با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 استاد روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

مقدمه: این پژوهش در جهت تعیین رابطه کارکردهای اجرایی مغز با     نشانه­ های نقص توجه و بیش­ فعالی انجام شد. روش: در راستای این هدف و در قالب طرح همبستگی ازجامعه دانشجویان دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 99-98 تعداد ۸۰ نفر به شیوه تصادفی خوشه­ ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از سیاهه نشانه­ های مرضی کانرز ، آزمون استروپ، کارت­ های ویسکانسین و حافظه کاری وکسلر استفاده شد. یافته­ ها: تحلیل داده­ ها با استفاده ازمدل­ یابی معادلات ساختاری نشان داد کارکردهای سازماندهی، دقت و تمرکز، حافظه کاری، حل مسئله و بازداری قادرند به طور معنی­دار  تغییرات نشانه­ های نقص توجه و  بیش­ فعالی را تعیین کنند. نتیجه­ گیری: کارکردهای اجرایی مغز در تغییرات نقص توجه و بیش­ فعالی نقش منفی داشته و نقص در  این کارکردها زمینه­ ساز شکل­ گیری  نقص توجه و بیش­ فعالی است. بنابراین در سبب­ شناسی نقص توجه و بیش­ فعالی لازم است  بر ارزیابی کارکردهای اجرایی تاکید شود و نقص در کارکردهای اجرایی  را به عنوان پایه عصب شناختی نقص توجه و بیش­ فعالی به حساب آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural relationship between executive function of the brain with symptoms of attention deficit and hyperactivity students

نویسندگان [English]

  • Nasrin Ganjei 1
  • touraj hashemi 2

1 MA in Clinical Psychology for Children and Adolescents, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

2 Professor of Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

Aim: The aim of this study was to determine the relationship between executive functions of the brain with attention deficit hyperactivity disorder. Method: For this purpose, in the form of a correlation design, the students of Tabriz University in the academic year of 98-99 were selected by cluster random sampling. Data were collected using Conners Ill Symptom Checklist, Stroop Test, Wisconsin Cards, and Wechsler Working Memory. Results: Data analysis using structural equation modeling showed that the functions of organization, accuracy and concentration, working memory, problem solving and inhibition were able to significantly determine changes in attention deficit and hyperactivity symptoms. Conclusion: The executive functions of the brain have a negative role in attention deficit hyperactivity disorder and deficiency in these functions may predispose to attention deficit hyperactivity disorder. Therefore, in current etiology of attention deficit and hyperactivity, it is necessary to emphasize the evaluation of executive functions and to consider executive dysfunction as the neurological basis of attention deficit and hyperactivity disorder..

کلیدواژه‌ها [English]

