با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روانشناسی، دانشگاه پیام‌نور، آذربایجان غربی، ایران.

2 دانشیار روانشناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مداخلات ایمن­ سازی روانی بر  مهارت­ های عصب روانشناختی و نشانگان رفتاری از جمله(کمبود توجه و تکانشگری) براساس مدل مایکنیام انجام گرفت. روش: این پژوهش از نوع       شبه­ آزمایشی است که در آن از طرح پیش­آزمون پس­ آزمون با گروه کنترل استفاده شد. به این منظور با استفاده از روش نمونه­ گیری هدفمند از بین کودکان 7 تا 12 ساله شاغل به تحصیل در مدارس ابتدایی و مبتلا به اختلال نقص توجه / بیش­ فعالی شهر ارومیه، تعداد 30 کودک انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش(15نفر) و کنترل(15نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش طی ده جلسه 1ساعته(دو روز در هفته) تحت آموزش ایمن­ سازی روانی مدل مایکنبام قرار گرفتند. داده­ ها به روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته­ ها: نتایج نشان داد که آموزش ایمن­ سازی روانی بر مهارت­ های عصب روانشناختی(توجه، کارکردهای اجرایی، زبان، یادگیری، و خواندن) و نشانگان رفتاری(کمبود توجه و تکانشگری) کودکان دارای اختلال کمبود توجه / بیش­ فعالی تأثیر معنادار داشته است (05/0>P). ضمن این که آموزش ایمن­ سازی روانی بر عملکرد پردازش بینایی- فضایی کودکان بیش فعال موثر نبوده است. نتیجه­ گیری: براساس یافته­ های حاصل از این پژوهش، می­ توان آموزش ایمن­ سازی روانی براساس مدل مایکنبام را به عنوان روشی کارآ برای بهبود مهارت­ های عصب روانشناختی و نشانگان رفتاری کودکان با اختلال کمبود توجه/بیش فعالی مورد استفاده قرار داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Psychological Immunization Training On Psychological Neurological Skills and Behavioral Symptoms(Attention Deficit and Impulsivity) of Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder(ADHD) based on the Meichenbaum Model

نویسندگان [English]

  • ali mostafaie 1
  • mohammad oraki 2

1 Assistant Professor of Psychology, Payame Noor University, West Azarbaijan, Iran.

2 Associate Professor of Psychology, Payame Noor University,Tehran, Iran.

چکیده [English]

Aim: The aim of the present study was to the effectiveness of psychological immunization training On Psychological Neurological Skills and Behavioral Symptoms(Attention Deficit and Impulsivity) of Children with(ADHD) based on the Meichenbaum model. Method: The research method was a pretest-posttest quasi-experimental design with a follow-up and control group. Purposeful sampling is used for this purpose of 7-12-year-old children with ADHD Disorder who were under training in Primary school centers in Urmia. 30 children were selected and randomly assigned to two experimental(n = 15) and control(n = 15) groups. The experimental group received 10 sessions of 1-hour sessions(two days per week) of the immunization model of Meichenbaum Model. The data from the study were analyzed via ANCOVA. Findings: The results showed that psychological immunization training on neuropsychological skills(Attention, executive functions, language, learning, and reading) and Behavioral Symptoms(Attention Deficit and Impulsivity) of Children with Attention Deficit – Hyperactivity Disorder Had a significant effect (p < 0/05).psychological immunization training on It has not been effective in the visual-spatial processing performance of hyperactivity children. Conclusion: According to the findings of this study Meichenbaum model-based immunization training was used as an effective way to improve neuropsychological skills and behavioral Symptoms in children with attention-deficit / hyperactivity disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • psychological immunization training
  • Psychological Neurological Skills
  • Behavioral Symptoms(Attention Deficit and Impulsivity)
  • Attention Deficit – Hyperactivity Disorder(ADHD)
  • Meichenbaum model
اقدسی، ع؛ فتاحی، ب؛ ساعد، م. (1391). تأثیر ایمن­سازی در مقابل استرس بر اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی دانش­آموزان دختر. فصلنامه علوم تربیتی. 5(20). صص 48-33
حسین­خانزداده، ع؛ طاهر، م و یگانه، ط.(2015)، شناسایی و درمان اختلال نارسایی توجه / بیش­فعالی در مدرسه. فصلنامه تعلیم و تربیت، سال سیزدهم- شماره 6، پیایی 119، صص 52-39
جدیدی م و عابدی، الف(1390)، انطباق و هنجاریابی پرسشنامه نوروسایکولوژی کانرز بر کودکان 5 تا 12 سال شهر اصفهان. مقاله چاپ نشده، دانشگاه اصفهان.
رسولی، ر؛ رزمی­زاده،ح و سدرپوشان، ن.(1392). تأثیر آموزش ایمن­سازی در مقابل استرس بر کاهش اضطراب و استرس دانشجویان.. مجله علوم رفتاری. دوره 7، شماره 1، صص 48-43
سادوک، ب؛ سادوک و؛ و روئیز، پ(2015). خلاصه­ی روانپزشکی: علوم رفتاری/ روانپزشکی بالینی. ترجمه فرزین رضاعی(1395)، تهران: ارجمند
 صدرالسادات، س؛  هوشیاری، ز و زمانی، ر ، صدرالسادات، ل.(1386). تعیین مشخصات روان­سنجی مقیاس درجه­بندی SNAP-IV، اجرای والدین. دوره8، شماره 3(مسلسل 31 )، 65-59.
عابدی، الف؛ ملک­پور، م؛ مولوی، ح؛ عریضی، ح و امیری، ش.(1387)، مقایسه کارکردهای اجرایی و توجه در کودکان پیش­دبستانی دچار ناتوانی­های یادگیری عصب روان شناختی / تحولی با کودکان عادی، فصلنامه تازهای علوم شناختی، دوره 10، شماره1، ص 18-1
عابدی، الف و ملک­پور، م(1389)، اثربخشی مداخلات زودهنگام آموزشی _ روان شناختی بر بهبود کارکردهای اجرایی و توجه کودکان با ناتوانی­های یادگیری عصب شناختی. مجله رویکردهای نوین آموزشی. 5(11): 86-65
عاشوری، م؛ پورمحمدرضای تجریشی، م؛  جلیل­آبکنار، س؛ فلاح، ع و عظیمی­گروسی، ص(1396)، اثربخشی برنامه ایمن­سازی روانی بر کفایت اجتماعی و صفات شخصیت افراد با فلج مغزی. فصلنامه علمی-پژوهشی توانبخشی، دوره 18، شماره 2. صص 110-98
عاشوری، م و دلال­زاده­بیدگلی، ف.(1397). اثربخشی بازی­درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری بر مشکلات رفتاری و مهارت­های اجتماعی کودکان پیش­دبستانی با اختلال نارسایی توجه / بیش­فعالی، مجله توانبخشی، دوره 19، شماره 2، صص 115-102
میرمهدی، س و شجاعی، ف.(1395). بررسی ومقایسه نیمرخ مهارت­های عصب روان شناختی دانش­آموزان دارای اختلال یادگیری خاص، دانش­آموزان با نقص توجه / بیش­فعالی و دانش­آموزان عادی. فصلنامه علمی پژوهشی عصب روان شناسی. سال دوم، شماره سوم،(پیاپی6)،
مومنی­شهرکی، ف؛ ملک­پور، م؛ عابدی، الف؛ و فرامرزی، س.(1397). مقایسه اثربخشی مداخلات عصب روان شناختی و روش دیویس بر عملکرد خواندن دانش­آموزان نارسا­خوان پایه اول و دوم ابتدایی. عصب روانشناسی، 4(12)، 174-153
نجارزادگان، م؛ نجاتی و؛ امیری، ن.(1394). اثربخشی شناختی حافظه کاری بر بهبود نشانگان رفتاری(کم توجهی و تکانش­گری) کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه /    بیش­فعالی. فصلنامه علمی پژوهشی عصب روانشناسی. 1(1)، ص 65-52
هاشمی، م؛ شاهقلیان، ن؛ کاشانی، ف.(1395). بررسی اثربخشی آموزش گروهی ایمن­سازی در مقابل استرس بر میزان استرس، اضطراب و افسردگی بیماران تحت درمانبا همودیالیز. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 14(1) : 88-99
 
