با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 دانشیار روانپزشکی، مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری؛ دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.

3 دکتری برنامه ریزی درسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه درسی علوم عصبی شناختی در بهبود کارکردهای اجرایی و حافظه فعال دانش­آموزان مقطع ابتدایی با اختلال یادگیری ریاضی در شیراز صورت گرفت. روش: روش تحقیق نیمه تجربی است. جامعه آماری این مطالعه شامل کلیه دانش ­آموزان دارای ناتوانی در یادگیری ریاضی از کلاس دوم تا ششم ناحیه 2 و 4 شهر شیراز است. با استفاده از نمونه ­گیری تصادفی ساده، سی و یک دانش ­آموز به طور تصادفی انتخاب و سپس به طور تصادفی در گروه­های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. آموزش در گروه کنترل براساس سبک تدریس سنتی و آموزش در گروه آزمایش براساس الگوی برنامه درسی علوم اعصاب شناختی انجام شد. یافته ­ها: یافته­ های پژوهش نشان داد که تفاوت بین میانگین نمرات حافظه فعال در پس آزمون بعد از کنترل پیش ­آزمون و در دو گروه آزمایش و کنترل برابر بود با 740/8. و Fبرابر با 144/26 با سطح معناداری P≤0.001  و این، نشان می­ دهد که این تفاوت، با کنترل پیش ­آزمون معنادار است. در بخش کارکردهای اجرایی میانگین نمرات برابر شد با 337/205 و مقدار F هم 94/2 به دست آمد. کشش(Trend) به سمت اثربخشی مداخله بوده است ولی از لحاظ آماری تفاوت معنی­ داری مشاهده نشده است. بنابراین می ­توان گفت که مداخله تأثیر مثبت و معناداری بر حافظه فعال و تأثیر غیرمستقیمی بر کارکردهای اجرایی دانش ­آموزان داشته است. نتیجه ­گیری: مداخلات علوم اعصاب شناختی با توجه به برجسته کردن مهارت­های اساسی یادگیری ریاضی می ­تواند یک روش مؤثر در بهبود ناتوانی یادگیری ریاضی باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Cognitive-Neuroscience Curriculum on Improving Executive Functions and Working Memory of Elementary Students with Mathematics Learning Disabilities in Shiraz

نویسندگان [English]

  • eskandar fathiazar 1
  • Arash Mani 2
  • Youef Adib 1
  • zahra sharifi 3

1 Professor of Educational Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran.

2 Associate Professor of Psychiatry, , Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran.

3 Ph.D. of Curriculum Planning, Tabriz University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Aim: The purpose of the present study was to investigate the effectiveness of a Cognitive Neuroscience Curriculum on improving executive functions and working memory in elementary students with mathematical learning disorder in Shiraz. Methods: The research method is quasi-experimental. The statistical population of this study includes all students with math learning disabilities from Grades two to six in Shiraz District 2 and 4. Using simple random sampling, Thirty-one students were randomly selected and then randomly assigned to experimental and control groups. Training in the control group was based on the traditional teaching style and the curriculum patterns that were implemented. The training in the experimental group was based on a cognitive neuroscience curriculum model. Results: Findings showed that the difference between the mean scores of working memory in the post-test after pre-test control and in the experimental and control groups was equal to 8.740. And F equals 264/26 with a significance level of P≤0.001 and this shows that this difference is significant with pre-test control. In the executive functions section, the average score was 205.337 and the value of F was 2.94. There was a trend towards the effectiveness of the intervention, but no statistically significant difference was observed. Therefore, it can be concluded that the intervention had a positive and significant effect on working memory and an indirect effect on students' executive functions. Conclusions: Cognitive neuroscience interventions can be an effective way to improve math learning disabilities by highlighting basic math learning skills.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Curriculum
  • Neuroscience
  • Executive Functions
  • Working Memory
  • Learning Disabilities
  • Mathematicsaz
  • Elementary School
ارجمندنیا، ع و فراهانی، ع.(1398). اهمیت حافظه فعال در کارآمدی تحصیلی دانش­آموزان، رویش روان­شناسی،(3) 8، صص 146-133.
تلخابی، م.(1397). نسبتی میان فلسفه و علوم شناختی: تأملی بر دیدگاه پل تاگارد، فصلنامه تازه­های علوم شناختی،(4) 20، 19-10.
خاکساربلداجی، م؛ عبدالهی، م؛ کدیور،پ؛ حسن آبادی، ح و ارجمندنیا، ع. (1397). اثربخشی مداخلات آموزشی شناختی، رایانه فعالای حافظه بر توجه، کنترل پاسخ و مؤلفه مجری مرکزی حافظه فعال در دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی شناخت اجتماعی،(2) 7، 186-173.
زارع، ح و امینی، ف.(1395). اثربخشی نرم­افزار آموزش حافظه کاری بر کارکردهای توجه دانش­آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی، مجله ناتوانایی­های یادگیری،(1) 6، صص 147-141.
دهقانی، ی و مرادی، ن. (1399). تأثیر آموزش حافظه فعال بر برنامه­ریزی و انعطاف­پذیری شناختی دانش­آموزان با اختلال یادگیری خاص (نارساخوان)، فصلنامه علمی عصب روانشناسی، (1) 6، 120-101.
شریفی، ط و ربیعی، م.(1391). کاربرد چهارمین ویرایش آزمون هوشی وکسلر کودکان در تشخیص اختلال زبان نوشتاری و ریاضی، مجله ناتوانایی­های یادگیری،(2) 2، 75-59.
صبحی­قراملکی، ن؛ ابوالقاسمی، ع و دهقان، ح.(1393). مقایسه‌ تسلط نیم‌کره‌های مغزی A، B، C و Dدانش‌آموزان عادی و ناتوان یادگیری، مجله ناتوانایی­های یادگیری،(4)3، صص 79-59، Doi: 93-3-4-4.
عابدی، الف؛ پیروززیرجردی، م و یارمحمدیان، الف.(1391). اثربخشی آموزش توجه بر عملکرد ریاضی دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی، مجله ناتوانایی­های یادگیری،(1) 2، صص 106-92.
عبدی, ع و احمدیان، ح.(1390). بررسی اثر بخشی آموزش سازگار با مغز بر پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان پایه پنجم ابتدایی در درس علوم تجربی، اولین همایش ملی علوم شناختی در تعلیم و تربیت، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، https://www.civilica.com/Paper-CCSE01-CCSE01_049.html
کریمی، س و عسکری، س.(1392). اثربخشی آموزش راهبردهای حافظه‌ی فعال بر بهبود عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان، مجله ناتوانایی­های یادگیری،(1) 3، صص 155-148.
معظمی گودرزی، س؛ فرخی، ن؛ گودرزی، ک و نظری، م.(1395). اثربخشی تقویت حافظه‌ فعال با استفاده از رایانه بر عملکرد خواندن و درک مطلب دانش‌آموزان نارساخوان، مجله ناتوانایی­های یادگیری،(3) 5، صص 121-108.
میرمهدی، س، علیزاده، ح و سیف­نراقی، م.(1388). تأثیر آموزش کارکرد‌های اجرایی بر عملکرد ریاضیات و خواندن دانش‌آموزان دبستانی با ناتوانی­های یادگیری ویژه، فصلنامه کودکان استثنایی،(1) 9، صص 12-1.
ناجی، الف؛ شکوهی­یکتا، م و حسن­زاده، س. (1398). اثربخشی برنامه آموزشی حافظه فعال بر حافظه فعال واج­شناختی و آگاهی واجی دانش‌آموزان نارساخوان: یک مطالعه نوروسایکولوژیک، فصلنامه علمی عصب روانشناسی، (4) 5، 140-131.
Adel M. ElAdl & Mourad, Ali Eissa Saad.(2019). Effect of a Brain-Based Learning Program on Working Memory and Academic Motivation among Tenth Grade Omanis Students, International Journal of Psycho-Educational Sciences, 8(1), 42-50.
Al-Balushi, K. A., & Al-Balushi, S. M.(2018). Effectiveness of Brain Based Learning for Grade Eight Students' Direct and Postponed Retention in Science. International Journal of Instruction, 11(3), 525-538, doi: 10.12973/iji.2018.11336a.
Basim Ali C. T., Fysal N., Akhila Thasneem A., Aswathy P. S.(2019). Assessment of knowledge level on learning disability among primary school teachers, International Journal of Contemporary Pediatrics, Vol 6, Issue 2, pp 431-435.
Boustanzar, R. & Rezayi, S.(2017). Developing intervention program focused and divided attention and investigating its effectiveness on working memory IQ in children with specific learning disorder, Journal of Learning Disabilities, 7(1), 136-142.
Darling-Hammond, Linda & et al.(2020). Implications for educational practice of the science of learning and development, Applied Developmental Science, VOL. 24, NO. 2, 97–140, https://doi.org/10.1080/10888691.2018.1537791.
Dongen-Boomsma, M.;  Vollebregt, M. A.; Buitelaar, J. K. & Slaats-Willemse, D.(2014). "Working memory training in young children with ADHD: a trandomized placebo-controlled trial ". Journal of Child Psychology and Psychiatry, 55(8), 886- 896.
Faramarzi, Salar; Samadi, Maryam; Yarmohammadian; Ahmad & Dezhara, Salman.(2014). The Effectiveness of Brain Based Teaching on the Executive Functions of the Students with Mathematics Learning Disability, World Journal on Educational Technology, 6(1), 1-16.
Hooper, S. R., Swartz, W., & Wakely, M.B.(2005). Executive functions in Elementary school children with and without problems in written expression. Journal of Child and Adolescent Psychiatry, 18, 48-60.
Karande, Sunil; Mahajan, Vidure; Kulkarni, Madhuri.(2009). Recollections of learning disabled adult adolescent of their schooling experiences: a qualitative study, Indian J Med Sci, Vol. 63, No. 9, pp 382-391, DOI: 10.4103/0019-5359.56109.
Lambardi, J.(2008). Beyond learning styles: brain- based research and English language learners, The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 81:5, 219-222, DOI: 10.3200/TCHS.81.5.219-222.
Mclean. K., & Hictch, J.(2001). Executive functions in student with and without mathematics disorder, Journal of learning disabilities, 30:214-225.
Murray B, Kaniasty K, Robertson DU.(2010). the combined and differential roles of working memory mechanisms in academic achievement. Pennsylvania: Indiana University of Pennsylvania, https://www.amazon.in/Combined-Differential-Mechanisms-Academic-Achievement/dp/1243772905.
Pociask, A. & Settles, J.(2007). Increasing student achievement through brain – based strategies. Master thesis, saint Xavier University, ID: 143199198.
Prins, P. J.;  and et al.(2013). “Brain game Brian”: Toward an Executive Function Training Program with Game Elements for Children with ADHD and Cognitive Control Problems". GAMES FOR HEALTH: Research, Development, and Clinical Applications, 2(1), 44-49.
Qasim Ali, Muhammad; Ul Kashif, Najam & Chani, Muhammad Irfan.(2020). Conceptual Awareness about Brain Based Learning and Neurotheological Practices at Secondary Level, https://www.researchgate.net/publication/338555161.
Reda, M. Ismail; Hala, T. Mohamed; Basma, G. Soltan.(2019). Prevalence of learning disabilities among a sample of primary school students, The Scientific Journal of Al-Azhar Medical Faculty, Girls, Vol. 3, No. 1, pp 125-130.
Schwarb, H.; Nail, J. & Schumacher, E. H.(2015). "Working memory training improves visual short-term memory capacity". Psychological research, 1-21, DOI: 10.1007/s00426-015-0648-y.
Tufekci, S., & Demirel, M.(2009). The effect of brain based learning on achievement, retention, attitude and learning process. Procedia social and behavioral sciences, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1782-1791, DOI: 10.1016/j.sbspro.2009.01.316.
Zewelanji N. Serpell, and Esposito, Alena G.(2016). Development of Executive Functions: Implications for Educational Policy and Practice, Vol. 3(2) 203 –210, DOI: 10.1177/2372732216654718.