با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن عصب روان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشجوی دکترای روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر، تحقیقی شبه آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل است که با هدف بررسی تاثیر توانبخشی شناختی رایانه­یار بر کارکردهای اجرایی و توانایی­های شناختی دانش­آموزان مبتلا به دیابت، انجام یافت. روش: 18   دانش­آموز مبتلا به دیابت از انجمن دیابت شهرستان بناب انتخاب شدند و به­طور تصادفی در دو گروه 9 نفری آزمایش و کنترل انتساب شدند. کارکردهای اجرایی و توانایی­های شناختی هردو گروه آزمایش و کنترل در مراحل پیش­آزمون و پس­آزمون با ابزارهای تحقیق سنجش شدند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه نرم­افزار کامپیوتری بهسازی حافظه و توجه، نسخه نرم‏افزاری آزمون دسته‏بندی کارت‏های ویسکانسین، و نرم­افزار کاگلب (کشف تغییر از مجموعه آزمون­های توجه، و کشف علامت از مجموعه آزمون­های ادراک) بود. برای مداخله، گروه آزمایش به صورت انفرادی در 10 جلسه نیم ساعته (دوبار در هفته) با کمک نرم­افزار بهسازی حافظه و توجه، مورد توانبخشی شناختی قرار گرفتند. یافته ­ها: داده­ها با تحلیل کواریانس یکطرفه، تجزیه و تحلیل شدند. و نتایج، حاکی از افزایش توانایی­های شناختی (توجه برای کشف تغییر و ادراک) در گروه آزمایش بود. اما، مداخله اعمال شده، کارکردهای اجرایی گروه آزمایش را افزایش نداده بود. نتیجه­ گیری: این مطالعه به این نتیجه رسید که مداخله و تعداد جلسات مقرر شده در این مطالعه، هرچند برای ارتقاء توانایی­های شناختی مفید بود، ولی برای بهبود کارکردهای اجرایی، از توان کافی برخوردار نبود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Computer-Assisted Cognitive Remediation on Executive Functions and Cognitive Abilities of Students with Diabetes

نویسندگان [English]

  • ahmad alipoor 1
  • rogayeh mohammadi 2

1 Professor, Payame-Noor University, Tehran, Iran.

2 PhD Candidate of Psychology in Payame-Noor University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Introduction:The aim of the present quasi-experimental research with pre-test and post-test design with control group study was to examine the effectiveness of computer-assisted cognitive remediation on executive functions and cognitive abilities of students with diabetes. Method: 18 Students with diabetes were selected from the Diabetes Association of Bonab city and randomly assigned into two experimental and control groups of nine people. Executive functions and cognitive abilities of both experimental and control groups were measured with research tools in the pre-test and post-test steps. The tools used in this study were computer software for memory and attention refinement, the software version of the Wisconsin Card Sorting Test, and the Coglab software (change detection from the attention test set, and signal detection of Perception test set). For intervention, the experimental group was individually under cognitive remediation in 10 half-hour sessions (twice a week) by using attention and memory improvement software. Findings: Data were analyzed using one-way covariance analysis. The results indicated an increase in cognitive abilities (attention for the discovery of change and perception) in the experimental group. However, the applied intervention did not increase the executive functions of the experimental group. Conclusion:The study concluded that although the intervention and the number of meetings prescribed in this study were useful for promoting cognitive abilities, they did not have enough power to improve its executive functions.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Remediation
  • Executive Functions
  • Cognitive Abilities
  • Attention
  • Perception
  • Diabetes
اقتداری، ا.، شریعت، و.، فراهانی، ح. (1390). کارکردهای شناختی در بیماران مبتلا به سایکوز ناشی از مصرف مت‌آمفتامین در مقایسه با گروه شاهد. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی؛ 13(4): 19-26.
حسین خانزاده، عباسعلی؛ لطیف زنجانی، مونا؛ طاهر، محبوبه (1395). تأثیر توانبخشی شناختی رایانه یار بر بهبود کنشهای اجرایی و عملکرد خواندن دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی. فصلنامه علمی- پژوهشی عصب روانشناسی؛ سال 2، 2(7): 24-44.
حسین زاده ملکی، ز.، مشهدی، ع.، سلطانی فر، ع.، محرری، ف.، غنایی چمن آباد، ع. (1392). آموزش حافظه کاری، برنامه آموزش والدینی بارکلی و ترکیب این دو مداخله بر بهبود حافظه کاری کودکان مبتلا به ADHD. فصلنامه تازه های علوم شناختی؛ 15(4): 53-63.
شاهقلیان، م.، آزاد فلاح، پ.، فتحی آشتیانی، ع.، و خدادادی، م. (1390). طراحی نسخه نرم‏افزاری آزمون دسته‏بندی کارت‏های ویسکانسین(WCST) : مبانی نظری، نحوه ساخت و ویژگی‏های روانسنجی. مطالعات روان شناسی بالینی؛ 1(4): 110-134.
صفرزاده، س.، صباحی، پ.، محمودی خورندی، ز. (1394). مقایسه عملکرد توجه در سوء مصرف کنندگان هروئین و افراد بهنجار. مجله علوم پزشکی رازی؛ 22(138): 88-98.
قربانی، م.، ملک پور، م.، طاهر نشاط دوست، ح.، مولوی، ح.، وکاظمی، ح. (1386). عملکردهای اجرایی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیای پارانوئید و آشفته در مقایسه با افراد بهنجار. تازه های علوم شناختی؛ 9: 9-15.
محمدی، ز.،کاظمی، آ.، رضایی، ا.، فشارکی، م. (1394). اثربخشی بهسازی توجه و حافظه کاری بر عملکرد پیوسته کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی/ بیش فعالی. مجلهعلومپزشکیدانشگاهآزاداسلامی؛ 25(4): 263-268.
نظیفی، م. (1390). مقایسهاثربخشیترمیمشناختیبهکمکرایانهودارودرمانگریدر درماناختلالنارساییتوجه-فزونکنشی، رساله دکتری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
Antenor-Dorsey, J. A., Meyer, E., Rutlin, J., et al. (2013). White matter microstructural integrity in youth with type 1 diabetes. Diabetes; 62: 581–589.
 Benson, J. E., Sabbagh, M. A., Carlson, S. M., & Zelazo, P. D. (2013). Individual differences in executive functioning predict preschoolers’ improvement from theory-of-mind training. Developmental Psychology; 49(9): 1615-1627.
Berk LE. (2006). Child development. 7th ed. Boston Allyn and Bacon.
Biessels, G. J., & Reijmer, Y. D. (2014).  Brain changes underlying cognitive dysfunction in diabetes: What can we learn from MR? Diabetes; 6: 2244-2252.
Bohl, V., & Gangopadhyay, N. (2013). Theory of mind and the unobservability of other minds. Philosophy Explorer; 17: 203–222.
Brockmeier, M. (2010). Executive Functioning Skills within the School Environment [online]. Available: http: //www.lynn.edu/ academics/ institute/ docs/ transitions-2013/ brockmeier-145.
Cameron, F. J., Scratch, S. E., Nadebaum, C., Northam, E. A., Koves, I., Jennings, J., Finney, K., Neil, J. J., Wellard, M., Mackay, M., & Inder, T. E. (2014). Neurological Consequences of Diabetic Ketoacidosis at Initial Presentation of Type 1 Diabetes in a Prospective Cohort Study of Children. Diabetes Care; 37: 1554–1562.
Clare, L., Wilson, B.A., Carter, G., Rothi, I., Breen, K., & Hodges, J.R. (2002). Relearning Face- Name associations in early Alzheimer's disease. J Neuropsychology; 16(4):538-547.
 Duke, D. C., Harris, M. A. (2014).  Executive function, adherence, and glycemic control in adolescents with type 1 diabetes:  A literature review. Current Diabetes Reports; 14(10): 1-10.
Falkowski, J., Atchison, T., DeButte-Smith, M., Weiner, M. F., & O’Bryant, S. (2014). Executive functioning and the metabolic syndrome: A project FRONTIER study. Archives of Clinical Neuropsychology; 29: 47–53.
Gailliot,  M. T.,  Baumeister,  R. F.,  DeWall,  C. N.,  Maner,  J. K.,  Plant,  E. A.,  Tice,  D.M.,  et  al, (2015). Self-control relies on glucose as a limited energy source: Willpower is more than a metaphor. Journal of Personality and Social Psychology; 92(2): 325.
Garner, J. (2009). Conceptualizing the relations between executive functions and self-regulated learning. Journal of Psychology; 143: 405- 426.
Goldstein EB. (2007). Cognitive Psychology: Connecting Mind, Research and everyday experience. 2th ed. Wadsworth.
Groome, D. (2008). An Introduction to Cognitive Psychology: Processes and Disorders (2nd Ed.). Hove, UK: Psychology Press.
Helgeson, V. S., Siminerio, L., Escobar, O., & Becker, D. (2007). Predictors of metabolic control among adolescents with diabetes: a 4-year longitudinal study. J Pediatr Psychol; 34: 254–270.
Jeevitaa, S., Krishna, R., Kashinath, G. M., Nagaratna, R., & Nagendra, H. R. (2014). Mindfulness and impulsivity in diabetes mellitus. The International Journal of Indian Psychology; 2(1): 95-101.
Kesler, S. R., Lacayo, N. J. & Jo, B. (2011). A pilot study of an online cognitive rehabilitation program for executive function skills in children with cancer-related brain injury, Stanford University; 25(1): 101-12 PMCID: PMC3050575.
Kodl, C. T., & Seaquist, E. R. (2008). Cognitive dysfunction and diabetes mellitus. Endocrine Reviews; 29(4): 494-511.
Li, C., Barker, L., Ford, E. S., Zhang, X., Strine, T. W., & Mokdad, A. H.  (2008).  Diabetes and anxiety in US adults:  Findings from the 2006 behavioral risk factor surveillance system.  Diabetic Medicine; 25(7): 878-881.
Ly, T. R., Anderson, M., McNamara, K. A., Davis, E. A., & Jones, T. W. (2011). Neurocognitive Outcomes in Young Adults with Early-Onset Type1 Diabetes. Diabetes Care; 34: 2192–2197.
McCloskey, M., Caranazza, A., & Basili, A. (1985). Cognitive mechanisms in number processing and calculation: Evidence from dyscalculia. Brain Cognition; 4: 171-196.
McCrimmon, R. J., Ryan, C. M., & Frier, B. M. (2012). Diabetes and cognitive dysfunction. Lancet; 379: 2291–2299.
Mcleod, C.M., & Mcdonald, P.A. (2000). Interdimentional interference in the stroop effect: Uncovering the cognitive sciences. Trends Cogn Sci; 4(10):383-391.
McNally, K., Rohan, J., Pendley, J. S., Delamatter, A., & Drotar, D. (2010). Executive Functioning, Treatment Adherence, and Glycemic Control in Children with Type 1 Diabetes. Diabetes Care; 33: 1159–1162.
Milton, H. (2010). Effects Of A Computerized Working Memory Training Program On Attention, Working Memory, And Academics, In Adolescents With Severe ADHD/LD, psychology journal; 1(14): 120 – 122.
Miyake, A., & Friedman, N. P. (2012). The nature and organization of individual differences in executive functions: Four general conclusions. Current Directions in Psychological Science; 21: 8–14.
Moore, E. M., Mander, A. G., & Ames, D. (2013). Increased Risk of Cognitive Impairment in Patients with Diabetes Is Associated with Metformin. Diabetes Care; 36: 2981–2987.
Murdock, K. L., LeRoy, A. S., Lacourt, T. E., Duke, D. C., Heijnen, C. J., & Fagundes, C. P. (2016). Executive functioning and diabetes:  The role of anxious arousal and inflammation. Psychoneuroendocrinology; 71: 102-109.
 Northam, E.A., Anderson, P.J., Jacobs, R., Hughes, M., Warne, G.L. & Werther, G.A. (2001). Neuropsychological profiles of children with type 1 diabetes 6 years after disease onset. Diabetes Care; 24: 1541-1546.
Nyhus, E.; & Barcelo, F. (2009). The Wisconsin Card Sorting Test and the cognitive assessment of prefrontal executive functions: A critical update. Brain and Cognition; 71 : 437–451
O’Connel, R. G., Bellgrove, M. A., & Robertson, I. H. (2007). Avenues for the neuro remediation of ADHD: Lessons from Clinical Neurosciences. In M. Fitzgerald, M. Bellgrove, M., Gill. (eds.), Handbook of Attention Deficity Hyperactivity Disorder (pp. 441-463). West Sussex: John Wiley & Sons Ltd.
Petersen, S. E., & Posner, M. I. (2012). The attention system of the human brain: 20 years after. Annual Review of Neuroscience; 35: 73–89.
Roberts, R. O., Geda, Y. E., Knopman, D. S., et al. (2008). Association of duration and severity of diabetes mellitus with mild cognitive impairment. Arch Neurol; 65: 1066-1073.
Schneider wx, & Deubel H. (2002). Selection for perception and selection for spatial motor action are coupled by risual attention: A review of recent fidiugs and new evidence from stimulus driven saccade control. Oxford University Press.
 Schoenle, E.J., Schoenle, D., Molinari, L., & Largo, R.H. (2002). Impaired intellectual development in children with type I diabetes: Association with HbA(1c), age at diagnosis and sex. Diabetologia; 45: 108 –114.
Seidman, L. J.(2006). Neuropsychological functioning in people with ADHD across the lifespan . Clinical Psychology Review; 26: 466–485
Shehataa, G. A., & Eltayeb, A. A. (2007). Cognitive function and event related potentials inchildren with type I diabetes mellitus. Eastern Journal of Medicine; 12: 25-31.
Silva, J. L. D., Ribeiro, L. T. C., dos Santos, N. R. P., de Sousa Beserra, V. C. A., & Fragoso, Y. D. (2012). The influence of diabetes mellitus II on cognitive performance. Dement Neuropsychol; 6(2): 80-84.
Snoek, F. J., & Skinner, T. C. (2006).  Psychological aspects of diabetes management. Medicine; 34(2): 61-62.
Solso R. L. (1991). Cognitive psychology. boston. Allyn and Bacon: 67-8.
Strenberg, R.(2006). Cognitive Psychology. 4th ed. Hove and New York: Psychology Press.
Strudwick, S. K., Carne, C., Gardiner, J., Foster, J. K., Davis, E. A., & Jones, T. W. (2005). Cognitive functioning in children with early onset type 1 diabetes and severe hypoglycemia. J Pediatr; 147: 680–685.
Talarowska, M., Florkowski, A., Zboralski, K., & Gałecki, P. (2009). Cognitive functions and clinical features among diabetic patients in Polish population. Central European Journal of Medicinal Chemistry; 4(4): 467-475. 
Twamley , W Elizabeth . Palmer, W. Barton , Jeste V Dilip . Taylor , J Michael . Heaton , K Robert. (2006) . Transient and executive function working memory in schizophrenia, Journal of Schizophrenia Research; 87:185–190.
Umegaki, H. (2010). Pathophysiology of cognitive dysfunction in older people with type 2 diabetes: vascular changes or neurodegeneration? Age Ageing; 39: 8-10.
Vaughan, L., & Giovanello, K. (2010). Executive functionin daily life: Agerelated influences of executive processes on instrumental activities of daily living. Psychology and Aging; 25: 343–355.
Velayudhan, L., Poppe. M., Archer. N., Proitsi, P., Brown, R.G., & Lovestone, S. (2010). Risk of developing dementia in people with diabetes and mild cognitive impairment. Br J Psychiatry; 196: 36-40.
Watkins, L., Robbins, T., & Veale, A. (2005). Executive function in obsessive-compulsive. Journal of Brain and Cognition; 43: 98-120.
Wessels, A. M, Rombouts, S. A., Remijnse, P. L., Boom, Y, Scheltens. P., Barkhof, F., Heine, R. J., & Snoek, F. J. (2007). Cognitive performance in type 1diabetes patients is associated with cerebral white matter volume. Diabetologia; 20: 1763–1769.
Wiebe, S. A., Sheffield, T., Nelson, J. M., Clark, C. A. C., Chevalier, N., & Espy, K. A. (2011). The structure of executive functionin 3- year-olds. Journal of Experimental Child Psychology; 108: 436–452.