Abikoff, H., Nissley-Tsiopinis, J., Gallagher, R., Zambenedetti, M., Sevffert, M., Boorady, R., & McCarthy, J.(2009). Effects of MPHOROS on the organizational, time management, and planning behaviors children with ADHD. Jornal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 48, 166-175.
Alda JA, Serrano-Troncoso E.(2013). Attention-Deficit Hyperactivity Disorder: Agreement between Clinical Impression and the SNAP-IV Screening Tool. Actas Esp Psiquiatr. 41(2): 76-83
 Altani, A., Protopapas, A., & Georgiou, G. K.(2017). The contribution of executive functions to naming digits, objects, and words. Reading and Writing, 30(1), 121-141  
Arbel, Y., McCarty, K. N., Goldman, M., Donchin, E., & Brumback, T.(2018). Developmental changes in the feedback related negativity from 8 to 14 years. International Journal of Psychophysiology, 132, 331-337.
Bairami, F., Adibi, K., & Mohammadi, I.(2016). The effectiveness of verbal self-instruction on sustained attention(based on continuous performance test) among students with mathematics learning disabilities. International Journal of Humanities and Cultural Studies, 2(4), 1286-1296.
Barkley RA.(2006) Behavioral inhibition, sustained attention, and executive functions: Constructing a unifying theory of ADHD. Psychol Bull.(121): 65-94.
Barkley, R. A., Murphy, K. R., & Fischer, M.(2008). ADHD in adults: What the science says. New York, NY: Guilford.
Barkley, R. A.(2015). Attention-deficit hyperactivity disorder: A handbook for diagnosis and treatment(4th ed.). New York: Guilford Publications
Biotteau, M., Albaret, J.M., Lelong, S. & Chaix, Y.(2016). "Neuropsychological status of French children with developmental dyslexia and/or developmental coordination disorder: Are both necessarily worse than one"? Child Neuropsychology. 31(5): 1-20. 
Cicerone, K.D., Langenbahn, DM., Braden, C., Malec, JF., Kalmar,K., Fraas,M., Felicetti, T., Laatsch,L., Harley, JP., Bergguist, T., Azulay, J., Cantor, J., & Ashman.T.(2011). Evidencebased cognitive rehabilitation: up dated review of the literature from 2003 through 2008. Arch phys med rehabil,(92)4, 519-30
Conners C.(2004). Conners' rating scales: revised technical manual. North Tonawanda(NY) ; Multi-Health Systems, [online]. Avalable from URL: http: //www.mhs.com [Assessed 2008 Mar 3]
Cortese, S., & Lecendreux, M.(2017). Sleep Disturbances in Attention Deficit/Hyperactivity Disorder. Principles and practice of sleep medicine(six edition), 390-1397
Dawson P, Guare R.(2010). Executive skills in children and adolescents: A practical guide to assessment and intervention. New York: Guilford press.  
Davids, E., & Gastpar, M.(2005). Attention deficit hyperactivity disorder and borderline personality disorder. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry, 29, 865-877.   
Dineen, P., & Fitzgerald, M.(2010). P01-192 Executive function in routine childhood ADHD assessment.(2010). Journal of Europen Psychiatry, 25, 402.  
Elliot, A., Hawkins, R. & Sandford, J.(2016). "A-46Increasing Attention Through Working Memory Training for Children with Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder(ADHD) ". Archives of Clinical Neuropsychology. 31(6):601-601.
Fabiano, G. A., Pelham, W. E., Gangy, E. M., Burrows-MacLean, L., Coles, E. K., Chaco, A., et al.(2009) The single and combined effects of multiple intensities of behavior modification and methyphenidate for children with attention deficit hyperactivity disorder in a classroom setting. School Psychology Review, 36, 195–216.
Flaxman PE, Bond FW.(2010). A randomised worksitecomparison of acceptance and commitment therapy and stress inoculation training. Behav Res Ther. 48(8):816-20.
 Gatica F, Redin C, Abaitua Ch.(2013). Emotional and cognitive profile of adolescents with ADHD: Effects of learning mediated interaction. Procedia Soc Behav Sci; 84: 1704-11.
Gray, s., Chaban, P., Martinussen, R., Goldberg, R., Gotlieb, H., Kronitz, R., & Tannock, R.(2012). Effects of a computerized working memory training program on working memory, attention, and academics in adolescents with severe LD and comorbid ADHD: a randomized controlled trail. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 53(12), 1277-1284.
Giedd, J.(2004). Structural magnetic resonance imaging of the adolescent brain. National institude of mental health, 77-85.
Hahn, B.; Wolkenberg, F.A.; Ross, T.J.; Myers, C.S.; Heishman, S.J.; Stein, D.J.; et al.(2008). Divided versus selective attention: evidence for common processing mechanisms. Brain res, 1215:137-46. 
Hughes C, Ensor R. Executive function and theory of mind: Predictive relations from ages 2 to 4. Dev Psychol 2007; 43: 1447-59.
Kawaharada M, Yoshioka E, Saijo Y, Fukui T, Ueno T, Kishi R.(2009). The effects of a stress inoculation training program for civil servants in japan: A pilot study of a non-randomized controlled trial. Ind Health. 47(2): 173-182.
 Leone, D. Brogna,C. Ricci,D, Domenico, M. Giuseppina Leo, Francesca Serrao, et al.(2013) Development of clinical signs in low risk term born infants with neonatal hyperexcitability. Early Human Development, 89: 65-68      
Luman M, Tripp G, Scheres A.(2010). Identifying the neurobiology of altered reinforcement sensitivity in ADHD: a review and research agenda. Neurosci Biobehav Rev . 34(5): 744-54
Meichenbaum D.(2017) The Evolution of Cognitive Behavior Therapy: A Personal and Professional Journey with Don Meichenbaum. New York, NY, US: Routledge/Taylor & Francis Group;, P 263.
Milton H.(2010). Effects Of A Computerized Working Memory Training Program On Attention, Working Memory, And Academics, In Adolescents With Severe ADHD/LD, psychology journal, 1(14), 120 – 122.
Moll, K., Göbel, S.M. & Snowling, M.J.(2015). "Basic number processing in children with specific learning disorders: comorbidity of reading and mathematics disorders". Child Neuropsychology. 21(3): 399-417.
Moore, Kimberly(2005) "Eye exercises to increase attention and reduce impulsivity".
Moriyama,T,. Polanczyk, G ,Rohde, L.(2012). National Institute of Developmental Psychiatry for Children and Adolescents. Neurotherapeutics, 12-19.
Moreno-García, I.; Delgado-Pardo, G. and Roldán-Blasco, C.(2015). Attention and response control in ADHD. Evaluation through integrated visual and auditory continuous performance test. The Spanish Journal of Psychology, 18, DOI: http://dx.doi.org/10.1017/sjp. 2015.2  
Moura, O., Simões, M. R., & Pereira, M.(2015). Executive functioning in children with developmental dyslexia. The Clinical Neuropsychologist, 28(1), 20-41.
Perner J, Lang B, Kilo D.(2002). Theory of mind and self-control: More than a common problem of inhibition. Child Dev; 73: 752- 67. 
Pennington B.(2005). Toward a new neuropsychological model of attention deficit/hyperactivity disorder: Subtypes and multipledeficits. Biol Psychiatry 2005; 7: 1221-3.
Perugini EM, Harvey EA, Lovejoy DW, Sandstrom K, Webb AH.(2000). The predictive power of ombined neuropsychological measures for attention-deficit/hyperactivity disorder in children. Child Neuropsychol; 6: 101-14.
Ramsay, J. R., & Rostain, A. L.(2008). Cognitive-behavioral therapy for adult ADHD: An integrative psychosocial and medical approach. New York, NY: Routledge.
Retz, W., Freitag, C. M., Retz-Junginger. P., Wenzler, D., Schneider, M., Kissling, C., & et al.(2008). A functional serotonin transporter promoter gene polymorphism increases ADHD symptoms in delinguents: Interaction with diverse childhood environment. Psychiatry Research, 158, 123-131.
Sheehy R, Horan JJ.(2004). Effects of stress inoculation training for 1st year law students. Int J Stress Manag. 11(1): 41-55.
Sadock, B. J., Sadock, V. A., & Rulz, P.(2009). Kaplan & Sadock’s comprehensive textbook of psychiatry(9thed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.   
Sadock BJ, Kaplan HI, Sadock VA.(2007). Kaplan and Sadock's Synopsis of Psychiatry: Behavioral Sciences, Clinical Psychiatry. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins.
Vander Oord, S., Prins, P. J. M., Oosterlaan, J., & Emmelkamp, P. M. G.(2008). Efficacy of methylphenidate, psychosocial treatments and their combination in school-aged children with ADHD: A meta-analysis. clinical psychology Review, 28, 783-800.
Van Patten, R., Keith, C., Bertolin, M. & Wright, J.D.(2016). "The effect of premorbid attention-deficit/hyperactivity disorder on neuropsychological functioning in individuals with acute mild traumatic brain injuries". Journal of clinical and experimental neuropsychology. 38(1): 12-22.
 Wiggs, K., Elmore, A.L., Nigg, J.T. & Nikolas, M. A.(2016). "Pre-and Perinatal Risk for Attention-Deficit Hyperactivity Disorder: Does Neuropsychological Weakness Explain the Link"? Journal of abnormal child psychology.10(5): 1-13.