  • Working memory
  • inhibition
  • attention deficit
  • hyperactivity
آقابابایی، س و فرامرزی، س.( 1394). نقائص حافظه فعال در کودکان با اختلال      بیش­فعالی - نقص توجه، تحقیقات علوم رفتاری، شماره3، دوره 13، 495ـ 487.
بسطامی­کتولی، م، حسنی، ج و مرادی، ع.(1393). نقش نارسایی کنش­های اجرایی در تبیین علایم نارسایی توجه/  بیش­فعالی بزرگسالان، اندیشه و رفتار، دوره ۹، شماره36، 9ـ 34. جوانمرد، غ.(1394). مطالعه کارکردهای اجرایی در بیماران اسکیزوفرنیک دارای علایم منفی و مثبت و افراد سالم با استفاده از آزمون نوروسایکولوژیک دسته­بندی کارت ویسکانسین(WCST). فصلنامه عصب روانشناسی، سال 1، 1(2)، 16-7.
پیرخائفی، ع و اکبروند، ت.(1394). اثربخشی الگوی توان­بخشی عصب روان شناختی یکپارچه­سازی حسی بر بهبود کارکردهای اجرایی مغز کودکان دارای اختلال      بیش­فعالی کمبود توجه، فصلنامه علمی تخصصی عصب روانشناسی، سال اول، شماره۱ ،26ـ 40.
سائد، الف، روشن، ر و مرادی، ع.(1387). بررسی ویژگی­های روانسنجی مقیاس حافظه وکسلر(نسخه سوم،WMS-III ) در دانشجویان. ماهنامه علمی ـ پژوهشی دانشور رفتار، 15(31) ، 57ـ70.
عرب­گل، ف، حیاتی، م و حدید، م.(1383). شیوع اختلال بیش­فعالی-کم­توجهی در گروهی از دانشجویان، تازه­های علوم شناختی، ۶،(۱و۲)، ۷۷ـ۷۳.
علیزاده، ح.(۱۳۸۴). تبیین نظری اختلال نارسایی توجه ـ بیش­فعالی: الگوی بازداری رفتاری و ماهیت خودکنترلی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی،(۳)، ۱۷، ۳۴۸ـ ۳۲۴.
قدیری، ف، جزایری، ع، عشایری، ح و  قاضی­طباطبایی، م .(1385). نقایص کارکردهای اجرایی در بیماران اسکیزو وسواسی، تازه­های علوم شناختی، شماره ۳، سال ۸، 24ـ11.
قضایی، م.(1391). تاثیر درمان شناختی ـ رفتاری بر اختلال بیش­فعالی/ کاستی توجه وسازگاری فردی_ اجتماعی دانشجویان، پایان نامه ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
مدنی، س، علیزاده، ح، فرخی، ن و حکیمی­راد، الف.(1396). تدوین برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی )بازداری پاسخ، بروزرسانی، توجه پایدار) و ارزیابی  میزان اثربخشی آن بر کاهش نشانه­های کودکان  با اختلال نارسایی توجه/ بیش­فعالی، فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی،  دوره ۷، شماره2، 25-1.
وندر، پ.(1387). اختلال کم توجهی/     بیش­فعالی در بزرگسالان، ترجمه پوریا صرامی­فرونشانی، تهران: انتشارات رشد.
  Antshel, K. M., Faraone, S. V., Maglione, K. K., Doyle, A. A., Fried, R. R., Seidman, L. L., & Biederman, J. J.(2009). Is adult attention deficit hyperactivity disorder a valid diagnosis in the presence of high IQ? Psychological Medicine: A Journal of Research in Psychiatry and the Allied Sciences, 39, 1325–1335. http://dx.doi.org/10.1017/ S0033291708004959 Assessment(4th Ed.) New York: Oxford University Press.
Baddeley, A.(2003). Working memory: looking back and looking forward. Nature reviews neuroscience4(10), 829-439.
Baddeley, A. D., & Hitch, G. J.(1994). Developments in the concept of working memory.  Neuropsychology8(4), 485.
Barkley, R. A.(2006). Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. New York: Guilford Press.
Biederman, J., Petty, C. R., Fried, R., Kaiser, R., Dolan, C. R., Schoenfeld, S., . . . Faraone, S. V.(2008). Educational and occupational under attainment in adults with attention-deficit hyperactivity disorder: A controlled study. Journal of Clinical Psychiatry, 69, 1217–1222. http://dx.doi.org/10.4088/JCP.v69n0803
 Bolea-Alamanac, B., Nutt, D.J., Adamou, M., Asherson, P., Sayal, K., & Sonuga-Barke, E., & Young, S.J.(2014). Evidence-based guidelines for the pharmacological management of attention deficit hyperactivity disorder: update on recommendations from the british association for psychopharmacology. Journal of psychopharmacology, 1-25.
Charles, C., Stephen, M., Jeffrey, F., Andrew, R., & Nicole, K.(2006). Factor structure of the conners adult ADHD rating scale(CAARS) for substance users. AddictiveBehaviors, 31, 1277-1282.
Conners, C.K., Erhardt, D., & Sparrow, E.(1999). Conners' Adult ADHD Rating Scales(CAARS) technical manual. N. Tonawanda, NY: Multi-Health Systems.
Cortese , s ., Kelly , c. chabernaud ,C proal , E Di Martino , A Miham ,  M, p & castellanos , X(2012). Toward systems of neuroscince of adhd:A meta-analysis of 55 fmri psychiatry, 1038-1055
Hervey, A. S., Epstein, J. N., & Curry, J. F.(2004). Neuropsychology of adults with attention-deficit/ hyperactivity disorder: a meta-analytic review. Neuropsychology18(3), 485.
Kessler, R.C., Adler, L., Barkley, R., Biederman, J., Conners, C.K., Demler, O., Faraone, S.V., Greenhill, L.L., Howes, M.J., Secnik, K., Spencer, T., Ustun, T.B., Walters, E.E., Zaslavsky, A.M., 2006. The prevalence and correlates of adult ADHD in the United States: results from the National Comorbidity Survey Replication. Am. J. Psychiatry163(4), 716–723.
Lezak , M. D., Howieson D. B, bigler , E. D . and Tranel, D.(2012) Neuropsycgological Assessment , 5 th ed(New york: oxford university press).
Lezak, M. D., Howieson, D.B., & Loring, D.W. Hannay, H.j.(2004). Neuropsychological Assessment(4th ed). New york: Oxford university press.
Martinussen, R., Hayden, J., Hogg-Johnson, S., & Tannock, R.(2005). A meta-analysis of working memory impairments in children with attention-deficit/hyperactivity disorder. Journal of the American academy of child & adolescent psychiatry, 44(4), 377-384.
Noury, J. L., Tatineni, R. K., & Healy, D.(2010). Perceptions of adult ADHD. International Journal of Risk & Safety in Medicine, 22, 55-58.
Sesar, K., Dodaj, A., & Sesar, D.(2014). Attention year old girls and boys. Paediatrics today, 10(1),28-42.
Sobanski, E., Brueggemann, D., Alm, B., Kern, S., Deschner, M., Schubert, Rietschel, M.(2007). Psychiatric comorbidity and functional impairment in a clinically referred sample of adults with attention-deficit/hyperactivity disorder(ADHD). European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience, 257, 371–377. http://dx.doi.org/10.1007/s00406-007-0712-8
Visser, S. N., Danielson, M. L., Bitsko, R. H., Holbrook, J. R., Kogan, M. D., Ghandour, R. M., ... & Blumberg, S. J.(2014). Trends in the parent-report of health care provider-diagnosed and medicated attention-deficit/hyperactivity disorder: United States, 2003–2011. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry53(1), 34-46.
Willcutt, E. G., Doyle, A. E., Nigg, J. T., Faraone, S. V., & Pennington, B. F.(2005). Validity of the executive function theory of attention-deficit/hyperactivity disorder: a meta-analytic review. Biological psychiatry57(11), 1336-1346.