in children. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 57(4): 252-262.
Biotteau, M., Albaret, J. M., Lelong, S., & Chaix, Y.(2016). Neuropsychological status of French children with developmental dyslexia and/or developmental coordination disorder: Are both necessarily worse than one? Child Neuropsychology, 31(5): 1-20.
Bizzaro, M., Giofre, D., Girelli, L., & Cornoldi, C.(2018). Arithmetic, working memory, and visuospatial imagery abilities in children with poor geometric learning. Learning and Individual Differences, 62:79-88.
Campen, C. A. N., Segers, E., & Verhoeven, L.(2019). Modality and redundancy effects, and their relation to executive functioning in children with dyslexia. Research in Developmental Disabilities, 90: 41-50.
Chambrier, A, F., & Zesiger, P.(2018). Is a fact retrieval deficit the main characteristic of children with mathematical learning disabilities? Acta Psychologica, 190: 95-102.
Cinquin, P. A., Guitton, P., & Sauzeon, H.(2019). Online e-learning and cognitive disabilities: A systematic review. Computers & Education, 130: 152-167.
Dehn, M. J.(2008). Working memory and academic learning: assessment and intervention. New Jersey: Wiley.
Fenwick, M. E., Kubas, H. A., Witzke, J. W., Fitzer, K. R., Miller, & et al.(2016). Neuropsychological profiles of written expression learning disabilities determined by concordance-discordance model criteria. Applied Neuropsychology Child, 5(2): 83-96.
Gashaj, V., Oberer, N., Mast, F. W., & Roebers, C. M.(2019). Individual differences in basic numerical skills: The role of executive functions and motor skills. Journal of Experimental Child Psychology, 182: 187-195
Gathercole, S. E., Dunning, D. L., Holmes, J., & Norris, D.(2019). Working memory training involves learning new skills. Journal of Memory and Language, 105: 19-42.
Georgiou, G. K., & Das, J. P.(2016). What component of executive functions contributes to normal and impaired reading comprehension in young adults? Research in developmental disabilities, 49, 118-128.
Johnson, S., Strauss, V., Gilmore, C., Jaekel, J., Marlow, N. & Wolke, D.(2016). Learning disabilities among extremely preterm children without neurosensory impairment: Comorbidity, neuropsychological profiles and scholastic outcomes. Early Human Development. 103: 69-75.
Jongbloed-Pereboom, M., Nijhuis-van der Sanden, M. W. G., & Steenbergen, B.(2019). Explicit and implicit motor sequence learning in children and adults; the role of age and visual working memory. Human Movement Science, 64:1-11.
Kartini, A. G., & Susan, E.(2013). Working memory and study skills: a comparison betweendyslexic and non-dyslexic adult learners. Social and Behavioral Sciences, 6(97): 271- 277.
 Kirk, H. E., Gray, K., Riby, D. M., & Cornish, K. M.(2015). Cognitive training as a resolution for early executive function difficulties in children with intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 38: 145-160.
Lezak, M. D., Howieson, D. B. & Loring, D. W.(Eds.).(2004). Neuropsychological Assessment(4th Ed.). New York: Oxford University Press.
Maehler, C., & Schuchardt, K.(2016). The importance of working memory for school achievement in primary school children with intellectual or learning disabilities. Research in Developmental Disabilities, 58:1-8.
Maehler, C., & Schuchardt, K.(2016). Working memory in children with specific learning disorders and/or attention deficits. Learning and Individual Differences, 49:341-347.
Major, R., & Tetley, J.(2019). Effects of dyslexia on registered nurses in practice. Nurse Education in Practice, 35: 7-13.
Meiran, N., Dreisbach, G., & von Bastian, C. C.(2019). Mechanisms of working memory training: Insights from individual differences. Intelligence, 73: 78-87.
 Mogasale, V. V., Patil, V. D., Patil, N. M., & Mogasale, V.(2011). Prevalence of Specific Learning Disabilities among Primary School Children in a South Indian City. Indian Journal of Pediatrics, 79(3): 1-6.
Mrazik, M., Naidu, D., Borza, C., Kobitowich, T., & Shergill, S.(2019). King Devick computerized neurocognitive test scores in professional football players with learning and attentional disabilities. Journal of the Neurological Sciences, 399:140-143.
Nayfeld, I., Fuccillo, J., & Greenfield, D. B.(2013). Executive functions in early learning: Extending the relationship between executive functions and school readiness to science. Learning and Individual Differences, 26: 81-88
Ortega, L. A., Tracy, B. A., Gould, T. J., & Parikh, V.(2013). Effects of chronic low-and high-dose nicotine on cognitive flexibility in C57BL/6J mice. Behavioural brain research, 238: 134-145.
Pau, C. W., Lee, T. M., & Chan, S. F. F.(2002). The impact of heroin on frontal executive functions. Archives of clinical neuropsychology, 17(7): 663-670.
Rao, S., Raj, A., Ramanathan, V., Sharma, A., Dhar, M., & et al.(2017). Prevalence of dyslexia among school children in Mysore. International Journal of Medical Science and Public Health, 6(1): 159-164.
Reynolds, C. R., & McNeill Horton, J. R. A.(2008). Assessing executive functions: A life‐span perspective. Psychology in the Schools, 45(9): 875-892.
Schneider, D., Goddertz, A., Haase, H., Hickey, C., & Wascher, E.(2019). Hemispheric asymmetries in EEG alpha oscillations indicate active inhibition during attentional orienting within working memory. Behavioral Brain Research,359: 38-46.
Schuiringa, H., Nieuwenhuijzen, M., Orobio de Castro, B., & Matthys, W.(2017). Executive functions and processing speed in children with mild to borderline intellectual disabilities and externalizing behavior problems. Child Neuropsychology, 23(4): 442-462.
Smith-Spark, J. H., Henry, L. A., Messer, D. J., Edvardsdottir, E., & Zięcik, A. P.(2019). Executive functions in adults with developmental dyslexia. Research in Developmental Disabilities. 53: 323-341.
Strauss, E., Sherman, E. M. S., & Spreen, O.(2006). A Compendium of Neuropsychological Tests: Administration, Norms and Commentary.USA: Oxford University Press.
Tolin, D. F.(2019). Inhibitory learning for anxiety-related disorders. Cognitive and Behavioral Practice, 26(1): 225-236.
عصب روان شناسی
دوره 6، شماره 20 - شماره پیاپی 20
خرداد 1399
صفحه 101-120
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار