عصب روان شناسی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

مقایسه اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی و تن‌آرامی بر کارکردهای اجرایی در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (ام ‌اس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد ‌گروه روانشناسی موسسه آموزش عالی فروردین، قائمشهر، ایران.

2 کارشناسی ارشد گروه روان‌شناسی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

3 دکتری روان‌شناسی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر باهدف مقایسه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و تن‌آرامی بر کارکردهای اجرایی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (ام‌اس)، انجام شده است. روش: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به ام‌اس در بین سال‌های 98-1397 بود که در انجمن ام‌اس مازندران دارای پرونده پزشکی بودند. 45 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) گمارش شدند. سپس آزمودنی‌های گروه آزمایش اول و دوم هر یک طی 8 جلسه به ترتیب کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و تن‌آرامی را دریافت کردند. مقیاس کارکردهای اجرایی (نجاتی، 1392) به عنوان ابزار پژوهش در دو مرحله قبل و بعد از آموزش در هر سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) اجرا شد. یافته‌ها: در پایان یافته‌های به دست آمده از آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون LSD نشان داد هر دو رویکرد درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و تن‌آرامی، موجب بهبود کارکردهای اجرایی در بیماران مبتلا به ام‌اس شده است (05/0>p). و اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی نسبت به تن‌آرامی بر کارکردهای اجرایی بیشتر است. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر، در حوزه درمان و مشاوره بیماران مبتلا به ام‌اس، کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و تن‌آرامی بسیار کارآمد و نویدبخش به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Mindfulness-Based Stress Reduction and Relaxation on Executive Functions in People with Multiple Sclerosis (MS)

نویسندگان [English]

  • Mahbibe Eskandari 1
  • Fatemeh Raeisyan zadeh 2
  • maliheh mehdikhani 3

1 M.Sc. Department of Pychology., Farvardin Institute of Higher Education, Ghaemshahr, Iran.

2 M.Sc. Department of Pychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.

3 PhD in Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.

چکیده [English]

Introduction:The present study aims to compare the effectiveness of mindfulness-based stress reduction and relaxation in patients with Multiple Sclerosis )MS(. Method: This is a quasi- experimental study with pre-test and post-test design with control group. The statistical population included all patients with MS who referred to MS association of Mazandaran and had a medical record between 2019 and 2020 years. 45 subjects have been selected by purposive sampling method, randomly were assigned to three groups (a control and two experimental groups). Then, the subjects of the first and second experimental groups received mindfulness-based stress reduction and relaxation in 8 sessions, respectively. The Executive Functions Scale (Nejati, 2013) was used as a research tool in two stages: before and after education for all three groups (two experimental groups and a control group). Findings: In the end, the findings of the analysis of Covariance and LSD test showed that both of the implemented therapeutic approaches mindfulness-based stress reduction and relaxation have led to an improvement in the executive functions of patients with MS (p<0.05). also, have shown that mindfulness-based stress reduction has been more impactful on executive functions than relaxation. Conclusion: According to the findings of the present study, in the field of treatment and counseling of patients with MS, mindfulness-based stress reduction and relaxation seems to be very effective and promising.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness-Based Stress Reduction
  • Relaxation
  • Executive functions
  • Multiple Sclerosis
  • MS
مراجع
ابراهیم زاده، خ.، سپاس، ل.، یزدان پناه، ر.، عابدی قلیچ قشلاقی، م.، و قصابی علمداری، م (1395). حافظه کاری و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس. مجله مطالعات علوم پزشکی، ۲۷ (۷).۵۹۸-۶۰۷.
احمدی، ز.، دستجردی کاظمی، م.، و نیک خو، ف (1398). بررسی کارکردهای اجرایی در مولتیپل اسکلروزیس دوران کودکی و نوجوانی با تاکید بر توانایی برنامه ریزی راهبردی و مدیریت زمان. توانمند سازی کودکان استثنایی، 10(4). 23-13. [1]
القاسی زاده، ا.، مهدیخانی، م.، و جهانی، ع (1395). بازیابی آرامش توسط ذهن آگاهی. ساری: روجین مهر.
پورامیری، م.، عظیمیان، م.، اکبرفهیمی، ن، پیشیاره، ا.، و حسین زاده، س (1398). بررسی رابطه ویژگی‏های فردی و بالینی با اختلالات عملکرد اجرایی افراد مالتیپل اسکلروزیس. مجله توانبخشی، ۲۰ (۲) .۱۱۴-۱۲۳.
پورمحمدی، س.، و باقری، فریبرز (1394). اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر پردازش شناختی خودکار، مطالعات روان‏شناختی، 11(2). 159-141.
جاسبی، س.، و پیرخائفی، ع (1400). مقایسه کارکردهای اجرایی بیماران اسکیزوفرنیا و وسواس فکری عملی با افراد عادی. فصلنامه علمی عصب روانشناسی، 7(1). 84-71.
جعفری جوزانی، ر.، موسوی، ع.، احمدی، ع.، و عسگری، ن (1395). کاردکرد‏های اجرایی و خودکارآمدی در افراد مبتلا به ام‏اس. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 12(48). 387-395.
حسینی، ف.، و بهرامی‏پور اصفهانی، م (1400). اثربخشی نرم‏افزار توانمندسازی شناختی کاپیتان لاگ بر حافظه دیداری، مهارت‏های توجه، سرعت پردازش و استدلال سیال دانش‏آموزان 8-12 ساله شهر اصفهان. فصلنامه عصب روانشناسی، 7(1). 58-37.
خان‏احمدی، ف (1397). هفتاد هزار بیمار ام‏اس در انتظار دریافت هزینه‏های درمانی. برگرفته ازhttp://www.ion.ir/news/374132
رعیت معینی، ف.، حسن آبادی، ح.، و آقامحمدیان شعرباف، ح (1393). مقایسه نظریه ذهن و کنش‏های اجرایی در بیماران وسواسی-جبری، اسکیزوفرنی، دوقطبی و افراد بهنجار. روان‏شناسی بالینی، 6(2). 40-29.
زارع، حسین.، و شریفی، ع (1396). تأثیر توان‏بخشی شناختی رایانه‏ای بر بهبود عملکرد حافظه کاری و آینده‏نگر بیماران مبتلا به اسکلروزیس چندگانه. روانشناسی شناختی، ۵ (۱).۱-۱۰.
سنجابی، ا.، کرمی، ج.، و عیوضی، س (1400). اثربخشی توانبخشی شناختی کارکردهای اجرایی بر ارتقا عملکرد تحصیلی دانشجویان مشروطی دانشگاه رازی. فصلنامه علمی عصب روانشناختی، 7(1). 36-23.
سهیلی، م.، نظری، ف.، و شایگان‏نژاد، و (1396). تأثیر تن‏آرامی بر نشانه‏های روانی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. مجله بالینی پرستاری و مامایی، 6(3). 11-22.
فخرمند، ع.، ابراهیمی میمند، ح.، و فضیلت‏پور، م (1399). اثربخشی مداخله شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی بر حافظه فعال در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس و افراد سالم. روش‏ها و مدل‏های روانشناختی، 10(4). 146-125.
طاهری تربتی، ح.، صابری کاخکی، ع.، انفرادی دوغ‏آبادی، ا.، مهجور، م.، و پاینده، م (1396). تأثیر یک دوره تمرینات تعادلی بر نوسانات مرکز فشار افراد مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس در حین راه رفتن. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 11(6)، 71-64.
کرمانی مامازندی، ز.، محمدی‏فر، م.، طالع‏پسند، س.، و نجفی، م ( 1398). مقایسه اثربخشی آموزش نوروفیدبک و ذهن آگاهی در بهبود کارکرد اجرایی برنامه ریزی دانشجویان ورزشکار، مطالعات روان‏شناختی، 4(60).140-125.
کلانتر قریشی، م.، برجعلی، ا.، زامیاد، ع.، و درتاج، ف (1391). اثربخشی آموزش و تمرین‏های تن‏آرامی بر اضطراب و ظرفیت حافظه کاری، مطالعات روان‏شناسی بالینی، 2(6). 23-1.
مصدق، ی.، نصیری، م.، قدیمی کلاته، ز.، و الغوثی، محمد (1398). اثر تکلیف شناختی بر زمان‏بندی مرحلۀ استانس راه‏رفتن بیماران مولتیپل اسکلروزیس. مطالعات ناتوانی، 9 (1). ۸۳-۸۳.
نجاتی، و (1392). پرسش‏نامه توانایی‏های شناختی: طراحی و بررسی خصوصیات روان‏سنجی. فصلنامه تازه‏های علوم شناختی، 15(2). 11-19.
نجفی، م.، قربانی، م.، و رضایی دهنوی، ص (1397). اثربخشی مداخله ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر عملکردهای اجرایی و انعطاف پذیری شناختی در زنان دارای خصیصه نوروز گرایی در شهر اصفهان. مجله روا‏‏ن‏شناسی و روا‏ن‏پزشکی شناخت، 5(3). 37-22.
واحدی، ش.، میرنسب، م.، فتحی آذر، ا.، و دامغانی میرمحله، م (1397). تأثیر درمان شناختی مبتنی بر ذهن‏آگاهی بر کنش‏های اجرایی مغز و یادگیری هیجانی اجتماعی دانش‏آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‏ای. فصلنامه سلامت روان کودک، ۵ (۲). ۴۷-۵۸.
Ambrosini, E., Arbula, S., Rossato, C., Pacella, V., and Vallesi, A.(2019). Neuro-cognitive architecture of executive functions: a latent variable analysis. Cortex, 119, 441–456.
Artacho, M. Á. R., Milán, E. G., Pérez, M., & Pereda, A. (2006). Executive dysfunction syndrome inmultiple sclerosis. Retrieved 20 January 2015 from www.ugr.es/Nsetshift/docs.
Belfort, M., Rifas-Shiman, S., Kleinman, K., Bellinger, D., Harris, M., and Taveras, E. (2016). Infant Breastfeeding Duration and Mid-Childhood Executive Function, Behavior, and Social-Emotional Development. J Dev Behav Pediatr. 37(1), 43-52.
Chambers, R., Lo, B. C. Y., & Allen, N .B. (2008). The impact of intensive mindfulness training on attentional control, cognitive style, and affect. Cognitive therapy and research, 32(3), 303-322.
Creswell, J. D.(2017). Mindfulness interventions. Annual Review of Psychology, 68(1), 491–516.
Dikmen, H., Terzioglu, F. (2019). Effects of Reflexology and Progressive Muscle Relaxation on Pain, Fatigue, and Quality of Life during Chemotherapy in Gynecologic Cancer Patients. Pain management nursing, 20(1), 47-53.
Fenu, G., Lorefice, L., Arru, M., Sechi, V., Loi, L., Contu, F., et al. (2018). Cognition in multiple sclerosis: between cognitive reserve and brain volume. Neurol Sci. 386,19-22.
Gallant, S.N.(2016). Mindfulness meditation practice and executive functioning: breaking down the benefit. Consciousness and Cognition, 40, 116–130.
Ghafari, S., Ahmadi, F., Nabavi, M., & Memarian, R. (2008). the effect of applying Progressive Muscle Relaxation on depression, anxiety and stress in patients with Multiple Sclerosis. Research in Medicine, 32 (1), 45-53.
Hashin, H. A., & Zainol, N. A. (2015). Changes in emotional distress, short term memory, and sustained attention following 6 and 12 sessions of progressive muscle relaxation training in 10-11 years old primary school children. Psychology Health & Medicine, 20 (5), 623-628.
Hubbard, K., Blyler, D. (2016). Improving Academic Performance and Working Memory in Health Science      Graduate Students Using Progressive Muscle Relaxation Training. American Journal of Occupational, 70 (6), 7101190030. https://doi.org/10.5014/ajot.2017.022871.
Iaffaldano, P., Viterbo, R. G., Goretti, B., Portaccio, E., Amato, M. P., & Trojano, M. (2014). Emotional and neutral verbal memory impairment in Multiple Sclerosis. Journal of the Neurological Sciences, 341, 28-31.
Jha, A. P., Stanley, E. A., & Baime, M. J. (2010). What does mindfulness training strengthen? Working memory capacity as a functional marker of training success. Assessing mindfulness and acceptance processes in clients : Illuminating the theory and practice of change, 207-221.
Kantarci, O,, & Wingerchuk, D. (2006). Epidemiology and natural history of multiple sclerosis, new insights. Current opinion in neurology. 19(3), 248-54.
Keye, M., & Pidgeon, AM.(2013). An Investigation of the Relationship between Resilience, Mindfulness, and Academic Self-Efficacy. Open Journal of Social Sciences, 1(6),1-4.
Liu, K., Chen, Y., Wu, D., Lin, R., Wang, Z., & Pan, L. (2020). Effects of progressive muscle relaxation on anxiety and sleep quality in patients with COVID-19. Complementary Therapies in Clinical practice, 39, 101-132, DOI: 10.1016/J.CTCP.2020.101132.
Malik, S., Singh Bal, B., & Singh, A. (2018). Effects of progressive muscle relaxation technique, autogenic training and pranayama training program on competitive state anxiety. International journal of physical education, sports and health, 4(1), 352-354.
Motl, R., and Sandroff, BM. (2018). Exercise as a countermeasure to declining central nervous system function in multiple sclerosis. Clin Ther. 40(1), 16-25.
Mullur, L.M., khodnapur,J.P., Bagali, sh.C.,& Aithala,M.(2012). influence of yogo pracyice on anxiety level of apparently healthy female subjects of bijapur (karnataka). International Journal of biomedical and advance research, 3(8), 618-820.
Nien, J.T., Wu, C.H., Yang, K.T., Cho, Y.M., Chu, C.H., Chang, Y.K., and Zhou,C.(2020). Mindfulness Training Enhances Endurance Performance and Executive Functions in Athletes: An Event-Related Potential Study. Neural Plasticity, Article ID 8213710, https://doi.org/10.1155/2020/8213710
Perakam, S., Devpura, G., & Manohar, S. (2018). The Effect of Jacobson’s Progressive Muscle Relaxation Technique on Depression in Diabesity Patients. International Journal of Health Sciences and Research, 9 (3), 34-41.
Quaglia, J.T., Zeidan, F., Grossenbacher, P.G., et al.(2019). Brief mindfulness training enhances cognitive control in socioemotional contexts: behavioral and neural evidence. PLoS One, 14(7), article e0219862.
Segal, ZV., Williams, JMG., & Teasadal, JD.(2002).Mindfulness-based Congitive therapy for depression, A new   approach to preventing relapse. New York, Guilford Press.
Simons, D. J., Boot, W. R., Charness, N., Gathercole, S. E., Chabris, C. F., Hambrick, D. Z., & Stine-Morrow, E. A. (2016). Do “brain-training” programs work?Psychological Science in the Public Interest, 17(3), 103-186.
Steckova, T., Hlustik, P., Sladkova, V., Odstrcil, F., Mares, J., & Kanovsky, P. (2014). Thalamic atrophy and cognitive impairment in clinically isolated syndrome and multiple sclerosis. Journalof the Neurological Science, 342, 62-68.
Teper, R., and Inzlicht, M. (2013). Meditation, mindfulness and executive control: the importance of emotional acceptance and brain-based performance monitoring. Social Cognitive and Affective Neuroscience, 8(1), 85–92.
عصب روان شناسی
دوره 8، شماره 29 - شماره پیاپی 29
مرداد 1401
صفحه 83-92
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار